Przyłuszczyca zaliczana jest do schorzeń dermatologicznych o niewyjaśnionej etiologii. Istnieją teorie mówiące o przyłuszczycy jako o wczesnym okresie pierwotnego chłoniaka skóry, gdyż jest ona prekursorem ziarniniaka grzybiastego. Czym charakteryzuje się przyłuszczyca?
Czym jest przyłuszczyca?
O przyłuszczycy napisano po raz pierwszy w 1902 roku we francuskim piśmie „Annales Dermatologie”. Nazwa nadana została przez L.A.J. Brocqa. Dotychczas opisano dwa rodzaje przyłuszczyc:
- przyłuszczycę plackowatą drobnoogniskową (ang. small plaque parapsoriasis, SPP)
- przyłuszczycę plackowatą wielkoogniskową (ang. large plaque parapsoriasis, LPP).
Nazwa choroby może być myląca, ponieważ obrazy kliniczny i histopatologiczny nie wskazują na objawy kojarzone z łuszczycą. Przyczyny przyłuszczyc nie są znane, jednakże uważa się, że na rozwój choroby może wpływać odpowiedź układu immunologicznego na określone antygeny wirusowe lub bakteryjne. Choroba częściej dotyka mężczyzn niż kobiety i w aż 20% pojawia się u dzieci.
Objawy przyłuszczycy
Objawem przyłuszczycy jest wysiew niewielkich (do 5 mm średnicy), rumieniowatych zmian drobnogrudkowych, mających różne zabarwienie – jasnoróżowe, czerwone lub brązowe. Zmiany skórne często tworzą tzw. łuski miki, co oznacza, że są spłaszczone i się złuszczają. Wykwity najczęściej pojawiają się na tułowiu i proksymalnych częściach kończyn. Znacznie rzadziej ograniczone są do twarzy, dłoni i stóp. Poza zmianami skórnymi chorzy nie doświadczają innych objawów ze strony organizmu. Choroba ma przebieg wielomiesięczny.
Przyłuszczyca może występować pod kilkoma postaciami – ostrą i przewlekłą. W związku z tym może powodować swędzenie skóry. Przyłuszczyca ostra (łac. Pityriasis lichenoides et varioliformis acuta, PLEVA) zwana jest również chorobą Muchy-Habermanna i cechują ją ostre polimorficzne (czyli różnopostaciowe), plamiste lub grudkowate zmiany skórne. Z czasem wykwity mają tendencję do przekształcania się w nadżerki lub pęcherzyki. W przypadku przyłuszczyc nie dochodzi do kolonizacji błon śluzowych. Choroba bywa mylona z ospą wietrzną. Czasami objawami towarzyszącymi są również: gorączka, powiększenie węzłów chłonnych oraz ogólne uczucie rozbicia i zmęczenia. Uważa się, że za rozwój PLEVA odpowiedzialne mogą być czynniki zakaźne pochodzące z ognisk wewnątrzustrojowych lub reakcja na niektóre rodzaje leków.
Jak zbudowana jest skóra? Dowiesz się tego z filmu:
Przyłuszczyca przewlekła przebiega pod postacią drobnych zmian grudkowatych na skórze, na których powierzchni tworzy się często brązowa łuska. Zmiany te na ogół pojawiają się na tułowiu chorego. Bardzo rzadko towarzyszy im świąd. Mimo że choroba może być leczona latami, po terapii nie pozostają blizny (w odróżnieniu od postaci ostrej).
Leczenie przyłuszczycy
Po pojawieniu się niepokojących zmian skórnych należy jak najszybciej udać się do lekarza dermatologa w celu rozpoznania choroby. Leczenie przyłuszczycy zależy od jej rodzaju. Im szybciej włączy się terapię, tym lepiej, ponieważ zmiany skórne mogą przekształcić się w chłoniaka skóry. Wówczas konieczna jest weryfikacja histologiczna. Najczęściej w początkowej fazie choroby lekarz decyduje się na wdrożenie leczenia miejscowego. Chory leczony jest głównie za pomocą kortykosteroidów (glikokortykosteroidów), leków przeciwhistaminowych, antybiotyków doustnych (np. tetracykliny, doksycykliny, erytromycyny lub cefalosporyn). Czasami do leczenia włącza się immunosupresanty, takie jak metotreksat. W niektórych przypadkach zaleca się różne postaci fototerapii – PUVA, UVB oraz UVA. Promieniowanie wykazuje bowiem łagodzący wpływ na skórę, o ile nie jest podawane zbyt długo. W fazie eksperymentalnej pozostaje leczenie interleukiną 12. Skórę należy smarować także natłuszczającymi kremami i maściami z emolientami.
Osoby z przyłuszczycami nie powinny zapominać o odpowiedniej diecie, która musi być bogata w zielone warzywa (szpinak, fasolkę, sałatę i brokuły) zawierające kwas foliowy. Nie należy zapominać o spożywaniu dużej ilości niegazowanej wody mineralnej, która sprzyja wypłukiwaniu toksyn z organizmu. Nie zaleca się jeść zbyt dużo czerwonego mięsa ze względu na zawartość wiązań siarkowych, które utrudniają trawienie.
Bibliografia:
1. Jadwiga Roszkiewicz, Magdalena Lange, Agnieszka Cegielska, Przyłuszczyca – wczesny okres pierwotnego chłoniaka skóry?, „Przegląd Dermatologiczny” 2010, nr 97, s. 79–83.
