Stridor często pojawia się u małych dzieci jako jeden z charakterystycznych objawów krupu, czyli podgłośniowego zapalenia krtani. Zdarza się, że potrafi go wychwycić tylko specjalista podczas badania. Jeżeli jednak jest on wyraźny dla rodziców, powinni się oni udać do lekarza, aby uniknąć wystąpienia u dziecka duszności.
Co to jest stridor?
Stridor jest chropowatym, szorstkim dźwiękiem, który pojawia się, kiedy przez zwężoną krtań przeciska się powietrze. Choć sam w sobie nie jest groźny, wskazuje na różne choroby, które nieleczone mogą doprowadzić do poważnych duszności. W skrajnych przypadkach w ich przebiegu konieczna jest intubacja i podawanie tlenu.
Jakie przyczyny może mieć stridor?
Stridor pojawia się w przebiegu różnych chorób, które mogą wywoływać zwężenie się dróg oddechowych. Są to między innymi:
- obecność ciała obcego w drogach oddechowych – na przykład na skutek zachłyśnięcia się pokarmem,
- guzy nowotworowe,
- infekcje – najczęściej wirusowe zapalenia krtani,
- refluks – zarzucana treść żołądkowa może dostać się do krtani i ją podrażniać,
- niektóre stany zapalne tarczycy – znacznie powiększona tarczyca może uciskać drogi oddechowe,
- niektóre układowe zapalenia naczyń – dochodzi do uszkodzenia naczyń krwionośnych w obrębie krtani,
- wady wrodzone,
- naczyniak podgłośniowy,
- stan po intubacji.
Stridor – diagnostyka
Lekarz rozpoznaje stridor za pomocą badania stetoskopem, a w przypadku silniejszego obrzęku i głośnego dźwięku, nawet gołym uchem. Jednak w celu dobrego zdiagnozowania przyczyn tej dolegliwości wykonywane jest najczęściej badanie endoskopowe. Polega ono na wprowadzeniu do dróg oddechowych cienkiej rurki zakończonej kamerą. Dzięki temu można dostrzec charakterystyczne obrzęki, ale też wykluczyć obecność guzów czy nieprawidłowych zmian. Badanie to nie należy do przyjemnych i może budzić lęk, jednak jest zupełnie bezbolesne, ponieważ wykonuje się je w znieczuleniu.
Informacji diagnostycznych udziela też to, czy stridor jest wdechowy czy wydechowy. W tym pierwszym przypadku obrzęknięte są wyżej położone części układu oddechowego.
Stridor u niemowląt
Najczęstszą przyczyną stridoru u niemowląt jest laryngomalacja, czyli wrodzona wiotkość krtani. Jest to wada objawiająca się po urodzeniu, nieznanego pochodzenia, która polega na niedojrzałości chrząstek budujących krtań. Często współwystępuje z nią refluks żołądkowo-przełykowy, co komplikuje diagnostykę, ponieważ zarzucanie treści żołądkowej do krtani może powodować występowanie tam stanu zapalnego. Z drugiej strony u podłoża cofania się pokarmu z żołądka również może leżeć niedojrzałość niektórych struktur.
Wrodzony stridor u niemowląt rzadko kiedy wymaga leczenia i nie prowadzi do powikłań. Układ oddechowy dziecka potrzebuje czasu, żeby dojrzeć i kiedy tkanki uzyskują odpowiednią elastyczność, dolegliwość zanika samoistnie. Najczęściej nasila się ona do 9 miesiąca życia, aby powoli zacząć ustępować, najpóźniej około 2 roku życia.
W przypadku powikłań lub niezadowalającego ustępowania wrodzonego stridoru można wykonać zabieg operacyjny polegający na podcięciu więzadeł nalewkowo-nagłośniowych.
Za wyjątkiem stridoru wrodzonego u niemowląt, najczęstszą przyczyną tej dolegliwości u dzieci jest krup, czyli zapalenie krtani. Od czasu wprowadzenia szczepień na błonicę bakteryjną odmiana tej choroby praktycznie nie występuje, stosunkowo często u dzieci dochodzi jednak do podgłośniowego zapalenia krtani wywołanego przez wirusy. Krup wirusowy może być niebezpieczny dla dziecka, jeżeli dojdzie do duszności, dlatego jeżeli rodzic wychwyci, że pojawił się u niego stridor, powinien jak najszybciej udać się z nim do lekarza w celu rozpoczęcia leczenia. Jeśli dziecko ma trudności ze złapaniem tchu, należy (otulając je szczelnie kocem) wyjść na zimne powietrze, co zmniejszy obrzęk krtani i wezwać pogotowie.
Stridor – leczenie
Aby usunąć stridor, trzeba sięgnąć po leczenie przyczyn go wywołujących:
- Infekcje bakteryjne wymagają antybiotykoterapii.
- Silny stridor wywołany przez wirusy można kontrolować dzięki lekom sterydowym.
- W przypadku nerwicowego zawężania się krtani podaje się leki przeciwlękowe.
- Stridor w przebiegu chorób autoimmunologicznych wymaga podania leków zmniejszających nieprawidłową reakcję odpornościową.
- Guzy i inne podejrzane zmiany w obrębie krtani usuwa się operacyjnie.
- Stridor wywołany nieprawidłową budową lub zwiotczeniem tkanek również można wyeliminować operacyjnie.
Choć każdy przypadek stridoru wymaga uważnej obserwacji ze strony lekarza, należy jednak pamiętać, że w wielu przypadkach nie jest konieczna żadna interwencja. Najczęstszymi przyczynami (oprócz wrodzonych) tej dolegliwości są choroby wirusowe atakujące krtań. W takich przypadkach ma ona charakter przejściowy i znika na ogół w przeciągu 48 godzin.
Bibliografia:
1. Timothy D Murphy, Congenital Stridor
