Rak drobnokomórkowy to pierwotny nowotwór złośliwy płuca o ciężkim przebiegu. Ze względu na dużą śmiertelność uważa się, że najlepszą formą działania jest zapobieganie zachorowaniom, a w szczególności unikanie palenia tytoniu i ekspozycji na azbest.
Rak drobnokomórkowy płuca – mechanizm powstawania
Rak drobnokomórkowy powstaje z nabłonka oskrzeli. W warunkach fizjologicznych komórki wyściełające drogi oddechowe szybko się namnażają i odnawiają. Uważa się, że do transformacji nowotworowej i rozwoju raka drobnokomórkowego dochodzi, gdy proces odnawiania nabłonka zostanie zakłócony przez ciągłe lub długotrwałe działanie czynników drażniących. Najważniejszym z nich jest dym tytoniowy, który zawiera kilkadziesiąt substancji rakotwórczych. Wśród innych należy wymienić azbest, niektóre organiczne substancje chemiczne (np. węglowodory aromatyczne), obecność dużych ilość radonu w powietrzu albo promieniowania jonizującego. Powodują one zakłócenie procesu duplikacji DNA komórek i ich prawidłowego podziału, co w niektórych przypadkach jest przyczyną zrakowacenia komórek i wyrwania się ich mechanizmów namnażania spod kontroli.
Czy raka płuc można wykryć na wczesnym etapie rozwoju? Dowiesz się tego z filmu:
Rak drobnokomórkowy płuc – objawy
Podstawowe, wczesne objawy raka drobnokomórkowego płuc są nieswoiste. Chorzy mogą skarżyć się na uporczywy kaszel, duszność, bóle w klatce piersiowej, nawracające zapalenia płuc. Jeśli proces nasila się, pojawia się krwioplucie. Podobnie jak trwający ponad miesiąc kaszel, jest ono sygnałem, że należy szybko zgłosić się do lekarza w celu wykonania badań. W późniejszych fazach choroby pojawiają się m.in. chrypka, zaburzenia rytmu serca, zespół żyły głównej górnej, anemia, zaburzenia gospodarki białkowej i wyniszczenie.
Stopnie zaawansowania raka drobnokomórkowego płuc
Stadium zaawansowania raka drobnokomórkowego płuc ocenia się według klasyfikacji TNM w trzech kategoriach:
- stopień rozwoju guza (T – tumor, ang. guz),
- zajęcie węzłów chłonnych (N – nodes, ang. węzły chłonne),
- obecność przerzutów (M – metastasis, ang. przerzut).
Najkorzystniejsze jest rozpoznanie nowotworu w bardzo wczesnej fazie, gdy zmiany zlokalizowane są w obrębie nabłonka i nie przekraczają jego błony podstawnej. Taki nowotwór może rozwijać się wyłącznie miejscowo i nie daje żadnych przerzutów. Jest to tzw. postać nieinwazyjna guza. Usunięcie zmiany prowadzi do całkowitego wyleczenia.
Fazą bardziej zaawansowaną jest nowotwór inwazyjny. W takim przypadku guz nacieka błonę podstawną nabłonka, a w późniejszych stadiach naczynia krwionośne i chłonne oraz inne okoliczne tkanki. Jeśli nie stwierdza się przerzutów, możliwości doszczętnego (likwidującego chorobę) leczenia są bardzo duże. Sytuacja pogarsza się jednak, gdy zajęte są węzły chłonne albo obecne są przerzuty odległe (najczęściej będące skutkiem przeniesienia komórek rakowych z prądem krwi). Im większa jest zmiana pierwotna i więcej jest zajętych węzłów i przerzutów, tym trudniejsze staje się zaplanowanie kompleksowego leczenia. Na niektórych etapach rozwoju uważa się, że nie ma szansy na wyleczenie chorego i działania lekarzy zmierzają przede wszystkim do uniknięcia powikłań choroby nowotworowej, jak najdłuższego zachowania samodzielności chorego i jego komfortu oraz limitowania bólu. Działania takie noszą nazwę leczenia paliatywnego.
Czy raka płuc można wyleczyć? Odpowiedź znajdziesz w filmie:
Rak drobnokomórkowy z przerzutami
Pojawienie się przerzutów w przebiegu zachorowania na raka drobnokomórkowego płuc świadczy o znacznym zaawansowaniu choroby. Aby do nich doszło, guz pierwotny musi naciekać ścianę naczyń krwionośnych lub chłonnych, co pozwala komórkom nowotworowym na przemieszczanie się do innych okolic ciała. Najczęściej rak drobnokomórkowy płuc daje przerzuty do wątroby, mózgu oraz kości. Im większa jest ilość zajętych węzłów chłonnych i ich wielkość (objętość), tym gorsze jest rokowanie pacjenta. Masa i rozmieszczenie tkanki nowotworowej mogą być takie, że nie tylko metody chirurgiczne, ale też radio- i chemioterapia mogą okazać się nieskuteczne.
Rak drobnokomórkowy płuca – leczenie
Podstawą terapii raka drobnokomórkowego płuca jest leczenie chirurgiczne, zmierzające do usunięcia całości guza z marginesem tkanek zdrowych. Działania takie uzupełnia się często usunięciem okolicznych węzłów chłonnych, nawet jeśli nie stwierdza się ich zajęcia przez proces chorobowy. Jeśli brak jest pewności, że guz został usunięty w całości, leczenie chirurgiczne uzupełnia się naświetlaniami i/albo chemioterapią. Te dwie metody stają się podstawowymi sposobami terapii, gdy:
- guz jest nieoperacyjny,
- mnogie przerzuty nie mogą być usunięte technikami zabiegowymi,
- próba wycięcia węzła lub przerzutu obarczona byłaby zbyt dużym ryzykiem ze względu na naciekanie ważnych struktur lub niedostępną lokalizację,
- przebieg i powikłania zabiegu stanowiłyby bezpośrednie zagrożenie życia chorego (np. przewlekła, zdekompensowana niewydolność krążenia, znaczne wyniszczenie).
