Przyczyn trądziku grudkowego może być wiele – najczęściej jest to zła dieta i zmiany hormonalne. Zmian trądzikowych nie wolno wyciskać, aby nie doprowadzić do rozprzestrzeniania się bakterii.
Trądzik grudkowy – u kogo powstaje?
Zmiany skórne typowe dla trądziku grudkowego pojawiają się zazwyczaj u osób młodych, będących w okresie dojrzewania, który zazwyczaj przypada na czas między 12 a 18 rokiem życia. Częściej pojawiają się u chłopców i młodych mężczyzn, zwłaszcza przed okresem pokwitania. Mają też u nich większe nasilenie. Po zakończeniu okresu pokwitania trądzik grudkowy występuje zwykle u kobiet. Jednak w większości przypadków takie problemy u nastolatków ustępują po ukończeniu 20. roku życia.
Trądzik grudkowy – przyczyny powstawania
Trądzik grudkowy należy do najczęściej występujących odmian. Zmiany na skórze są rezultatem gwałtownego wzrostu wydzielania hormonów, tzw. burzy hormonów. Androgeny występujące naturalnie u mężczyzn, a pojawiające się w nadmiarze u kobiet (u zdrowych kobiet ich stężenie jest niewielkie, a ich nadmiar określany jest jako tzw. hiperandrogenizm) powodują zwiększoną produkcję łoju przez gruczoły łojowe. Gromadzi się on na skórze, zwłaszcza w okolicach mieszków włosowych.
Wraz ze złuszczającym się naskórkiem, który często towarzyszy nadmiernemu przetłuszczaniu się skóry, w okolice mieszków włosowych dostaje się także kurz oraz pył z otoczenia. Pot z kolei wzmaga rozkład bakterii. Sprzyja to powstawaniu zaskórników i jest pożywką dla bakterii z mieszków włosowych. Połączone z mieszkami włosowymi ujścia gruczołów łojowych zatykają się i powstaje trądzik. Wokół zmiany na skórze pojawia się naciek komórek układu odpornościowego i w konsekwencji powstaje odczyn zapalny oraz związane z nim zaczerwienienie danego obszaru skóry. Jest ono bardziej lub mniej intensywne w zależności od tego, czy doszło do bakteryjnego zakażenia skóry.
Trądzik grudkowo-krostkowy – różne postaci zmian
W trądziku grudkowym występuje kilka rodzajów zmian. Są to: grudki, krostki, guzki i zaskórniki. W zależności od pojawiających się wykwitów i rozległości zmian różna jest ich klasyfikacja:
- trądzik grudkowy (acne papulosa) – przeważają w nim grudki będące zgrubieniami na skórze; tworzą je bolesne i bardzo widoczne stany zapalne; u wielu osób grudki z upływem czasu zmieniają się w krosty, chociaż nie jest to regułą;
- trądzik krostkowy (acne pustulosa) – w tej odmianie dominują krosty, które przypominają otwarte grudki; jest w nich dostrzegalny ropny, otorbielony rdzeń;
- trądzik zaskórnikowy (acne comedonica) – najłagodniejsza postać trądziku, w przypadku której zmiany na skórze występują w postaci rozszerzonych porów z widocznymi białymi, żółtawymi bądź czarnymi kropkami; białe zaskórniki są zamknięte i otorbielone, natomiast czarne są otwarte;
- trądzik ropowiczy (acne phlemonosa) – najostrzejsza postać trądziku, w której występują nie tylko grudki, ale zazwyczaj nawet guzy, cysty, torbiele i przetoki; ta odmiana pozostawia trwałe uszkodzenia skóry i głębokie blizny; najczęściej występuje u mężczyzn, obejmując nie tylko twarz, ale także ramiona, plecy, pachwiny oraz pośladki;
- trądzik skupiony (acne conglobata) – występują w nim bardzo głębokie nacieki i torbiele ropne, które mają zdolność do zlewania się w większe skupiska; zamknięta w nich mikroflora bakteryjna namnaża się, wywołując stan zapalny; czasami torbiele pękają i wydzielają cuchnącą wydzielinę z surowicą i ropą.
Trądzik grudkowy to przypadłość dotycząca każdej z tych postaci, chociaż różni się stopniem nasilenia. W trądziku zaskórnikowym grudki występują sporadycznie, natomiast w trądziku ropowiczym i skupionym grudki zlewają się z innymi zmianami i zmieniają się w guzy.
Jakie leczenie zastosować, kiedy wystąpi trądzik grudkowy?
W walce z trądzikiem grudkowym niezwykle ważna jest higiena. Należy przemywać skórę delikatnymi tonikami o działaniu łagodzącym, np. na bazie rumianku, aby nie wysuszać skóry – istotne jest jej nawilżenie. Warto stosować też dostępne w sprzedaży ogólnej maści na bazie cynku, które łagodzą zmiany. Pomocne jest picie naparu z bratka.
Leczenie trądziku grudkowego zazwyczaj wymaga konsultacji z dermatologiem, który początkowo przepisuje preparaty antybiotykowe w postaci maści do stosowania miejscowego w celu ograniczenia nadprodukcji łoju i namnażania drobnoustrojów.
Jeżeli preparaty miejscowe nie pomagają, należy działać od środka. Dermatolog zaleci antybiotyki lub izotretynoiny (pochodna witaminy A), które ograniczają pracę gruczołów łojowych. U kobiet przyczyną trądziku może być nadwyżka hormonów androgenowych, dlatego wskazana jest konsultacja ginekologiczna i endokrynologiczna.
