Z roku na rok zwiększa się procent osób chorych na nerwice. Coraz częstsze są przypadki nerwicy natręctw, wegetatywnej, neurastenii, anankastycznej lub nerwicy serca.
Co to jest dystymia (nerwica depresyjna)?
Dystymia jest zaburzeniem o podłożu lękowym, w którym chory odczuwa znaczne obniżenie nastroju. Jest to przewlekła dolegliwość, która towarzyszy pacjentom przez wiele lat. Chorzy często nie szukają pomocy, ponieważ nie zdają sobie sprawy z powagi tego zaburzenia. Osoby takie określa się jako mniej wesołe i skore do zabawy.
Objawy afektywne (nastrojowe) choroby nie są jednak tak silne jak w przypadku depresji. Osoby dotknięte dystymią mają obniżone stężenie neuroprzekaźników serotoniny oraz noradrenaliny. Błędnie też funkcjonuje gospodarka hormonalna, co skutkuje zaburzeniem pracy tarczycy i osi podwzgórze-przysadka-nadnercza. Dystymia staje się coraz częstszym zaburzeniem psychicznym. Obecnie cierpi na nią około 5% społeczeństwa, z czego 2/3 to kobiety.
Wyróżnia się dystymię wczesną, która pojawia się przed 21. rokiem życia oraz dystymię późną rozpoczynającą się dopiero po skończeniu 21 lat.
Przyczyny nerwicy depresyjnej: wychowanie, genetyka, środowisko, stres
Psycholodzy nie określili jak dotąd jednoznacznych przyczyn dystymii, jednak choroba w pewnym stopniu ma pochodzenie genetyczne.
Gdy w rodzinie jest osoba dotknięta tą przypadłością, jest 50% większa szansa na pojawienie się jej u kolejnego potomstwa. Nerwica depresyjna powstaje również na skutek złego wychowania i niewłaściwego środowiska w dzieciństwie.
Jednym z głównych przyczyn dystymii jest konflikt dziecka pomiędzy jego potrzebami, a pragnieniami. Do takiej sytuacji może dojść, gdy czuje ono rozpacz, a ma zakaz płaczu. Podobne skutki przynosi nakaz skromności podczas potrzeby bycia w centrum uwagi.
W pewnym wieku dzieci pragną się usamodzielnić, co nie zgadza się z wolą matki, która wywołuje u nich poczucie obowiązku poświęcenia się dla niej. Taka sytuacja często ma miejsce, gdy ojciec wcześniej opuścił rodzinę i kobieta nie chce zostać sama.
Popularne zwroty, które nasilają te konflikty, to: "grzeczne dzieci nie płaczą" lub "złość piękności szkodzi". Efektem tego dzieci mają poczucie silnej sprzeczności z własnymi dążeniami, a naciskiem z zewnątrz. Nie rozumiejąc, że negatywne emocje są niezbędną częścią życia, dzieci są nauczone ciągłego wypierania złości, smutku czy przygnębienia.
Kumulacja w sobie tych negatywnych stanów prowadzi do chorób somatycznych oraz psychicznych, takich jak dystymia. Osoby nieświadome swoich potrzeb i pragnień w dorosłym życiu często podejmują też trudne i stresujące prace, które nasilają występowanie objawów psychosomatycznych. Nie sprzyja temu obecne społeczeństwo nastawione na zysk.
Dowiedziono również, że na dystymię częściej chorują osoby uzależnione od alkoholu lub narkotyków. Zaburzenie często występuje również przy schorzeniach gruczołu grasicy, problemach żołądkowych lub mononukleozie.
Dystymia - objawy: obniżony nastrój, zmęczenie, niska samoocena, nieuzasadniony lęk
Choroba rozpoczyna się niezauważalnie i nie jest poprzedzana żadnymi konkretnymi wydarzeniami psychicznymi lub fizycznymi. Osoby dotknięte tym zaburzeniem normalnie pracują, zakładają rodziny i wypełniają codzienne obowiązki. Jednak wewnątrz czują poczucie bezsensu i braku celu w życiu.
Zobacz także: Co to nerwica wegetatywna - przyczyny, objawy, leczenie i rozpoznanie
Z biegiem rozwoju zaburzenia ludzie coraz mniej potrafią cieszyć się z życia i odczuwać radość. Systematycznie wycofują się z relacji społecznych i są określane jako samotnicy. Dystymia prowadzi też do napadów lęku, które często są zupełnie nieuzasadnione. Osoby te boją się o własne życie i czują się zagubione w otaczającym ich świecie. Gdy silne objawy afektywne utrzymają się minimum dwa lata, to diagnozuje się depresję. Pozostałe objawy dystymii to:
- obniżona samoocena,
- zaburzenia snu,
- brak apetytu,
- rozdrażnienie,
- zaburzona koncentracja.
Jakie są pierwsze objawy depresji? Odpowiedź znajdziesz w naszym filmie:
Leczenie dystymii: psychoterapia, leki przeciwdepresyjne i przeciwlękowe
Chociaż chory na dystymię nie przejawia tak silnych objawów jak w przypadku depresji, to i tak cierpi na problemy w środowisku zawodowym, rodzinnym czy społecznym. Ponadto istnieje też wysokie ryzyko popełnienia samobójstwa przez pacjenta. Najlepszą formą pomocy w tym przypadku jest psychoterapia. W gabinecie psychologicznym osoba z dystymią uczy się nowych schematów działania oraz nabiera świadomości przyczyn swoich emocji.
Nieraz w procesie psychoterapii konieczne jest cofniecie się do wspomnień z dzieciństwa, aby ponownie przeżyć trudne doświadczenia i przerwać łańcuch, który wiąże je z obecnym stanem psychicznym. W przypadku bardzo silnych stanów nerwicy lękowej stosuje się leki przeciwlękowe i przeciwdepresyjne. Dzięki nim osoba może zmniejszyć objawy, co zniweluje ryzyko próby samobójczej.
Zobacz także: Nerwica histeryczna i neurastenia - objawy, diagnoza i leczenie
Często stosuje się środki na bazie SSRI, czyli wychwytu zwrotnego serotoniny, które podwyższają stężenie tego hormonu i uwrażliwiają komórkę nerwową na jego działanie. Leki przeciwdepresyjne często są tworzone na bazie TLPD, która pobudzają układ noradrenergiczny i setonininergiczny. Skuteczne są również moklobemidy, które zwiększają stężenie dopaminy i serotoniny oraz benzamidy, czyli neuroleptyki poprawiające przewodnictwo dopaminy.
