Przodozgryzem nazywa się doprzednią wadę zgryzu, która objawia się widocznym wysunięciem żuchwy względem szczęki. Najczęstszą przyczyną przodozgryzu są wady genetyczne, ale może za niego odpowiadać także rozszczep podniebienia czy ssanie przez dziecko kciuka, górnej wargi lub języka. W zależności od rodzaju wady jej objawem może być wysunięcie dolnej wargi, zwiększony kąt żuchwy i wydłużenie dolnego odcinka twarzy oraz zatrzymanie doprzedniego wzrostu szczęki. Leczenie przodozgryzu obejmuje przede wszystkim stosowanie aparatów ortodontycznych.
Zobacz także: Wady zgryzu u dzieci – przyczyny, objawy i rodzaje, leczenie
Jaką wadą zgryzu jest przodozgryz?
Przodozgryz to doprzednia wada zgryzu, w której dochodzi do wysunięcia żuchwy (dolnego łuku zębowego) względem szczęki (górnego łuku zębowego). Niemal 9% wszystkich wad zgryzu stanowią przodozgryzy.
Cechą charakterystyczną przodozgryzu jest ustawienie przednich zębów dolnych przed górnymi. Wada może mieć postać całkowitą lub częściową. Przodozgryz zaburza funkcje odgryzania oraz żucia pokarmów. Może wpływać na występowanie wad wymowy w zakresie artykułowania niektórych zgłosek. Leczeniem wady zajmuje się lekarz ortodonta, przepisując odpowiednie aparaty ortodontyczne. W rzadkich przypadkach przodozgryz jest wskazaniem do operacji.
Przodozgryz u dziecka – przyczyny
Przodozgryzy w znacznej większości są uwarunkowane genetycznie i środowiskowo. Dzieci najczęściej dziedziczą tendencję do tej wady zgryzu po rodzicach – wówczas nie można zapobiec powstaniu przodozgryzu. W przypadku gdy wada wynika z czynników środowiskowych, można próbować je zmienić, wpływając na nawyki dziecka, np. ssanie kciuka.
Przodozgryz u niemowlaka może być efektem zbyt wysokiego układania dziecka do snu, powodującego zgięcie głowy do przodu. Powoduje to odruchowe przesuwanie żuchwy oraz języka do przodu, w wyniku czego zwiększa się przewaga mięśni wysuwających żuchwę nad mięśniami cofającymi żuchwę.
Przyczyną przodozgryzu u dziecka są też negatywne nawyki, do których zalicza się:
- ssanie górnej wargi,
- ssanie języka na powierzchni wargowej górnych siekaczy,
- ssanie kciuka.
- urazu szczęki, do którego doszło w dzieciństwie,
- rozszczepu podniebienia.
Wówczas dochodzi do zahamowania doprzedniego wzrostu szczęki i powstania przodozgryzu.
Przodozgryz to wada zgryzu, która może powstać przy przeroście migdałków podniebiennych. Powodują one odruchowe wysuwanie żuchwy w celu swobodnego oddychania przez nos. W ten sposób może rozwinąć się przodozgryz lub przodożuchwie. Na rozwój wady może wpłynąć także wczesna utrata mlecznych siekaczy szczęki. Przodozgryz często występuje w przebiegu achondroplazji, zespołu Aperta, zespołu Crouzona i zespołu Downa.
Zobacz także: Wady zgryzu u dorosłych – przyczyny, rodzaje i leczenie
Objawy i rodzaje przodozgryzu
Przodozgryz charakteryzuje się ustawieniem zębów przednich żuchwy przed zębami szczęki. Kły znajdują się wówczas między dolnymi przedtrzonowcami, a w rysach twarzy widoczne jest wysunięcie dolnej wargi i wygładzenie bruzdy wargowo-bródkowej. Z powodu odwrotnego nagryzu przednich zębów upośledzeniu ulegają ruchy żuchwy, a doprzedni wzrost szczęki zostaje zahamowany.
Wady doprzednie dzielą się na:
- przodozgryz całkowity,
- przodozgryz częściowy,
- przodozgryz rzekomy,
- przodożuchwie morfologiczne,
- przodożuchwie czynnościowe.
Przodozgryz – leczenie u dzieci
Leczenie przodozgryzu u dzieci polega na pobudzeniu wzrostu szczęki i zahamowaniu doprzedniego wzrostu żuchwy. Jeśli dziecko ma tylko zęby mleczne, to korekcję rozpoczyna się od szlifowania guzków, które blokują cofanie żuchwy. Przodozgryz u dziecka obejmuje leczenie aparatem, ale przed jego zastosowaniem konieczne jest wykonywanie ćwiczeń, które polegają na cofaniu żuchwy, np. zagryzanie górnymi zębami dolnej wargi.
Przy uzębieniu mieszanym przodozgryz leczony jest zdejmowanym aparatem ortodontycznym. Zadaniem aparatu jest przesunięcie do przodu zębów górnych względem dolnych. Leczenie aparatem u dziecka jest skuteczne, ale przyrząd musi być indywidualnie dobrany. Jeśli niezbędne są ekstrakcje, to najczęściej usuwa się czwórki w żuchwie. W 14.–16. roku życia zalecane jest usunięcie zawiązków zębów mądrości w żuchwie, aby zapobiec nawrotom wad zgryzu.
Przodozgryz – leczenie u dorosłych
Po zakończeniu wzrostu żuchwy i szczęki nie można korzystać z aparatów ruchomych, które modyfikują ich rozwój. Wówczas w leczeniu przodozgryzu stosuje się stały aparat ortodontyczny. Jeśli wada jest zaawansowana, to konieczny może być zabieg chirurgiczny. Niekiedy stosowany jest tzw. kamuflaż, czyli wychylenie zębów górnych i pochylenie zębów dolnych za pomocą aparatu. Plan leczenia wad zgryzu u dorosłych zawsze jest kwestią indywidualną.
