Kość ogonowa (guziczna) jest najniższym odcinkiem kręgosłupa. Jej ból w terminologii medycznej to kokcygodynia (coccygodynia). Jest to dolegliwość, której objawy są zależne od przyczyny – może promieniować np. do ud i pośladków. Czas trwania bólu również jest nieregularny, gdyż może on ustąpić samodzielnie po kilku godzinach, ale może także przeistoczyć się w ból chroniczny trwający nawet kilka miesięcy. Jest to dolegliwość ujawniająca się przy prostych codziennych czynnościach, takich jak siedzenie, wstawanie i chodzenie.
Przyczyny bólu kości ogonowej
Ból kości ogonowej może być wynikiem urazu odniesionego przy upadku np. w wyniku poślizgnięcia się lub w trakcie uprawiania sportu. Zdarzają się przypadki, w których konieczna jest operacja mająca na celu usunięcie odłamków kości po upadku. Inne przyczyny dokuczliwego bólu kości ogonowej to:
-
siedzący tryb życia; także spowodowany obowiązkami zawodowymi, takimi jak praca biurowa, częste podróżowanie samochodem lub samolotem itd. – są to nawyki prowadzące do problemów z kręgosłupem;
-
uporczywe zaparcia – jest to skutek niewłaściwego trybu życia, nawyków takich jak wstrzymywanie wypróżnień, źle zbilansowana dieta i mała ilość pitych płynów; ból, który pojawia się przy tych zaparciach może promieniować do kości ogonowej;
-
neuralgia (nerwoból) splotu krzyżowego i guzicznego – splot krzyżowy jest największym splotem w ludzkim ciele, ma kształt trójkąta i znajduje się w miednicy mniejszej; funkcją splotu guzicznego jest natomiast unerwianie skóry okolicy krzyżowej i odbytnicy; neuralgia jest sygnałem ze strony nerwów o nieprawidłowym działaniu organizmu, jednak trudno wskazać jej bezpośrednią przyczynę, ból idący ze splotów jest najczęściej ostry, rwący i szarpiący;
-
torbiel pilonidalna – jest to torbiel, która może się pojawić na kości ogonowej wskutek zakażenia mieszków włosowych
-
ropień – również może on powstać na kości, jest to częsty przypadek u mężczyzn między 15. a 24. rokiem życia;
-
przeciążenie mięśni – wynika ono najczęściej z wykonywania trudnej pracy fizycznej wymagającej przenoszenie ciężkich przedmiotów, przeciążenie może dotyczyć mięśnia gruszkowatego lub dźwigacza;
-
schorzenia kręgosłupa – zdarzają się przypadki, w których bóle wyższych odcinków kręgosłupa promieniują do kości ogonowej; są to np. zwyrodnienia kręgosłupa, dyskopatia lub rwa kulszowa;
-
hemoroidy (żylaki odbytu) - objawia się to dużym świądem i dyskomfortem w okolicach odbytu, a z czasem dochodzą problemy z wypróżnianiem i niewielkie krwawienia, w tym krew w kale; hemoroidy mogą powodować ból kości ogonowej, jeżeli towarzyszą im powikłania zapalne i zakrzepowe;
-
nowotwór olbrzymiokomórkowy kości krzyżowej – jest to rzadki rodzaj łagodnego guza kości;
-
struniak (pierwotny złośliwy nowotwór kości) – początkowo bezobjawowy typ nowotworu kości, ujawnia się dopiero po urośnięciu guza do sporych rozmiarów;
-
mięsak Ewinga – nowotwór mogący się lokalizować w odcinku krzyżowo-ogonowym.
Diagnoza i leczenie bólu kości ogonowej
Jeżeli dokuczliwy ból w kości ogonowej jest spowodowany upadkiem, należy udać się do lekarza ortopedy w celu wykonania zdjęcia RTG tej kości. Schorzenia kręgosłupa, nowotwory i neuralgie są diagnozowane poprzez rezonans i tomograf kości ogonowej. Jeżeli ból jest rezultatem siedzącego trybu życia, przeciążenia mięśni itd., należy skonsultować to z fizjoterapeutą. W zależności od przyczyny stosowane są następujące metody leczenia:
-
podawanie leków – szczególnie przeciwbólowych, rozluźniających mięśnie, a poza tym środków zmiękczających stolec,
-
zimne kompresy na okolice kości ogonowej (stosowane, jeżeli zostanie stwierdzony stan zapalny),
-
ciepła kąpiel (można dodać do wody zioła, np. szałwię lub rumianek),
-
zaopatrzenie ortopedyczne, np. rehabilitacyjna poduszka,
-
przejście na dietę lekkostrawną, bogatą w błonnik (owoce, warzywa, kasza, pieczywo pełnoziarniste),
-
picie dużej ilości wody – pomaga to szczególnie w leczeniu zaparć,
- redukcja masy ciała,
-
aktywny tryb życia – głównie ogólne ćwiczenia mające na celu zwiększenie wydolności fizycznej, poza tym skoncentrowane na mięśniach kręgosłupa, by uzyskać efekty, zaleca się regularne uczęszczanie na siłownię,
-
masaże lecznicze,
- inne zabiegi przeprowadzane w gabinecie fizjoterapeutycznym; np. z wykorzystaniem ciepła lub promienia podczerwonego.
