Krtań znajduje się pomiędzy gardłem a tchawicą i składa się z nagłośni, głośni i podgłośni. Jest początkowym odcinkiem dolnych dróg oddechowych (łączy gardło z tchawicą).
Rak krtani – przyczyny: palenie papierosów, picie alkoholu, wystawienie na chemikalia
Podstawową funkcją krtani jest zapewnienie ciągłości przepływu powietrza przez drogi oddechowe oraz bezpośredni udział w tworzeniu mowy. Nowotwór atakujący tę część organizmu zdarza się najczęściej u palaczy tytoniu oraz osób nadużywających napojów wysokoprocentowych. Dziesięciokrotnie częściej chorują mężczyźni, ale choroba ta dotyka również kobiet. Jeden wypalony papieros to ok. 10-12 porcji dymu nikotynowego wprowadzonego do organizmu. Osoba, która pali 20 papierosów dziennie wdycha ok. 240 porcji. Dym papierosowy przenosi do organizmu rakotwórcze substancje chemiczne, które utrudniają dostarczanie tlenu, obniżają układ odpornościowy oraz poziom antyoksydantów, które są niezbędne do obrony organizmu przed zmianami komórkowymi, np. rakotwórczymi. Ostatecznie dym tytoniowy może uszkadzać DNA, co sprzyja rozwojowi nowotworu. Sam rak krtani nie jest dziedziczny, oznacza to, że potomek osoby chorej niekoniecznie sam zachoruje. Dziedziczne może być tzw. podłoże sprzyjające rozwojowi nowotworów, ale zdrowy styl życia może skutecznie zapobiec zachorowaniom. Przyczyną pojawienia się choroby może być również palenie bierne oraz częsty kontakt z chemikaliami, np. wdychanie azbestu lub oparów rozpuszczalników lotnych.
Rak krtani – objawy: problemy z przełykaniem, zamknięcie krtani, ból
W Polsce diagnozuje się najwięcej nowotworów nagłośni, która jest szczególnie unaczyniona. Ten typ raka jest bardzo niebezpieczny, ponieważ z tej części bardzo łatwo pojawiają się przerzuty na inne narządy (płuca, nerki). Bliskość węzłów chłonnych sprzyja przerzutom, ponieważ komórki rakowe przemieszczają się wraz z limfą i krwią.
Jednym z pierwszych objawów nowotworu krtani jest utrudnione przełykanie (dysfagia), a następnie bolesne przełykanie (odynofagia). Zaburzeniom połykania nierzadko towarzyszy odczucie obecności ciała obcego lub ścisku w gardle, które ustępuje po napiciu się lub zjedzeniu pokarmu. Objawem zmian nowotworowych jest również chrypka, która nie przechodzi pomimo leczenia przeciwzapalnego. Symptomem, który nie ulega zmianie pomimo leczenia objawowego, jest również kaszel.
Rozwój nowotworu krtani jest niekiedy poprzedzany stanem przedrakowym, w którym występują brodawczaki, białe plamy lub smugi i rogowacenie błony śluzowej. Podczas przyrostu raka jego niszczące komórki naciekają na okoliczne tkanki, prowadząc do zamknięcia światła krtani, co może zagrażać życiu. Trudności w oddychaniu pojawiają się dość późno od zachorowania. Rozróżnia się duszność pojawiającą się w trakcie wysiłku, spoczynku lub duszenie się w przypadku zamknięcia światła krtani. Stany bólowe często pojawiają się już w zaawansowanym stadium raka. Ból powodują nacieki komórek nowotworowych pni nerwów czuciowych lub zakażenie rozpadającego się guza. W późniejszych fazach choroby pojawia się również cuchnący zapach z ust oraz plucie krwią.
Jakie są metody diagnozowania raka krtani?
Lekarzem specjalizującym się w rozpoznawaniu oraz leczeniu nowotworów jest onkolog. Wykrycie raka krtani odbywa się poprzez kilka metod diagnozowania:
- laryngoskopię pośrednią lub bezpośrednią,
- fiberoskopię nosogardła z oceną krtani,
- badanie stroboskopowe krtani,
- rentgen,
- ultrasonografię,
- tomografię komputerową,
- rezonans magnetyczny,
- tomografię emisyjną,
- angiografię.
Rak krtani – leczenie: chemioterapia, radioterapia, operacja
Metody leczenia raka krtani zależne są od stopnia zaawansowania guza, pojawiających się przerzutów na inne narządy oraz wczesnego wykrycia choroby. Wśród technik rozróżnia się leczenie operacyjne lub laserem CO2, które polega na wycięciu tkanek zaatakowanych przez nowotwór. W zaawansowanym stadium raka wykonuje się laryngektomię, czyli wycięcie krtani. Kolejną metodą jest radioterapia, czyli napromieniowanie niszczące guza. Wadą tej metody jest również wyniszczanie tkanek, które nie są zainfekowane. Aktualnie trwają badania nad nową metodą radioterapii, która wykorzystuje protony precyzyjnie trafiające w guz. Następnym narzędziem leczenia jest chemioterapia i w tym zakresie również trwają prace nad stworzeniem leków, które blokują substancje wydzielane przez guz, jednocześnie regulując jego ukrwienie oraz rozwój. We wczesnym stadium nowotworu wykorzystuje się metodę zwaną fototerapią, podczas której chory przyjmuje lek uwrażliwiający komórki nowotworowe na światło, które są następnie naświetlane za pomocą lasera. Najskuteczniejszym i najczęstszym sposobem terapii jest tzw. leczenie skojarzone, czyli jednoczesne poddawanie chemioterapii, radioterapii oraz zabiegom chirurgicznym.
