Superfood to nie lista produktów, ale pewna strategia odżywiania się, która ma sprzyjać zdrowiu. Według innych osób, w tym części badaczy, jest to termin marketingowy ukuty przez producentów żywności, którzy postanowili wprowadzić na rynek nową ofertę produktów spożywczych, generujących dodatkowe zyski.
Czym jest superfood? Zobaczcie, jakie polskie super jedzenie znajdziemy na sklepowych półkach:
Superfood – co to jest?
Superfood to pojęcie określające strategię dietetyczną, która zakłada, że kumulując w naszej diecie produkty o korzystnych własnościach odżywczych, możemy dłużej zachować zdrowie i przeciwdziałać powstawaniu niektórych chorób.
Zwolennicy superfood twierdzą, że utrzymanie odpowiedniej diety może ograniczyć niekorzystny wpływ stechnicyzowanego i oderwanego od natury środowiska na człowieka. Średnia długość życia wydłuża się, a ryzyko zachorowania na choroby cywilizacyjne, m.in. cukrzycę, nowotwory, miażdżycę, chorobę niedokrwienną serca, udar mózgu lub osteoporozę, wzrasta. Superfood ma zapobiegać pojawianiu się tych chorób poprzez dostarczanie organizmowi najzdrowszych składników pokarmowych oraz neutralizowanie niebezpiecznych substancji (np. oksydantów). Żywność ta ma również wspierać oczyszczanie organizmu z produktów przemiany materii oraz toksyn.
O możliwości zaliczenia danego pożywienia do superfood decydują dwa czynniki. Preferowane są produkty zawierające substancje, które uważane są za korzystne dla zdrowia, czyli antyoksydanty (wiążące wolne rodniki), witaminy, kwasy tłuszczowe omega-3, mikroelementy. Szczególne znaczenie przypisuje się też naturalnym związkom stymulującym układ immunologiczny albo działającym antybakteryjnie, jak np. fitoncydy obecne w czosnku, chrzanie lub cebuli.
Drugim podstawowym kryterium pozwalającym zaliczyć produkt do superżywności jest niski stopień przetworzenia. Produkty smażone, poddane skomplikowanej, przemysłowej obróbce, pakowane z dodatkiem chemicznych konserwantów, nie spełniają tego warunku. Dotyczy to również warzyw, owoców lub mięsa, wyprodukowanych metodami przemysłowymi, z zastosowaniem chemicznych stymulatorów wzrostu, nawozów sztucznych, zabezpieczane przed pasożytami i infekcjami za pomocą antybiotyków i środków chemicznych.
Przykładowe produkty superfood
Lista najlepszych produktów superfood jest nieustannie uzupełniana i modyfikowana. Wynika to z pojawiających się wciąż nowych badań i ze zwiększonej dostępności produktów, które wcześniej były uważane za egzotyczne. Nie bez znaczenia dla popularności określonego pożywienia jest też wpływ chwilowych trendów.
Listę najbardziej znanych superfood tworzą m.in.:
-
jagody goi – pochodzące z Chin, zawierające m.in. wiele karotenów, wszystkie niezbędne aminokwasy (czyli te, których organizm nie jest w stanie zsyntezować),
-
kokos – spożywany w każdej postaci (wiórki, woda, olej, mleczko) – zawiera wiele mikroelementów i substancji przeciwgrzybiczych, przeciwbakteryjnych i antywirusowych; znaczenie oleju kokosowego stało się ostatnio przedmiotem gorących dyskusji,
-
surowe kakao – wylicza się ponad 300 korzystnych zawartych w nim substancji, ale podkreśla się szczególnie ogromne skupienie przeciwutleniaczy,
-
trawa pszeniczna – traktowana jako doskonały alkalizator (zapobiegający zakwaszeniu organizmu), źródło witamin i chlorofilu,
-
spirulina – alga, uprawiana od wieków w Meksyku, bogate źródło białka i witamin wspierających funkcjonowanie wzroku,
-
kurkuma – przyprawa, której przypisuje się wręcz cudowne właściwości – przeciwzapalne, antyseptyczne, przeciwbólowe, a nawet wspomagające leczenie chorób nowotworowych.
Spośród egzotycznych produktów w kategorii superfood ostatnio często wymienia się chlorellę, nasiona komosy ryżowej (quinoa) lub amarantusa, korzenie maca, jagody akai, camu camu, proszek lucuma, papaję, avocado, sezam.
Często podkreślanym elementem superfood są tłuste ryby morskie (tuńczyk, makrela, łosoś, dorsz), które zawierają duże ilości kwasów tłuszczowych omega-3.
Polskie produkty superfood
Polska kuchnia oferuje wiele produktów, które (pod warunkiem zachowania naturalnego cyklu produkcji) zalicza się do superfood. Są to m.in.: brokuł, jarmuż, szpinak, kiełki, rukola, rzeżucha, natka pietruszki, siemię lniane, pestki dyni, kasza jaglana, miód. Z owoców wymieniane są najczęściej żurawina, orzech włoski, rokitnik, czereśnie, jagody, ciemne winogrona oraz jabłka.
Superfood – korzyści zdrowotne
Niewątpliwą zaletą teorii superżywności jest skupienie na wartościach odżywczych i dobrej przyswajalności polecanych produktów. Ich skład jest dość dobrze poznany, a korzyści dietetyczne rzadko można zakwestionować. Wyrabianie prawidłowych nawyków żywieniowych i koncentrowanie uwagi konsumentów na pożywieniu, które zmniejsza prawdopodobieństwo otyłości i zaburzeń metabolicznych, jest bezcenne.
Przypisywane superfood działania lecznicze lub profilaktyczne opierają się bardziej na nieusystematyzowanych obserwacjach, jednostkowych przypadkach i obiegowych opiniach niż na solidnych badaniach, wykonanych zgodnie z metodyką pracy naukowej. Biochemiczne mechanizmy wpływu na metabolizm nie zostały w większości szczegółowo opisane. Dlatego do uzdrawiającego lub profilaktycznego wpływu superfood należy podchodzić z odpowiednią dawką krytycyzmu. Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności zakazał posługiwania się nazwą superfood w odniesieniu do produktów, których działanie nie zostało udokumentowane wiarygodnymi badaniami naukowymi.
