Wirus ptasiej grypy dotarł do Polski w 2006 r. Wcześniej była to choroba ptaków, która spowodowała epidemię w roku 1997 w Azji na fermach drobiu – wówczas okazało się, że wirus potrafi atakować też ludzi. Do Europy ptasia grypa dotarła na początku 2003 r. Wirus jest groźny dla człowieka, ale przy przestrzeganiu określonych zasad można go uniknąć.
Ptasia grypa – w jaki sposób człowiek może zarazić się wirusem?
Nie odnotowano przypadku, w którym wirus ptasiej grypy przeszedł z człowieka na człowieka. Nosicielami są jedynie ptaki. Ludzie mogą się zarazić przez kontakt z zakażonym mięsem, pierzem lub odchodami. Wirus jest odporny na warunki zewnętrzne, może przenosić się na ubraniach, a także na rękach, zwłaszcza przy braku higieny.
Zobacz też: Czy warto szczepić się na grypę?
Wirus ptasiej grypy, chociaż niebezpieczny, nie powinien wzbudzać nadmiernej paniki. Nie występuje często i ma swoje podtypy.
Szczep wirusa ptasiej grypy H5N1
Najgroźniejszy obecnie jest szczep identyfikowany jest jako H5N1. Ten rodzaj ginie w obróbce termicznej mięsa drobiowego (ulega zniszczeniu już w temperaturze około 50°C), a człowiek może się nim zarazić jedynie przez kontakt z zakażonymi ptakami i surowym mięsem. Do tej pory w Europie nie wykryto tego typu wirusa u ludzi.
Szczep wirusa ptasiej grypy H5N8
Odnotowane ogniska chorobowe wśród ptaków w Polsce i w Europie spowodowane są typem wirusa oznaczonym jako H5N8, który jest ciągle monitorowany, ale nie wywołał nigdy zakażenia wśród ludzi.
Ptasia grypa – objawy
Ptasia grypa wywołuje objawy podobne do powszechnie znanej grypy, czyli stany gorączkowe (powyżej 38°C), kaszel, bóle mięśni i zapalenie spojówek. Charakterystyczne są również trudności w oddychaniu – duszności. Pierwsze objawy występują od 2 do 8 dni po zakażeniu i choroba bardzo szybko postępuje. W przeciwieństwie do znanego wirusa grypy sezonowej, ptasia grypa rzadziej powoduje dolegliwości ze strony górnych dróg oddechowych, dlatego raczej nie pojawia się ból gardła. Znacznie częściej atakuje dolne drogi oddechowe – bardzo szybko dochodzi do zajęcia płuc, a zwłaszcza ich miąższu, co uniemożliwia prawidłową wymianę gazową i prowadzi do ostrej niewydolności oddechowej. Następstwem jest niewydolność wielonarządowa, w konsekwencji której dochodzi do zgonu. Ptasiej grypie często towarzyszą dolegliwości ze strony układu pokarmowego – bóle brzucha połączone z wymiotami lub biegunką.
Ptasia grypa – leczenie
Ze względu na ostry przebieg choroby ptasia grypa często wymaga intensywnej terapii, a mimo to śmiertelność jest bardzo wysoka. Leczenie wszelkich infekcji wirusowych jest dużo trudniejsze niż leczenie tych, których przyczyną są bakterie.
Wirus ptasiej grypy potrzebuje komórek gospodarza do rozmnażania, dlatego skuteczny lek musi blokować proces przenikania wirusa do komórki bądź jego namnażania w jej wnętrzu. Takimi środkami są oseltamiwir i zanamiwir.
Większość preparatów stosowanych w profilaktyce grypy sezonowej, nie jest jednak rekomendowana w walce z wirusem ptasiej grypy. Nawet leczenie oseltamiwirem wymaga podania leku maksymalnie do 48 godzin od zakażenia. Niestety mało charakterystyczne objawy ptasiej grypy w jej początkowym stadium utrudniają szybką i celną diagnozę. Niewątpliwym wskazaniem do podania leku jest kontakt z zakażonym mięsem czy zakażonymi ptakami.
Warto przeczytać: Toksoplazmoza, czyli powszechna choroba odzwierzęca - objawy
Ptasia grypa – jak uniknąć zakażenia?
Profilaktyka ptasiej grypy polega na unikaniu potencjalnych ognisk zakaźnych. Jeżeli występują potwierdzone jej przypadki u ptaków, należy unikać kontaktu ze zwierzętami – ich mięsem i odchodami oraz przestrzeganie zasad higieny.
Należy pamiętać, że ten typ wirusa rozprzestrzenia się też przez pióra ptaków. W strefach, w których został wykryty, nawet przypadkowy kontakt z piórami, np. w trakcie spaceru, może powodować zakażenie i rozprzestrzenienie się wirusa. Należy myć ręce każdorazowo po kontakcie z ptactwem niezależnie od tego, czy jest to ptactwo dzikie czy hodowlane. Rodzice powinni przypominać o tym dzieciom.
Ne fermach drobiu konieczna jest praca w jednorazowych rękawiczkach. Zarówno jaja, jak i mięso drobiowe należy przechowywać w pojemnikach, które uniemożliwiają ich zetknięcie z innymi produktami. Niewskazane jest spożywanie surowych jajek, np. w formie koglu-moglu (dochodzi również ryzyko zakażenia salmonellą).
Trzeba pamiętać, aby myć wszelkie przedmioty kuchenne, które miały kontakt z surowym mięsem, a mięso należy spożywać po wcześniejszym poddaniu go obróbce termicznej. Wirusa ptasiej grypy zabija wysoka temperatura, ale nie szkodzi mu mrożenie, dlatego przetrzymywanie go w lodówce nie chroni przed zakażeniem.
