Nudności są jednym z najczęstszych objawów niestrawności i chorób układu pokarmowego. Nie są to jednak ich jedyne możliwe przyczyny. Do leczenia choroby, której objawem są mdłości, przystępuje się zazwyczaj po ich złagodzeniu. Nudności można wyeliminować za pomocą leków lub korzystając z domowych sposobów.
Przyczyny nudności
Nudności mogą być spowodowane przez:
- leki, w tym leki hormonalne, kardiologiczne, cytostatyczne i niektóre hamujące układ odpornościowy, niesteroidowe leki przeciwzapalne, diuretyki, doustne leki hipoglikemizujące, antybiotyki,
- toksyny – grzyby, alkohol,
- chemioterapia
- choroby przewodu pokarmowego i otrzewnej – nieżyt żołądkowo-jelitowy, zatrucie pokarmowe i nadwrażliwość pokarmowa, niedrożność jelita cienkiego lub grubego, niedrożność przewodu pokarmowego, zaburzenia opróżnienia żołądka,
- stany zapalne w obrębie jamy brzusznej – zapalenie trzustki, wyrostka robaczkowego, pęcherzyka żółciowego,
- choroby wątroby,
- choroby ośrodkowego układu nerwowego – guzy, zawały, krwawienie, infekcje i wady wrodzone, udary mózgu,
- czynniki psychiatryczne – niepokój, depresja, jadłowstręt psychiczny, bulimia,
- choroba lokomocyjna,
- choroby endokrynologiczne i metaboliczne
- choroby zakaźne – zakażenia wirusowe (na przykład rotawirusy), zakażenia bakteryjne (staphylococcus, salmonella, Bacillus cereus i Clostridium perfringens), zapalenie wątroby, ucha środkowego, opon mózgowo-rdzeniowych,
- migrenowe bóle głowy,
- urazy głowy bez złamania kości czaszki.
Inne schorzenia, mogące przyczyniać się do nudności to zawał ściany dolnej mięśnia sercowego, zastoinowa niewydolność serca oraz odrzucenie przeszczepu u biorców szpiku kostnego. Nudności mogą też być powodowane przez niedobór witamin i długotrwałe głodzenie.
Jednym z możliwych powodów nudności jest także ciąża. W pierwszym trymestrze odczuwa je ok. 85% ciężarnych. Nie są one groźne, a ich przyczyną mogą być wówczas zmiany w metabolizmie, zmiany hormonalne oraz czynniki psychologiczne.
Nudności po jedzeniu, bez wymiotów i u dziecka
Konkretną przyczynę nudności może wskazywać pora dnia, w której występują lub to, czy towarzyszą im wymioty. Infekcje wirusowe, choroba refluksowa przełyku, chemioterapia, choroby dróg żółciowych i przewodu pokarmowego, zatrucie alkoholem i stres są najczęstszymi przyczynami nudności, często przy towarzyszącym bólu brzucha. Mogą one też być efektem alergii pokarmowej. Nudności bez wymiotów są zazwyczaj spowodowane przewlekłym zapaleniem trzustki, zatruciem pokarmowym, wirusowym zapaleniem wątroby typu A, chorobą lokomocyjną i chorobą Addisona. Jeżeli przy nudnościach występuje również ciągłe odbijanie, oraz uczucie ciężkości i ospałości, przyczyną najprawdopodobniej jest przejedzenie. U dzieci nudności najczęściej są wywołane przez rotawirusy, rzadziej bakterie, alergie, zapalenie ucha lub układu moczowego.
Sposoby na nudności
Jeżeli przy nudnościach występują również wymioty, w pierwszej kolejności konieczne jest uzupełnienie płynów i elektrolitów. Następnie przeprowadza się diagnozę i przystępuje do leczenia przyczynowego. Jeżeli jest to niezbędne, wcześniej choremu podaje się leki przeciwwymiotne.
Doraźnymi sposobami na nudności są:
- picie chłodnych lub zimnych, klarownych płynów,
- jedzenie lekkostrawnych posiłków,
- unikanie żywności tłustej, słodkiej i gorącej,
- jedzenie powoli małych posiłków,
- ograniczenie aktywności fizycznej po jedzeniu,
- jedzenie różnorodnych posiłków, jeżeli żadne z nich nie powodują nudności,
- jeżeli to możliwe – przerwanie stosowania leków.
Domowe sposoby na nudności
Jeżeli ciągłe nudności są uciążliwym problemem, można spróbować się ich pozbyć, korzystając z domowych sposobów. Jednym z najpopularniejszych jest stosowanie imbiru. Substancje zawarte w korzeniu tej rośliny pobudzają wytwarzanie soków i enzymów trawiennych, które pomagają zneutralizować działanie kwasu żołądkowego. Znajdują się w nim także fenole, które powodują rozluźnienie mięśni brzucha, a oprócz tego wspomagają usuwanie toksyn z organizmu. Imbir można zjeść na surowo, zetrzeć i użyć jako dodatek do dań lub zrobić z niego napar. Innym sposobem na nudności jest herbata z rumianku. Napar pomoże rozluźnić mięśnie i zredukować skurcze. Na nudności pomaga też olejek z mięty pieprzowej. Ponieważ jest bardzo silny, lepiej nie zażywać go samego, ale rozcieńczyć lub posłodzić. Dobrym rozwiązaniem są także okłady bolącego brzucha, głębokie oddychanie i kładzenie zimnych okładów na kark.
