Przewlekłe zapalenie krtani powstaje jako efekt stałego, długotrwałego drażnienia dróg oddechowych przez różne czynniki drażniące. Określa się je mianem przewlekłego prostego zapalenia krtani. Jeśli nie wyeliminuje się danego czynnika szkodliwego, może rozwinąć się przewlekłe przerostowe zapalenie krtani. Wyróżnia się również przewlekłe zanikowe zapalenie krtani, kiedy nabłonek oddechowy ulega zniszczeniu.
Przyczyny przewlekłego zapalenia krtani
Przewlekłe zapalenie krtani wynika ze stałego jej drażnienia różnymi czynnikami, wspólnymi dla wszystkich zapaleń krtani. Należą do nich:
- zbyt intensywna eksploatacja głosu, np. w zawodzie nauczyciela,
- nawracające i przewlekające się infekcje, jak np. zapalenie migdałków podniebiennych czy zapalenie zatok przynosowych,
- oddychanie przez usta w wyniku zaburzeń drożności nosa,
- przekrwienie górnych dróg oddechowych przy zaburzeniach odpływu żylnego z okolic szyi, w przebiegu niewydolności serca czy ucisku guza z tkanek sąsiadujących,
- substancje drażniące (papierosy, alkohol, substancje toksyczne wziewne).
Objawy prostego przewlekłego zapalenia krtani
Dominującym objawem zapalenia krtani jest chrypka, która pojawia się przede wszystkim w godzinach porannych. Ponadto występują szybka męczliwość głosu, odchrząkiwanie gęstej wydzieliny, uczucie ciała obcego w gardle. Dolegliwości postępują powoli i utrzymują się przez długi czas. W razie wystąpienia tych objawów konieczna jest konsultacja z otolaryngologiem i odpowiednie leczenie.
Już na podstawie wywiadu i podstawowego badania laryngologicznego można wysunąć odpowiednie rozpoznanie. W przewlekłym zapaleniu krtani w laryngoskopii obserwuje się pogrubienie nabłonka, przekrwienie błon śluzowych i zalegającą nitkowatą wydzielinę pomiędzy fałdami głosowymi.
Leczenie prostego przewlekłego zapalenia krtani
Podstawą terapii przewlekłego zapalenia krtani jest eliminacja czynnika drażniącego. Podaje się choremu leki mukolityczne, czyli rozrzedzające wydzielinę, a także leki ułatwiające jej wykrztuszanie. Zaleca się odpoczynek głosowy i poprawę drożności nosa, by unikać oddychania przez usta. Przydatne okazują się inhalacje. W przebiegu przewlekłego zapalenia krtani zdarzają się nadkażenia bakteryjne, a wtedy konieczne jest zastosowanie antybiotyku.
Przewlekłe przerostowe zapalenie krtani
Wtórnie do prostego przewlekłego zapalenia krtani i niewyeliminowania czynników drażniących może rozwinąć się przewlekłe przerostowe zapalenie krtani. Poza wymienionymi wyżej przyczynami w przerostowym zapaleniu może mieć też udział refluks żołądkowo-przełykowy. Wyróżnia się postać rozlaną i ograniczoną przerostowego zapalenia krtani. Chory skarży się na przewlekłą chrypkę z okresowymi napadami bezgłosu, a także prezentuje inne objawy. Z tego powodu, że przerostowe zapalenie krtani jest punktem wyjścia zmian dysplastycznych, będących stanem przednowotworowym, chorzy wymagają kontroli laryngologicznej co 3 miesiące.
W odróżnieniu od zapalenia prostego, badanie laryngoskopowe wykazuje nieregularne zgrubienia fałdów głosowych, o nieregularnych brzegach wraz z ich przekrwieniem. Obraz często budzi dość spore wątpliwości, wobec czego lekarz często zleca wykonanie badania histopatologicznego pobranego wycinka. Poza podstawowymi metodami leczenia i eliminacją czynnika drażniącego w niektórych przypadkach konieczny jest zabieg mikrochirurgii, szczególnie w przypadkach, kiedy chory ma znaczny problem z głosem.
Przewlekłe zanikowe zapalenie krtani
Jak sama nazwa wskazuje, w przewlekłym zanikowym zapaleniu krtani błona śluzowa ulega stopniowo zanikowi. Możliwe jest współistnienie tych zmian z procesami zanikowymi innych obszarów górnych dróg oddechowych. Przyczyny są takie, jak w zapaleniu prostym, a dodatkowo można wymienić chorobę Sjögrena. Poza chrypką, bezgłosem, kaszlem chory odczuwa wyraźną suchość w obrębie gardła i krtani. Podczas badania laryngologicznego lekarz może dostrzec znaczne wygładzenie i przekrwienie błony śluzowej krtani, która sprawia wrażenie polakierowanej. Oprócz podstawowego leczenia zapalenia krtani konieczne jest nawilżanie błony śluzowej, oddychanie wilgotnym i ciepłym powietrzem. W stadium zaawansowanym zmiany są nieodwracalne.
