Przepuklina kręgosłupa lędźwiowego (przepuklina krążka międzykręgowego) - co to jest?

Przepuklina krążka międzykręgowego (inaczej dyskopatia), czyli popularne "wypadanie dysku" polega na wysunięciu się galaretowatego jądra dysku (tzw. jądro miażdżyste) poza przestrzeń międzykręgową. Wysunięty dysk uciska na sąsiadujące z kręgami struktury nerwowe, powodując dolegliwości bólowe i ograniczając ruchomość. Dyskopatia to choroba osób o "siedzącym" trybie życia, ale może przytrafić się również aktywnym fizycznie. Przeważnie dotyka osoby po 45. roku życia, choć coraz częściej jest diagnozowana u ludzi młodych.

Zobaczcie, jak wygląda diagnostyka w dyskopatii:

Przepuklina kręgosłupa lędźwiowego: objawy

Odcinek lędźwiowy kręgosłupa to jeden z najczęściej przeciążanych obszarów ciała. Szkodzi mu zwłaszcza siedząca praca, brak ruchu i częste przyjmowanie niewygodnych pozycji. Przepuklina kręgosłupa na odcinku lędźwiowym (lędźwiowo-krzyżowym) stanowi około 70% wszystkich przypadków przepukliny kręgosłupa (pozostałe dotyczą odcinka szyjnego, sporadycznie piersiowego). Przepuklinę poprzedzają zazwyczaj dolegliwości bólowe związane z wypukliną, czyli jej wcześniejszym stadium. Wypuklina polega na nieznacznym wysunięciu się dysku i może również przebiegać całkowicie bezobjawowo. Nieleczona wypuklina prowadzi do powstania przepukliny kręgosłupa, czyli sytuacji, w której nieprawidłowo wysunięte jądro dysku uciska struktury nerwowe sąsiadujące z kręgami i powoduje szereg dolegliwości, do których należą m.in.:

• umiarkowany lub silny ból kręgosłupa na odcinku lędźwiowym;
  
• ból promieniujący do kończyn dolnych (najczęściej jednostronnie);
  
• drętwienie oraz wzmożone napięcie mięśni przykręgosłupowych;
  
• uczucie mrowienia i skurcze mięśni;
  
• rwa kulszowa;
  
• zaburzenia czucia w kończynach dolnych;
  
• niedowłady nerwów kończyny dolnej;
  
• znaczne ograniczenie ruchomości w obrębie kręgosłupa;
  
• częściowy zanik mięśni wynikający z nieczynności;
  
• kłopoty z poruszaniem - częściowa lub całkowita utrata sprawności.

Już we wczesnym stadium rozwoju przepukliny kręgosłupa objawy mogą w znacznym stopniu pogorszyć komfort życia i utrudnić codzienne czynności. Zlekceważenie przewlekłych bólów kręgosłupa związanych z dyskopatią niemal zawsze sprawia, że objawy będą się nasilać. W przypadku ich wystąpienia konieczne jest jak najszybsze rozpoczęcie rehabilitacji.

Przepuklina kręgosłupa lędźwiowego: przyczyny występowania i diagnoza

Powstanie przepukliny krążka międzykręgowego może być spowodowane zarówno brakiem aktywności fizycznej, jak i przeciążeniem kręgosłupa w wyniku np. czynnego uprawiania sportu. Dolegliwość może pojawić się nagle - w wyniku urazu lub wypadku komunikacyjnego. Do popularnych przyczyn i czynników zwiększających ryzyko wystąpienia przepukliny na odcinku lędźwiowym należy:

• nadmierne przeciążenie odcinka lędźwiowego kręgosłupa;
  
• nadwaga lub otyłość;
  
• częste przyjmowanie niewygodnych pozycji;
  
• siedzący tryb życia, praca w pozycji siedzącej lub innej obciążającej kręgosłup;
  
• przebyte urazy;
  
• nieprawidłowości w budowie kręgosłupa i wady genetyczne;
  
• osteoporoza.
  

Diagnoza przepukliny kręgosłupa wymaga przeprowadzenia dokładnego wywiadu lekarskiego, a także wykonania badań obrazowych. Lekarz może zlecić jedno (a w razie wątpliwości więcej) z badań, takich jak: rezonans magnetyczny (MR), tomografia komputerowa (TK) lub badanie radiologiczne (RTG) kręgosłupa.

Przepuklina krążka międzykręgowego: ćwiczenia czy operacja?

Zależnie od stadium zaawansowania przepukliny kręgosłupa należy wdrożyć leczenie, które polega przede wszystkim na wykonywaniu odpowiednich ćwiczeń i rehabilitacji. Ćwiczenia mają na celu przede wszystkim zmniejszenie dolegliwości bólowych oraz napięcia mięśniowego, a także wzmocnienie mięśni tułowia, po to by zapewnić prawidłową stabilizację kręgosłupa. Rehabilitacja może być również uzupełniona o inne zabiegi fizjoterapeutyczne, np. masaże, krioterapię. Zależnie od stopnia nasilenia dolegliwości bólowych stosuje się również pomocniczo leczenie farmakologiczne (przeciwbólowe i przeciwzapalne). Chirurgiczne metody leczenia wypukliny w odcinku lędźwiowym nie są obligatoryjne. Rehabilitacja przynosi zazwyczaj dobre efekty i leczenie operacyjne nie jest konieczne. Wskazaniem do operacji może być długotrwały brak skuteczności rehabilitacji, silny ból utrudniający poruszanie, poważne ograniczenie ruchomości, paraliże oraz niedowłady kończyn. Zabieg przeprowadza się w znieczuleniu ogólnym.

Jak prawidłowo siedzieć, aby uniknąć problemów z kręgosłupem? Zobaczcie na filmie:

Przepuklina kręgosłupa lędźwiowego: profilaktyka

Aby nie dopuścić do wystąpienia przepukliny kręgosłupa lędźwiowego, osoby szczególnie narażone na ryzyko wystąpienia schorzenia (np. wykonujące siedzącą pracę) powinny pamiętać o codziennej aktywności fizycznej. Warto również zatroszczyć się o utrzymanie prawidłowej masy ciała oraz pamiętać o utrzymywaniu prawidłowej pozycji podczas siedzenia, chodzenia oraz snu. Ulgę w dolegliwościach kręgosłupa może przynieść również pływanie na basenie. Warto rozważyć zakup odpowiednio wyprofilowanej poduszki ortopedycznej oraz dobór wygodnego materaca. Osoby będące w trakcie rehabilitacji powinny unikać siedzenia i snu w pozycjach mogących powodować nasilenie bólu. Niewskazane jest również wykonywanie gwałtownych ruchów (np. skłonów) oraz dźwiganie ciężkich przedmiotów.