Tasznik pospolity jest niepozorną rośliną pochodzącą z okolic basenu Morza Śródziemnego, która powinna znaleźć swoje miejsce w domowej apteczce. Warto wiedzieć, jak wygląda, ponieważ może przydać się także na wycieczkach.
Co to jest tasznik pospolity?
Tasznik pospolity jest rośliną należącą do rodziny kapustowatych. Pochodzi z okolic śródziemnomorskich, jednak rozprzestrzenił się na cały świat i jest pospolitym chwastem (bardzo łatwo go znaleźć również w Polsce).
Tasznik pospolity wyrasta na wysokość 20–40 cm i posiada wzniesioną, owłosioną łodygę. Przy ziemi tworzy rozetkę z liści o różnych kształtach. Natomiast na łodygach posiada drobne liście, przypominające kształtem serca. Jego kwiaty są drobne i białe (rzadziej różowe), tworzą grona na nieulistnionych częściach łodygi. Owocami są brunatne nasiona znajdujące się po 20 sztuk w łupinkach. To właśnie one sprawiają, że jako chwast jest trudny do wytępienia, ponieważ w każdym sercowatym nasionku znajduje się ich od 10 do 20. Są one wiatropylne, łatwo roznoszą się po okolicy i zachowują żywotność nawet do 6 lat.
Tasznik pospolity znany jest pod wieloma regionalnymi nazwami, takimi jak: bydlnik, gryczka, kaletki, sumki pastusze, chlebek Baby Jagi, tobołki pastusze czy babci serek.
Jest to roślina powszechnie występująca w całym kraju, szczególnie na nieużytkach, przy przecinkach leśnych, przy drogach, ogrodzeniach, na ugorach czy w ogródkach.
Przy jakich dolegliwościach powinno się pamiętać o ziołach? Sprawdźcie:
Co zawiera tasznik pospolity?
Ziele i korzeń tasznika zawierają między innymi:
-
cholinę i acetylocholinę – rozszerzają naczynia krwionośne, obniżają ciśnienie krwi, zmniejszają tętno, zmniejszają siłę skurczu mięśnia sercowego, wywołują skurcze mięśni gładkich oskrzeli, jelit i pęcherza moczowego, zwężają źrenice i pobudzają wydzielanie niektórych gruczołów;
-
tyraminę – pobudza pracę serca;
-
garbniki – działają przeciwwirusowo i przeciwnowotworowo;
- witaminę K, B, C i karoten;
- saponiny;
- kwasy organiczne (kawowy, jabłkowy, cytrynowy, fumarowy);
- sole siarki, potasu, fosforu i wapnia;
-
flawonoidy (kwercetynę, luteolinę, diosminę);
- histaminę.
Tasznik pospolity – właściwości lecznicze i działanie
Tasznik pospolity posiada między innymi następujące właściwości lecznicze:
-
przeciwkrwotoczne – flawonoidy uszczelniają naczynia krwionośne, witamina K wspiera krzepnięcie krwi;
-
odkażające – działa antybakteryjnie i wirusobójczo;
-
wykrztuśne;
-
żółciopędne i ochronne na wątrobę – polecany jest w problemach z drogami żółciowymi i wątrobą;
-
moczopędne – odkaża drogi moczowe i wzmaga diurezę;
-
wspierające jelita – reguluje perystaltykę jelit i działa przeciwbiegunkowo;
-
wspierające naczynia krwionośne – uszczelnia je i wzmacnia, zapobiega wylewom krwi pod skórę, hamuje krwotoki, obkurcza rozszerzone naczynia;
-
wspierające macicę – obkurcza ją i hamuje krwotoki.
Badania potwierdziły, że tasznik pospolity zawiera duże ilości flawonoidów, dzięki czemu działa uszczelniająco na naczynia krwionośne i przeciwzapalnie.
Tasznik posiada również ciekawe właściwości, przez które został poddany licznym badaniom. Mianowice zwiększa on odporność organizmu na zimno i niskie temperatury.
Poznajcie zioła lecznicze stosowane w medycynie staropolskiej:
Tasznik pospolity – zastosowanie
Tasznik pospolity stosuje się głównie przy:
- krwotokach z macicy,
- nadmiernych krwawieniach miesięcznych,
- niskim ciśnieniu krwi,
-
żylakach,
- wylewach i wybroczynach na siatkówce oka,
- krwawieniach z dziąseł i nosa,
- krwiomoczu,
- zapaleniach nerek i pęcherza,
- krwawych biegunkach,
-
gruźlicy,
- trądziku różowatym,
- chorobie wrzodowej,
- kamicy moczowej i żółciowej,
- reumatyzmie,
- dnie moczanowej,
- wysiękach limfatycznych,
- moczeniu nocnym,
- pokrzywce,
- czerwonce,
- hemoroidach.
Tasznik – dawkowanie
Wartościowymi preparatami z ziela tasznika są tylko zimne ekstrakty. Odwary i napary pozbawione są właściwości leczniczych. Można z niego przygotować macerat, nalewkę i sok.
Macerat powstaje przez zalanie 4 łyżek ziela tasznika (świeżego lub suchego) 1 szklanką wody i pozostawienie mikstury pod przykryciem na 8 godzin. Powinno się go spożywać 100–150 ml, 2–4 razy dziennie. Jest to preparat bezpieczny dla dzieci, należy im jednak podawać niższe dawki (do 15 kg – 21–32 ml, do 25 kg – 42–54 ml, do 35 kg – 64–75 ml).
Sok tasznikowy najłatwiej uzyskać poprzez zmielenie w maszynce do mięsa lub wyciśnięcie w wyciskarce ślimakowej liści tasznika. Konserwuje się go za pomocą wódki lub wina.
Bibliografia:
2. Tasznik pospolity - Capsella bursa pastoris (Cruciferae)
3. Kubínová R., Spačková V., Svajdlenka E. in., Antioxidant activity of extracts and HPLC analysis of flavonoids from Capsella bursa-pastoris(L.) Medik, „Ceska a Slovenska Farmacie“, 62 (4), 2013, s. 174–176.
4. Cha J. M., Suh W. S., Lee T. H. i in., Phenolic Glycosides from Capsella bursa-pastoris (L.) Medik and Their Anti-Inflammatory Activity, „Molecules”, 22 (6). 2017.
5. Noman A., Kanwal H., Khalid N. i in., Perspective Research Progress in Cold Responses of Capsella bursa-pastoris, „Frontiers in Plant Science”, 2017.
