Zapalenie zatok dzielimy na ostre i przewlekłe. Ostre zapalenie zatok jest infekcją zatokową trwającą krócej niż 12 tygodni. Przewlekłe zapalenie zatok trwa dłużej niż 12 tygodni. Zakażenia zatok, czyli pustych przestrzeni powietrznych znajdujących się wewnątrz kości twarzoczaszki, są zwykle spowodowane infekcjami wirusowymi lub bakteryjnymi.
Zobacz też: Zapalenie zatok szczękowych
Jak rozpoznać, czy zapalenie zatok jest wirusowe czy bakteryjne?
Zapalenie zatok występuje zwykle po infekcji górnych dróg oddechowych, takich jak przeziębienie. Lekarze stawiają diagnozę zapalenia zatok bakteryjnego lub wirusowego na podstawie najczęstszych objawów, takich jak:
- zielony lub żółty katar z nosa, czy też wodnista, bezbarwna wydzielina z nosa,
- ból lub tkliwość wokół oczu, czoła lub policzków,
- uczucie rozpierania,
- zatkanie, niedrożność nosa,
- ból zębów,
- zaburzenia smaku,
- ból głowy,
- kaszel w przypadku spływania wydzieliny po tylnej ścianie gardła,
- gorączka.
Dzieci z zapaleniem zatok przynosowych mogą być drażliwe, oddychać przez usta i mają trudności z jedzeniem.
Im dłuższej trwają objawy, tym bardziej prawdopodobne, że problemem jest infekcja bakteryjna.
Jak naturalnie leczyć zapalenie zatok? Odpowiedź znajdziesz w filmie:
Zobacz też: Ból zatok - jak go leczyć?
Jak wybrać odpowiedni antybiotyk na zatoki?
Obecnie lekarze są zaniepokojeni problemem nadużywania antybiotyków, dlatego stają się ostrożni w ich przepisywaniu i robią to wyłącznie z konieczności. Wyboru dokonują na podstawie 5 głównych kryteriów: skuteczności, wskazania, ceny, łatwości zażywania i uniknięcia efektów ubocznych.
Podstawowym niefarmakologicznym sposobem leczenia jest płukanie zatok roztworami soli morskiej, solą fizjologiczną. W leczeniu farmakologicznym stosuje się standardowe niesteroidowe leki przeciwzapalne, czasami glikokortykosteroidy donosowe, leki obkurczające naczynia błony śluzowej nosa oraz leki mukolityczne. Antybiotyki są ostatecznością.
W celu wybrania antybiotyku odpowiedniego do zakażenia lekarz rozważy:
- rodzaj bakterii chorobotwórczych,
- działanie antybiotyku,
- sposób podania.
W zależności od rodzaju i lokalizacji zakażenia wybór antybiotyku będzie różny, np. infekcje oczu często można leczyć antybiotykiem w kroplach, infekcje ran miejscowymi - maściami. Inne infekcje, takie jak zakażenia dróg moczowych lub zapalenie płuc, mogą wymagać przyjmowania tabletek.
W przypadku niektórych zakażeń bakteryjnych zatok przynosowych antybiotyki zabijają lub zapobiegają rozwojowi bakterii i tym samym leczą zakażenia zatok.
Stosując antybiotyk do leczenia ostrego i przewlekłego (długotrwałego) zapalenia zatok, warto pamiętać, że:
- liczba dni przyjmowania antybiotyku zależy od ogólnego stanu zdrowia, stopnia nasilenia objawów zapalenia zatok oraz rodzaju przyjmowanego antybiotyku. Najczęściej antybiotykoterapia nie trwa krócej niż 7 dni
- potrzebny może się okazać inny antybiotyk, jeśli stan zdrowia nie zacznie się poprawiać w ciągu 3-5 dni,
- można również zastosować inne leki, takie jak: zmniejszające przekrwienie, kortykosteroidy wziewne i leki ułatwiające drenaż zatokowy.
Zapalnie zatok - leczenie antybiotykowe
Leczenie polega na stosowaniu antybiotyków w celu wyeliminowania zakażenia z zatok. Czas i długość leczenia zależą od stanu zdrowia pacjenta.
Antybiotyki mogą być konieczne, gdy objawy zapalenia zatok utrzymują się, bo organizm nie reaguje na leczenie w warunkach domowych, choroba zaostrzyła się lub doszło do powikłań (np. tworzenia się ropni w jamach zatokowych).
Rodzaje antybiotyków stosowanych na zapalenie zatok:
- amoksycylina jest często pierwsza w leczeniu zapalenia zatok, ponieważ jest zwykle skuteczna i wywołuje niewielkie skutki uboczne. Nie należy jej stosować, jeśli u danej osoby stwierdzono uczulenie na ten lek. Można stosować amoksycylinę z kwasem klawulanowym.
- U osób uczulonych na penicyliny można zastosować lewofloksacynę.
- Ponadto w zapaleniu zatok stosuje się makrolid (klarytromycynę lub azytromycynę). Makrolidy to jedyne antybiotyki, przy których terapia trwa 3 dni.
Kiedy antybiotyki są odpowiednie w leczeniu zapalenia zatok?
Stosowanie antybiotyków może być odpowiedniejsze u pacjentów mniej zdolnych do walki z infekcją, np. chorych na cukrzycę lub poważne choroby serca czy płuc.
Antybiotykowe leczenie zapalenia zatok jest ogólnie bezpieczne i bardzo skuteczne. Większość osób zdrowieje po leczeniu antybiotykami, które trwa od 7 do 14 dni.
Zobacz też: RTG zatok
Należy pamiętać, że często pacjenci przestają przyjmować antybiotyk, gdy tylko poczują się lepiej. I jest to błąd, gdyż w ten sposób nie tylko zwiększa się prawdopodobieństwo nawrotu choroby, ale te z doprowadza do rozwoju oporności na leki. Dlatego tak ważne jest zażywanie wszystkich leków zaleconych przez lekarza, nawet jeżeli poczujemy się już lepiej. Jest to szczególnie istotne podczas leczenia zapalenia zatok, gdyż antybiotyki nie wnikają do błony śluzowej wnętrza zatok, ale zabijają bakterie powodujące ich zapalenie. Jeżeli dany antybiotyk nie wyleczy zapalenia zatok, może zostać przepisany inny lek. Jeśli stan pacjenta się nie poprawi, konieczne będą dalsze badania w celu dobrania antybiotyku, który będzie najodpowiedniejszy. Możliwe działania niepożądane stosowania antybiotyków obejmują podrażnienie nosa, ból gardła i krwawienie z nosa.
Pamiętajmy, że antybiotyki nie zawsze mogą być najlepszym lekarstwem na zapalenie zatok.
