Kozak (koźlak babka) jest bardzo pospolitym grzybem, który ma wiele nazw i występuje zazwyczaj w grupach. Owocnik koźlarza babki osiąga średnicę od 4 do 20 cm. Zwykle młode osobniki mają kapelusz o półkolistym kształcie. Z wiekiem kapelusz grzyba staje się bardziej wypukły. Kapelusz grzyba przybiera różne kolory - od szarego, orzechowego po brązowy. Wyróżnia go sucha, jedwabiście gładka powierzchnia. Skórę kapelusza bardzo trudno oddzielić od miąższu.
Trzon grzyba jest bardzo wysoki - od 8 do 20 cm i grubości do 3,5 cm. Usiany jest ciemnymi orchowo-brązowymi lub czarnymi łuseczkami. Ma podłużne bruzdy, a pod kapeluszem jest często pokryty siateczką. Rozszerza się u podstawy i ma cylindryczny kształt. Trzony koźlaków nie nadają się do jedzenia.
Zobaczcie ciekawostki na temat grzybów na filmie poniżej:
Miąższ u młodych grzybów jest zwarty, twardy i elastyczny, u starszych mięknie. Kolor miąższu w kapeluszu jest biały, z wiekiem szarzeje. Grzyb ma przyjemny zapach, lekko owocowy.
Kozak - co można z niego zrobić?
Grzyby można z powodzeniem suszyć, marynować i gotować. Starze okazy są mniej smaczne. Bardzo często młode osobniki są marynowane w occie. Należy liczyć się z tym, że miąższ koźlaka podczas obróbki termicznej ciemnieje. Porcja 100 g świeżych koźlaków zaspokoi około 20 proc. dziennego zapotrzebowania na niacynę oraz około 20 proc. na witaminę B2.
Kozak - z czym można pomylić?
Koźlaka bardzo łatwo pomylić z goryczakiem żółciowym. Nie jest to grzyb trujący, ale bardzo niesmaczny - ma gorzki, piekący smak. Rurki goryczaka przy najlżejszym dotknięciu różowieją, a później brązowieją. Z kolei rurki u koźlaka na spodzie kapelusza są białawe, u starszych osobników szarobrązowe lub szare.
