Nie każdy nowotwór skóry jest złośliwy. Nowotwory łagodne skóry przeważnie nie stanowią zagrożenia dla życia, nie naciekają okolicznych tkanek ani nie wymagają zaawansowanego leczenia onkologicznego, np. chemioterapii czy radioterapii. Nowotwory złośliwe skóry najczęściej zajmują okoliczne tkanki, a także dają przerzuty do innych miejsc w organizmie. Rak skóry ma różne rodzaje, które mogą dawać odmienne objawy.
Rak podstawnokomórkowy skóry
Rak podstawnokomórkowy skóry stanowi około 70 procent wszystkich przypadków raka skóry. Zmiana chorobowa najczęściej ulokowana jest na twarzy, najczęściej na czole, w okolicy nosa i oczodołów, na policzkach, wargach, ale też na uszach, szyi, ramionach, udach i w okolicy krocza.
Rak skóry daje różne objawy. Najczęściej rak podstawnokomórkowy skóry to guzek o gładkiej i błyszczącej powierzchni, często otoczony wałowatym brzegiem. Rak podstawnokomórkowy skóry może być też niewielką ranką, która nie goi się, a po odpadnięciu z niej strupa, tworzy się kolejny.
Ten typ raka skóry bardzo rzadko daje przerzuty, zwykle jest małoinwazyjny. Przyczyny raka podstawnokomórkowego to nadmierna i częsta ekspozycja na działanie promieni ultrafioletowych (na słońce i w solarium), częsty kontakt ze związkami arsenu oraz ze środkami ochrony roślin. Ryzyko zachorowania znacznie rośnie po 50. roku życia.
Rak kolczystokomórkowy skóry
Rak kolczystokomórkowy skóry to zaawansowana postać raka płaskonabłonkowego skóry. Przyczyną powstania tego nowotworu złośliwego jest nadmierne wystawianie ciała na działanie promieni ultrafioletowych. Występuje najczęściej u osób w średnim wieku i starszych. Zmiany pojawiają się na twarzy, dłoniach, szyi i narządach płciowych, przeważnie na granicy błon śluzowych i skóry.
Rak kolczystokomórkowy skóry szybko się rozwija, nacieka okoliczne tkanki i daje przerzuty. Nowotwór skóry tego rodzaju objawia się guzem, który szybko się rozrasta i twardnieje, z czasem krwawi lub może sączyć się z niego przezroczysta lub mętna ciecz. Skóra wokół zmiany rakowej przeważnie jest owrzodzona, zrogowaciała, może być pokryta strupami, tak jak sam guz.
Rak brodawkujący skóry
Na raka brodawkującego skóry chorują osoby zarażone wirusem brodawczaka ludzkiego – typami 6 lub 11. Zmiany nowotworowe na skórze tworzą się na stopach, w obszarze narządów płciowych i w jamie ustnej. Zwykle rak skóry tego rodzaju jest pokryty masami rogowymi – może mieć różne kształty. Rak brodawkujący zwykle nie daje przerzutów.
Czerniak: rak skóry, błon śluzowych i naczyniówki oka
Czerniak występuje u osób zbyt często i długo przebywających na słońcu albo w solarium. Szczególnie narażeni na tego rodzaju raka skóry są ci, którzy mają jasną karnację, jasną tęczówkę i skłonność do oparzeń słonecznych. W grupie ryzyka są też osoby z dużą ilością znamion.
Objawy tego rodzaju raka skóry to m.in. swędzenie, zaczerwienienie i krwawienie zmiany skórnej. O charakterze złośliwym mogą świadczyć też powiększenie zmiany skórnej, zmiana jej kształtu i koloru oraz owrzodzenie. Rak zaczyna rosnąć horyzontalnie lub wertykalnie, jego brzegi stają się niesymetryczne, nierówne i postrzępione. Zmienia się też kolor – im więcej barw ma zmiana skórna, tym bardziej prawdopodobne, że ma charakter nowotworu złośliwego.
Mięsak Kaposiego: rak skóry pojawiający się najpierw na nogach
Mięsak Kaposiego powstaje z naczyń krwionośnych i limfatycznych. Zmiany nowotworowe na skórze pojawiają się przeważnie po 50. roku życia (postać klasyczna). Do grupy ryzyka należą m.in. osoby po przeszczepach tkanek i narządów oraz zarażone wirusem HIV i chorzy na AIDS.
Rak skóry ma początkowo postać guza lub guzków, zwykle niebolesnych. Przeważnie znajdują się ona na stopach lub podudziach. Z czasem guzki te, rosnąc i łącząc się, tworzą ciemnoczerwone lub fioletowe plamy. Nieleczone stają się twarde i pogrubione. Skóra w obszarze zmian jest często owrzodzona, z ran może sączyć się krew, mogą też występować krwotoki. Tego rodzaju rak skóry objawy daje też ogólne – gorączkę czy spadek wagi ciała. Mięsak Kaposiego może dawać przerzuty.
Rzadkie rodzaje raka skóry: rak z komórek Merkla, chłoniak skóry typu T
Rak skóry z komórek Merkla jest rzadki, ale bardzo złośliwy. Najczęściej występuje u osób starszych jako rak skóry głowy i kończyn. Zmiana nowotworowa ma postać guzka, wokół którego poszerzone są naczynia krwionośne – mogą tworzyć tzw. pajączki. Ten rak skóry szybko daje przerzuty.
Chłoniak skóry typu T może występować jako ziarniniak grzybiasty – powodujący rumień, nacieki i guzy na skórze o zdolności do przerzutów, lub zespół Sézary’ego – późne stadium ziarniniaka grzybiastego. Objawy to rumień, przebarwienie, łuszczenie skóry, wypadanie włosów, rogowacenie skóry na dłoniach i stopach, zmiany płytki paznokci, powiększenie węzłów chłonnych.
