Dynamiczna scyntygrafia nerek, nazywana także renoscyntygrafią, to badanie obrazowe służące do diagnostyki i leczenia nerek. Polega na wprowadzeniu do organizmu radioaktywnych izotopów. Jest to w pełni bezpieczna procedura, przeprowadzana od ponad 50 lat w krajach na całym świecie. Radioizotopy łączy się z substancjami, które są transportowane do badanego narządu. W tym przypadku wychwytywane są przez nerki – tam ulegają rozpadowi i stopniowo zostają wydalone przez pęcherz moczowy.
Zobacz też: USG nerek
Scyntygrafia nerek – po co wykonywać i na czym dokładnie polega?
Scyntygrafia dynamiczna nerek określa osobno działanie każdej z nich. Ocenia funkcję wydzielniczą nerek oraz funkcję wydalniczą – wydalanie moczu nie tylko z nerek, ale także z moczowodu i pęcherza moczowego. Ponadto renoscyntygrafia informuje o ukrwieniu nerek i ich wadach, takich jak niedorozwój lub brak narządu, wodonercze, zwiększony bądź pomniejszony rozmiar, niewłaściwe umiejscowienie lub kształt. Dzięki temu badaniu wykrywane są także stany zapalne i pozapalne nerek.
Badanie oprócz budowy ocenia także funkcje nerek. Dlatego też po rozpadzie radioizotopów dokonywany jest pomiar ich aktywności w stosunku do czasu. Tym samym w badaniu scyntygrafii nerek ocenia się funkcję przesączania w kłębuszkach (GFR), co następnie obrazuje się na tzw. krzywych renograficznych.
W tym celu przed badaniem personel medyczny musi wykonać wkłucie dożylne. Właśnie dzięki niemu zostanie wprowadzony do organizmu wraz z substancją chemiczną radioaktywny izotop, w przypadku tego badania – 99m-Tc-DTPA. Po rozpadzie radioizotopu, dzięki tzw. kamerze gamma, specjalista obrazowo ocenia budowę i funkcje nerek. Badanie wykonywane jest w pozycji leżącej, na wznak i trwa minimum 30 minut. Jeśli specjalista chce dokładniej przyjrzeć się nerkom, może wydłużyć czas badania nawet do 3 godzin. Warto także podkreślić, że w trakcie badania elektroradiolog może wykonać zdjęcie RTG – ułatwia to ocenę zmian na tle całego organizmu.
UWAGA! Stosowane w scyntygrafii izotopy są w pełni bezpieczne – nie wywołują skutków ubocznych i nie uczulają. Praktycznie w całości zostają wypłukane z organizmu wraz z moczem. Nie zmienia to faktu, że badanie jest bezwzględnie przeciwwskazane u kobiet w ciąży. Dodatkowo osoby poddane badaniu scyntygraficznemu nie powinny przebywać w towarzystwie kobiet ciężarnych przez minimum 24 godziny od wykonania badania.
Zobacz też: Na czym polega urografia?
Scyntygrafia nerek u dzieci i dorosłych – wskazania i przygotowanie
Dynamiczna scyntygrafia nerek wykonywana jest zarówno u dzieci, jak i dorosłych. Badanie wykonywane jest w każdym wieku, dowolną liczbę razy. Scyntygrafia nerek najczęściej wykonywana jest u osób z nadciśnieniem tętniczym – zachodzi wtedy podejrzenie, że jego przyczyną może być choroba miąższu bądź naczyń nerkowych. Badaniu poddawane są także osoby chore na gruźlicę nerek i wielotorbielowe zwyrodnienia tego narządu. Renoscyntygrafię wykonuje się także u osób cierpiących na przewlekłe choroby układu moczowego, jego ostre zapalenia, uropatię, nefropatię zaporową bądź przy podejrzeniu cofania się moczu z pęcherza do moczowodów, a także u pacjentów z wadami nerek i dróg moczowych. Badanie izotopowe jest wskazane także po zabiegach operacyjnych nerek.
Zobacz też: Zapalenia nerek - objawy
Aby przystąpić do badania, należy bezpośrednio przed nim dobrze się nawodnić – na 30 minut przed badaniem należy wypić minimum 1 l płynu. Badanie to nie jest wykonywane na czczo, dlatego można przed nim jeść. W trakcie nie trzeba się rozbierać, jednak należy pamiętać, aby nie mieć przy sobie metalowych przedmiotów (biżuteria, monety, pasek z klamrą) i telefonu komórkowego.
Scyntygrafia nerek u dzieci polega na podaniu im wcześniej środka uspokajającego bądź usypiającego. U niektórych dzieci stosuje się także znieczulenie ogólne. Jest to konieczne, gdyż badanie należy wykonywać w bezruchu.
Scyntygrafia nerek – przeciwwskazania i skutki uboczne
Renoscyntygrafia jest badaniem bezpiecznym, które nie powoduje skutków ubocznych. Może być wykonywana u wszystkich, oprócz kobiet w ciąży. Nie należy jej także wykonywać u kobiet w okresie laktacji. U pacjentek w wieku rozrodczym najlepiej wykonywać ją maksymalnie do 10. dnia cyklu miesiączkowego. Nie stwierdza się innych przeciwwskazań do wykonania tego badania.
Wyniki badania nerek
Wyniki scyntygrafii dynamicznej nerek ocenia się całościowo, wraz z odniesieniem do objawów klinicznych. Sam obraz badania nie jest miarodajny i nie może być podstawą do wdrożenia leczenia. Warto podkreślić, że wyniki (opis) badania będą określały zarówno budowę nerek, jak i ich funkcjonowanie. Dodatkowo będą także oceniały funkcję przesączania w kłębuszkach (GFR), obrazowaną krzywymi renograficznymi.
