Portulaka pospolita, wyglądem przypominająca nieco roszponkę, znalazła zastosowanie zarówno w kuchni, jak i w ziołolecznictwie. Docenia ją również przemysł kosmetyczny. Ponieważ nie jest wymagającą rośliną, można ją uprawiać w ogródku, ale świetnie poradzi sobie także w stojącej na balkonie doniczce.
Czym się wyróżnia portulaka pospolita?
Portulaka pospolita (nazywana zamiennie warzywną) na tle innych roślin przypomina wspomnianą już roszponkę. W okresie kwitnienia pojawiają się na jej łodyżkach niewielkich rozmiarów kwiaty. Ma charakterystyczne, mięsiste liście i bordową łodygę. W naturze można ją spotkać w okolicach pól uprawnych, zwłaszcza przy drogach. Dobrze radzi sobie na suchym podłożu, dlatego często rośnie na piaskach, osiągając od 30 do 40 cm wysokości. Równie dobrze rośnie na gliniastym podłożu i bardzo szybko adaptuje się do zmiennych warunków pogodowych.
Portulakę pospolitą można poznać po znacznym rozgałęzieniu. W ogrodowym zielniku nie ma dużych wymagań. Z racji niepozornego wyglądu, jej właściwości zdrowotne często są wręcz niedoceniane.
Cenne składniki portulaki warzywnej
Portulaka warzywna jest niepozorna, a mimo to zawiera wiele cennych składników, które pozytywnie działają na organizm człowieka. W mięsistych liściach obecny jest sok o lekkich właściwościach przeczyszczających. Roślina bogata jest w witaminy A i C, minerały (wapń, magnez, żelazo, sód) oraz antyoksydanty, pożądane w preparatach kosmetycznych. Warto ją cenić również za spore ilości kwasów omega-3. Pod tym względem nie ustępuje rybom.
Trzeba wspomnieć, że w starożytnym Egipcie wykorzystywano portulakę pospolitą jako środek na problemy z układem moczowym. Dziś stosowana jest głównie w ziołolecznictwie do łagodzenia problemów układu trawiennego, z racji tego, że pobudza wydzielanie soków trawiennych, wspomaga procesy trawienne i łagodzi dokuczliwe objawy zgagi. Ponadto reguluje metabolizm, łagodzi wzdęcia i pomaga zmniejszyć dolegliwości towarzyszące biegunkom, chociaż spożyta w nadmiarze, wykazuje działanie przeczyszczające.
Przy trudno gojących się ranach portulakę warzywną można stosować jako wspomaganie procesu regeneracji tkanek, a dodatkowo zapobieganie brzydkiemu bliznowaceniu się. Można też używać jej po ukąszeniu owadów, przy owrzodzeniach, a nawet hemoroidach. Jeśli chodzi o cerę, to działa kojąco, łagodząc wszelkie podrażnienia, tonizująco i antytoksycznie.
Działanie antyoksydacyjne portulaki pospolitej pomaga usuwać z organizmu nadmiar wolnych rodników, które powodują starzenie się komórek. Co więcej, roślina wzmacnia wzrok, kości, reguluje pracę układu krążenia oraz normuje poziom glukozy.
Zobacz film i sprawdź, skąd się bierze zgaga i kiedy może być objawem poważniejszych problemów ze zdrowiem:
Portulaka jadalna w kuchni
Kuchnie na całym świecie wykorzystują przepisy z portulaką warzywną jako zdrowym dodatkiem do potraw o dużych walorach smakowych. Niewiele osób zdaje sobie sprawę, że jest jednym z ulubionych ziół/warzyw, jeśli chodzi o kuchnię grecką. Jej liście mają delikatny, kwaskowo-słony smak, przez co stanowią smaczny dodatek do sałatek, past i twarożku. Jeśli chodzi o obróbkę, można je potraktować w ten sam sposób co szpinak. Wystarczy zerwać liście, umyć je pod bieżącą wodą i gotować przez około 5 min. Dobrze dodać do nich nieco cukru, który złagodzi wyrazisty, cierpki i lekko kwaśny smak.
Innym sposobem przyrządzenia portulaki pospolitej jest blanszowanie. W tym celu trzeba wrzucić listki na około 2 min do wrzącej wody i na tyle samo do zimnej.
Jadalna jest łodyga portulaki, którą przyrządza się i podaje jak popularne szparagi. Z kolei kwiaty można stosować zamiennie lub razem z kaparami. Mają podobny smak i dodają potrawie kolorowego wyglądu.
Najczęściej jednak portulakę warzywną zjada się na surowo, dodając listki do sałatek lub zdrowych koktajli.
Przepis na napar z portulaki
Portulaka nadaje się do przyrządzenia wywaru leczniczego. Konieczna jest szklanka świeżych listków, które następnie należy zalać taką samą ilością wrzątku i zostawić na mniej więcej 15 min do gotowania. Otrzymany w ten sposób wywar po schłodzeniu nadaje się do picia. Ważne jest, aby nie stosować go więcej niż 3 łyżeczki dziennie, gdyż wykazuje działanie przeczyszczające. Płyn o zdrowotnych właściwościach nadaje się również do przemywania ran, owrzodzeń czy podrażnień skóry.
Portulaka jadalna przez większość osób jest dobrze tolerowana i stosowana zgodnie z zaleceniami, nie powoduje skutków ubocznych. Nie zaleca się jej kobietom w ciąży, ponieważ podobnie jak inne zioła, może mieć działanie niepożądane. Podobne wskazania dotyczą tzw. zespołu leniwego jajnika. Ponieważ roślina zawiera kwasy szczawiowe, ostrożnie powinny do niej podchodzić osoby borykające się z problemami z nerkami. Zawarte w niej substancje mogą w ich przypadku negatywnie wpływać na pracę układu moczowego.
