Kluczowym elementem w leczeniu różyczki jest łagodzenie objawów infekcji, zwłaszcza gorączki i dokuczliwych bólów stawów, które u dzieci na ogół mijają samoistnie. Ważna jest także profilaktyka Opierająca się na szczepieniach ochronnych, które dla dzieci są obowiązkowe.
Czym jest różyczka?
Różyczka jest wirusową chorobą zakaźną przenoszoną drogą kropelkową. Wywołuje ją Rubella virus, który atakuje głównie zimą i wczesną wiosną. Na zachorowanie szczególnie narażone są dzieci, ponieważ różyczka szerzy się w dużych skupiskach ludzkich np. w szkołach i przedszkolach. U dzieci ma łagodny przebieg i mija samoistnie po kilku dniach. Dorośli tę infekcję przechodzą o wiele ciężej. Pierwsze oznaki zakażenia pojawiają się po 14 lub 21 dniach od momentu zetknięcia się z chorym, ponieważ tyle trwa inkubacja wirusa w ludzkim organizmie.
Charakterystycznym objawem różyczki jest czerwona wysypka przypominająca plamki lub grudki. Lokalizuje się ona na całym ciele. Chory uskarża się na bóle stawów, ogólne złe samopoczucie. Może też gorączkować. W badaniu przedmiotowym pacjenta stwierdza się powiększenie węzłów chłonnych w okolicy potylicznej.
Jak leczyć różyczkę?
Leczenie różyczki jest wyłącznie objawowe, ponieważ nie ma środków, dzięki którym można by było całkowicie wyeliminować wirusa. Podstawą terapii są leki przeciwbólowe, przeciwzapalne oraz przeciwgorączkowe. Na ogół stosuje się preparaty z grupy niesteroidowych leków przeciwzapalnych np. naproksen, ibuprofen, paracetamol oraz metamizol. Ich rolą jest nie tylko obniżenie temperatury, ale też złagodzenie dokuczliwych bólów stawowych, które pojawiają się głównie u dorosłych. U dzieci różyczka przebiega łagodnie lub całkiem bezobjawowo.
Różyczka – leczenie a profilaktyka
Różyczce lepiej zapobiegać, niż ją leczyć, ponieważ rozwój infekcji w dużej mierze zależy od profilaktyki. Objawy choroby można złagodzić szczepieniem ochronnym. Dla dzieci jest ono obowiązkowe. Szczepionka przeciwko różyczce występuje w postaci skojarzonej. Chroni również przed odrą i świnką. Szczepionkę MMR podaje się w dwóch dawkach: między 13–15 miesiącem życia oraz w 6 roku życia – w celu nabycia większej odporności.
Na różyczkę zaszczepić się mogą także dorośli. Zaleca się ją szczególnie osobom, które nie otrzymały ochrony w dzieciństwie lub dostały wyłącznie jedną dawkę szczepionki. Jest ona niezbędna także w przypadku kobiet planujących ciążę, o ile nie były wcześniej zaszczepione i pracowników placówek oświatowych, którzy są wyjątkowo narażeni na zachorowanie.
Zobacz film: Różyczka u ciężarnych
Leczenie różyczki w ciąży
Różyczka w ciąży jest bardzo niebezpieczna, ponieważ wirus ma działanie teratogenne. Najcięższe powikłania po chorobie obserwuje się u kobiet będących w pierwszym trymestrze ciąży. Rubella bowiem uszkadza płód – doprowadza do powstania wad wzroku, ciężkich zaburzeń pracy serca i uszkodzeń narządu słuchu. U dziecka te symptomy mogą ujawnić się dopiero po latach. Choroba sprzyja także zaburzeniom pracy układu nerwowego, nieprawidłowościom w pracy narządów płciowych oraz chorobom wielu organów np. nerek i wątroby.
Różyczkę u ciężarnej rozpoznaje się na podstawie wyników badań laboratoryjnych. Oznaczenie miana przeciwciał w klasie IgG i IgM pozwala na ocenę odporności matki. Jeśli zakażenie potwierdzi się, należy oszacować dokładny wiek ciąży. W tym okresie możliwości terapeutyczne są znacznie ograniczone, dlatego przyszła mama powinna przestrzegać zaleceń lekarza. Jeśli wyrazi on zgodę na okresowe zażywanie leków przeciwgorączkowych lub przeciwbólowych, muszą posiadać w składzie substancje bezpieczne dla ciężarnych.
Istotnym elementem w przypadku różyczki jest wcześniejsza profilaktyka. Jeżeli kobieta planuje zajście w ciążę, powinna zbadać status swojej odporności jeszcze przed staraniami o dziecko. Gdy będzie on niski, warto się dodatkowo zaszczepić.
Należy pamiętać, że zakażenie różyczką nie zawsze wiąże się z uszkodzeniami płodu. Jest wiele mam, które w ciąży chorowały na nią i urodziły zdrowe dzieci. Wirusa nie można jednak lekceważyć. W drugim i trzecim trymestrze ciąży nie jest on tak szkodliwy, jak na jej początku, ale dla bezpieczeństwa matki i dziecka należy zachować szczególna ostrożność w kontaktach z chorymi.
Bibliografia:
1. PZH Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego, Szczepionka przeciw różyczce, pzh.gov.pl [http://szczepienia.pzh.gov.pl/szczepionki/rozyczka/].
