Spojenie łonowe podlega w czasie ciąży zmianom wynikającym z obecności we krwi zwiększonych stężeń estrogenów. Pod ich wpływem, w ramach przygotowania do porodu, chrząstkozrost pomiędzy prawą a lewą kością łonową ulega rozluźnieniu, staje się bardziej rozciągliwy i elastyczny. Może to spowodować rozejście się spojenia łonowego i uciążliwych dolegliwości, które bywają odczuwane jeszcze przez jakiś czas po porodzie.
Spojenie łonowe w ciąży
Spojenie łonowe to miejsce połączenia kości łonowych, stanowiące element zamykający z przodu obręcz biodrową. Jest ona strukturą, na której opiera się swym ciężarem cała górna część ciała i która stanowi element nośny dla kończyn dolnych. Trwałość spojenia łonowego pozwala na utrzymanie sztywności całej miednicy. Połączenie kości łonowych jest złożone z elementów chrzęstnych i włóknistych pasm łącznotkankowych, co czyni spojenie odpornym na duże obciążenia statyczne i dynamiczne.
W okresie ciąży, pod wpływem działania wysokich stężeń estrogenów, dochodzi do zmiany struktury elementów wiążących. Stają się one bardziej elastyczne, rozciągliwe, spojenie łonowe nieznacznie się poszerza, a kości łonowe w bardzo niewielkim zakresie mogą się względem siebie przemieszczać. Zmiana ta pozwala w czasie porodu na łatwiejsze przechodzenie główki płodu przez otwór miedniczny i zmniejszenie prawdopodobieństwa wystąpienia zjawiska niewspółmierności porodowej. Polega ona na tym, że główka dziecka (będąca elementem o największej średnicy) nie może przejść przez zbyt wąski otwór miednicy, co uniemożliwia poród siłami natury.
Zobacz film i dowiedz się jakie badania powinna wykonać każda przyszła mama
Rozejście spojenia łonowego – objawy
Zwiększenie ruchomości i elastyczności w obrębie spojenia łonowego może powodować u ciężarnej nieprzyjemne i uciążliwe dolegliwości. Odczuwane są one najsilniej, gdy miednica jest najbardziej obciążona działającymi siłami: podczas długiego stania, chodzenia, siadania, przykucania i wstawania, noszenia cięższych przedmiotów, chodzenia po schodach. Niedogodności powiększane są przez fakt, że masa ciężarnej jest zdecydowanie większa niż normalnie. W późnej fazie ciąży powiększa się o nawet 20 kg.
Rozejście spojenia łonowego a poród
O ile niewielkie rozszerzenie szczeliny pomiędzy kośćmi łonowymi jest normalne, o tyle większe, powodujące wyraźne dolegliwości, może wymagać specjalnego postępowania oszczędzającego ciężarną. W wątpliwych przypadkach, kiedy lekarz spodziewa się ciężkiego i długiego porodu, można podjąć decyzję o wykonaniu cięcia cesarskiego, by w trakcie porodu nie doprowadzić do całkowitego rozerwania spojenia.
Rozejście może też powstać w czasie porodu – gdy przedłuża się jego druga faza związana ze skurczami partymi, a dziecko długo nie może się urodzić. Prawdopodobieństwo rozejścia spojenia łonowego jest zwiększone, gdy:
- dochodzi do wykonania manewru Kristellera (silny ucisk na dno macicy, mający wypchnąć główkę dziecka do dolnych dróg rodnych),
- do wydobycia dziecka stosuje się kleszcze,
- poród odbywa się z użyciem próżniociągu.
Ból spojenia łonowego w czasie ciąży i po porodzie – zalecenia
Najważniejszym objawem rozejścia spojenia łonowego w czasie ciąży lub po porodzie jest ból. Jego zwalczanie może być utrudnione ze względu na sytuację, w jakiej znajduje się pacjentka.
Podstawowym postępowaniem zmierzającym do zwalczania bólu w rozejściu spojenia łonowego jest zapewnienie chorej możliwości wypoczynku w pozycji leżącej lub półleżącej. Pacjentka powinna zrezygnować z dłuższego chodzenia, noszenia różnych przedmiotów, wykonywania czynności związanych z prowadzeniem gospodarstwa domowego.
W sytuacjach, gdy ból ma bardzo duże nasilenie, można ostrożnie, po konsultacji z lekarzem stosować niesterydowe leki przeciwzapalne (najlepiej miejscowo, w postaci kremu lub maści).
Bardzo ciężkie zespoły bólowe mogą być wskazaniem do wcześniejszego rozwiązania ciąży przez cięcie cesarskie, pod warunkiem, że stopień dojrzałości płodu określany jest w badaniach jako wystarczający.
Sytuację ciężarnej z rozejściem spojenia łonowego w 8–9 miesiącu ciąży pogarsza fakt, że do chwili porodu jej masa ciała będzie znacznie większa niż zwykle. Zrealizowanie zaleceń mających ograniczyć ból może być niemożliwe, gdy matka musi opiekować się noworodkiem, starszymi dziećmi i nie może pozwolić sobie na wypoczynek. Stosowanie leków może być bardzo ograniczone w okresie ciąży i karmienia, ponieważ mogą one przenikać przez barierę łożyskową do płodu, a po porodzie – bezpośrednio z krwiobiegu do mleka.
Duże znaczenie ma fakt, że intensywne zespoły bólowe w rozejściu spojenia łonowego w okresie ciąży zdarzają się niezbyt często, a w dłuższej perspektywie nie pozostawiają zwykle trwałych następstw. Taka wiedza pozwala pacjentom znosić niedogodności i cieszyć się z narodzin dziecka.
Jakie dolegliwości pojawiają się u kobiet w ciąży? Dowiesz się tego z filmu
