Forma utajona tężyczki jest ciężka do zdiagnozowania i najczęściej wykrywa się ją przypadkowo u osób, które nie cierpią na żadne intensywne dolegliwości, ale uskarżają się na zespół nietypowych symptomów.
Tężyczka utajona – objawy
Tężyczka utajona, czyli spazmofilia, nie ma objawów charakterystycznych i zazwyczaj rozwija się w ukryciu. Mogą jej towarzyszyć bóle głowy połączone z zawrotami, bezsenność, drażliwość, drżenia i skurcze mięśni, a także powtarzające się mrowienia kończyn. Dodatkowo mogą występować osłabienie, zmęczenie, zaburzenia koncentracji, pamięci i stany lękowe. Objawy spazmofilii utajonej można podzielić na:
-
centralne: wzmożone napięcie mięśniowe, napadowe zasłabnięcia i zmęczenie, bezsenność, zachwiania nastrojów, szybkie męczenie się;
-
obwodowe: parestezje (nietypowe wrażenia odczuwane na całym ciele bądź w niektórych jego częściach, w przypadku tężyczki utajonej najczęściej dotykają kończyn górnych i dolnych), skurcze mięśni lub mrowienia;
-
wegetatywne: kołatanie serca, bóle w okolicy przedsercowej, opasujące bóle w klatce piersiowej, jamie brzusznej, którym mogą towarzyszyć kolki, wzdęcia i zaburzenia naczynioruchowe w obrębie kończyn;
-
neurologiczne: objaw Chwostka (jest dodatni, jeżeli po uderzeniu młoteczkiem neurologicznym w okolice pnia nerwu twarzowego występuje skurcz), objaw Ibrahima-Lusta (skurcz mięśni strzałkowych, który pojawia się po uderzeniu przez lekarza w okolicę głowy kości strzałkowej, gdzie przebiega nerw strzałkowy), odruchowe zgięcie stopy, objaw Trousseau (przykurcz palców dłoni i ułożenie jej w charakterystyczny sposób zwany „ręką położnika”) i wygórowane odruchy ścięgniste;
-
elektrofizjologiczne.
Poza objawami narządowymi medycyna wskazuje także na objawy psychiczne, do których można zaliczyć: nadpobudliwość, nerwowość, duszność spoczynkową, stany lękowe, podwyższony niepokój oraz zachwiania nastroju, a zwłaszcza jego obniżenie. Tężyczka utajona może wpływać na bezsenność, ciągłe bądź napadowe uczucie zmęczenia, trudności w utrzymaniu koncentracji, zaburzenia pamięci, a także pojawienie się wad wymowy np. jąkania się.
Jak przebiega diagnostyka, gdy wystąpi tężyczka utajona? Próba tężyczkowa
Spazmofilia często bywa schorzeniem, które nie zostaje wykryte. Tak naprawdę tylko tzw. próba tężyczkowa, czyli bardzo czułe badanie elektromiograficzne (próba ischemiczna), może wykazać nadpobudliwość nerwowo-mięśniową, która może być spowodowana przez tężyczkę utajoną. Elektromiografia to badanie rozpoznające choroby mięśni. Ne jego podstawie dokonuje się oceny funkcjonowania nerwów i mięśni. Pozwala zlokalizować zmiany w mięśniach i przełożyć je na dynamikę procesu chorobowego.
W diagnostyce tężyczki utajonej wykorzystuje się elektrodę igłową wprowadzoną między kciuk a palec wskazujący przy jednoczesnym założeniu na ramię badanej osoby (na około 10 min) opaski elektromagnetycznej, która wstrzymuje przepływ krwi. Może ona spowodować nieprzyjemne mrowienie o dość dużym nasileniu lub brak czucia w ręce. Po zdjęciu opaski lekarz obserwuje widoczne na ekranie zapisy obrazujące rodzaj wyładowań, dzięki czemu może stwierdzić, czy występują objawy charakterystyczne dla tężyczki utajonej. Całość badania trwa około 15 min.
W procesie diagnostyki należy wziąć pod uwagę inne choroby, które zwiększają ryzyko wystąpienia tężyczki. Są to wszelkiego rodzaju alergie (zwłaszcza astma oskrzelowa), cukrzyca lub choroby tarczycy. Dlatego też przy dodatniej próbie ischemicznej konieczne jest jeszcze wykonanie badań biochemicznych.
Leczenie tężyczki utajonej
Leczenie tężyczki utajonej nie oznacza konieczności wdrożenia skomplikowanej terapii. W pierwszej kolejności wymagane jest przyjmowanie przez około miesiąc dwóch preparatów ze zwiększona dawką wapnia i magnezu. Ważna jest odpowiednia dieta, która powinna wykluczać używki typu czarna kawa i alkohol, które wypłukują magnez, a także cukier, ponieważ utrudnia on przyswajanie tego pierwiastka. Można za to spożywać większe ilości gorzkiej czekolady, orzechów lub kakao. Niewskazana jest dieta bogata w białko, ponieważ powoduje ubytki w wapniu w organizmie. Należy je uzupełniać produktami mlecznymi i rybami. Trzeba również pamiętać o przyjmowaniu preparatów witaminy D, która reguluje gospodarkę wapniową organizmu.
Jeżeli przyczyną tężyczki jest przewlekły stres, samo suplementowanie wapnia i magnezu oraz wdrożenie odpowiedniej diety nie wystarczy. Wówczas wymagana jest farmakologiczna kuracja wspomagająca w postaci leków antydepresyjnych połączona z psychoterapią
