Trening umiejętności interpersonalnych opiera się na doświadczaniu głębokiej interakcji z ludźmi w bezpiecznych, kontrolowanych warunkach. Polega na ćwiczeniu nowych zachowań, konfrontowaniu związanych z nimi odczuć, emocji. Jako taki nastawiony jest głównie na pogłębianie zdolności potrzebnych w relacjach międzyludzkich. Jednocześnie jednak pozwala na lepsze poznanie samego siebie i umożliwia pracę nad indywidualnym rozwojem.
Dla kogo przeznaczony jest trening interpersonalny?
Warsztaty interpersonalne skierowane są do osób zainteresowanych:
- poprawą jakości relacji osobistych i zawodowych,
- pogłębieniem samoświadomości, samorozwojem,
- zdobywaniem umiejętności zawodowych (lekarzy, terapeutów, nauczycieli, menedżerów i innych profesjonalistów pracujących z ludźmi).
Trening interpersonalny – choć zwykle stanowi odmieniające uczestników doświadczenie – nie jest formą terapii. Przeznaczony jest wyłącznie dla osób zdrowych i służy celom edukacyjnym, rozwojowym. Osoby decydujące się na udział w zajęciach muszą mieć przy tym świadomość, że są one silnym przeżyciem emocjonalnym, wymagającym przekroczenia pewnej bariery intymności oraz konfrontacji z własnym obrazem samego siebie.
Warto wiedzieć: Rodzaje terapii zajęciowej - arteterapia, ergoterapia, estetoterapia
Warunki treningu interpersonalnego
Treningi interpersonalne najczęściej mają formę kilkudniowego wyjazdu szkoleniowego, podczas którego uczestnicy spędzają ze sobą czas nie tylko na zajęciach – śpią w jednym ośrodku, jedzą wspólnie posiłki. Służy to wzmocnieniu procesu tworzenia się grupy, który jest istotą warsztatów. Same zajęcia trwają zazwyczaj 40 godzin, rozłożonych na 5 dni. Optymalna liczba uczestników to 8–12 osób. Wówczas każdy ma szansę nawiązania bezpośredniej relacji z pozostałymi członkami grupy i udziału w nurcie wydarzeń, a jednocześnie istnieje wystarczająco duża różnorodność postaw i zachowań.
Zasady treningu umiejętności interpersonalnych
Trening interpersonalny może mieć formę dyrektywną, czyli taką, w której rolą trenera jest przekazanie grupie konkretnych umiejętności (dotyczy to głównie zajęć dla profesjonalistów), co dokonuje się poprzez ćwiczenia ukierunkowujące działania uczestników. Zazwyczaj jednak warsztaty nie mają zaplanowanej struktury. Ich przebieg zależy głównie od rozwoju relacji pomiędzy uczestnikami. Ważne, by pozostawali oni tacy, jacy są w rzeczywistości. Trener interpersonalny jedynie wspiera naturalną dynamikę grupy – koordynuje jej aktywność, pomaga utrzymać bezpieczeństwo psychiczne, zachęca do wyrażania uczuć, ułatwia poznawcze opracowanie przeżyć uczestników.
Polecamy: Ćwiczenia relaksacyjne na stres dla dzieci i dorosłych. Opis i przykładowe zestawy
Trening opiera się na bieżących doświadczeniach interpersonalnych, jakie następują między członkami grupy warsztatowej. Nie szuka się przyczyn określonych uczuć czy postaw ani pomysłów na ich korektę, lecz próbuje się je wyrazić, przeżyć „tu i teraz” oraz zrozumieć, jak oddziałują na innych.
Narzędziem procesu grupowego jest udzielanie informacji zwrotnych, czyli wzajemne komunikowanie subiektywnych odczuć jednej osoby związanych z zachowaniem drugiej. To pozwala na zweryfikowanie wyobrażeń o tym, jak jest się odbieranym przez innych, a także poznanie ich potrzeb w relacji.
Aby nawiązanie głębokiej interakcji między członkami grupy stało się możliwe, panują zasady komunikacji odmienne od konwencji obowiązujących w codziennym życiu. Uczestników zachęca się do skracania dystansu we wzajemnych relacjach, uczciwego dzielenia się swoimi odczuciami, spontanicznych reakcji, ekspresji emocji, eksperymentowania w zakresie repertuaru własnych zachowań, tj. próbowania nowych sposobów postępowania w kontaktach z innymi ludźmi. Jednocześnie panuje zasada nieoceniania się nawzajem, nieudzielania sobie rad.
Trening interpersonalny – cele i efekty
Celem treningu interpersonalnego jest pogłębianie umiejętności komunikowania się, współpracy oraz rozumienia samego siebie w warunkach interakcji. Uczestnicy mają szansę rozwinąć następujące zdolności:
- wyrażania myśli i uczuć oraz słuchania z uwagą i zrozumieniem,
- przyjmowania i udzielania informacji zwrotnej,
- rozumienia zachowań własnych i innych osób w kontaktach międzyludzkich,
- rozwiązywania konfliktów interpersonalnych,
- udzielania i przyjmowania wsparcia w trudnych sytuacjach,
- doświadczania głębokiego kontaktu z ludźmi,
- akceptowania innych i samego siebie.
Warsztaty interpersonalne poszerzają świadomość jednostki o to, jak postrzegana jest przez innych. Pozwalają jej lepiej poznać własne zasoby i ograniczenia. Stanowią zatem także szansę na zmianę schematu własnych zachowań i nawyków utrudniającego utrzymywanie pozytywnych relacji z ludźmi.
Polecamy: Trening Jacobsona – redukcja stresu poprzez relaksację ciała
Trening interpersonalny zwykle nie jest doświadczeniem łatwym. Wymaga opuszczenia własnej „strefy bezpieczeństwa”, zmierzenia się z informacjami zwrotnymi, które nie tylko mogą okazać się bolesne, ale też czasowo wprowadzić chaos w sposób myślenia o samym sobie i własnym życiu. Uczestnicy warsztatów zazwyczaj jednak uznają to doświadczenie za ważne i rozwijające. Twierdzą, że dzięki treningowi interpersonalnemu wzrosła ich samoocena, a także autentyczność, otwartość i zaangażowanie w kontaktach oraz zaufanie, empatia i szacunek wobec innych ludzi.
