Rozwój zębów stałych, a wcześniej mlecznych, to bardzo długotrwały proces trwający już od życia płodowego. Wyrzynanie się zębów mlecznych zaczyna się w okresie niemowlęcym. Kilka lat później mleczaki wypadają, a w ich miejsce wyrzynają się zęby stałe.
Kiedy rosną zęby stałe?
To, po jakim czasie wypadnięcia mleczaków rosną zęby stałe, jest kwestią indywidualną. Choć teoretycznie zęby mleczne wypadają dlatego, że są poniekąd wypychane przez wyrzynające się zęby stałe. Dlatego też zęby stałe powinny pojawić się niedługo po wypadnięciu mleczaków. Zęby stałe wyrzynają się w podobnej kolejności jak wypadają mleczne. Najczęściej wypadają najpierw dolne jedynki. Proces ten może zacząć się już u dziecka w wieku 5 lat. Częściej jednak pierwsze zęby stałe wyrzynają się około 6–7 roku życia. Zęby stałe wyrzynają się zazwyczaj szybciej u dziewczynek niż u chłopców. Duży wpływ na wiek, w którym zaczynają rosnąć zęby stałe, mają predyspozycje genetyczne czy rozwój ogólny dziecka. Po jedynkach rosną pierwsze zęby trzonowe, a dalej kolejność jest następująca:
- dwójki górne i dolne (między 7 a 9 rokiem życia),
- trójki dolne i górne (około 10–11 roku życia),
- czwórki i piątki (między 10 a 12 rokiem życia),
- trzonowce (około 13 roku życia).
Pierwsze zęby stałe a zęby mleczne
Oznaką wypadania zęba mlecznego jest to, że zaczyna się ruszać. Ząb może chwiać się w jamie ustnej nawet przez kilka miesięcy. Nie wolno jednak na siłę wyrywać samodzielnie zębów. Warto udać się do stomatologa, który podejmie ewentualne postępowanie. Czasami pomocne bywa chrupanie jabłek, a nawet marchewki. Należy maksymalnie ograniczyć dziecku stres związany z wypadaniem zębów mlecznych i wyrzynaniem się zębów stałych.
Jak powinno się prawidłowo dbać o zęby? Zobaczcie na filmie:
Żółte zęby stałe
Naturalnym kolorem zębów stałych jest odcień bieli, a mianowicie kość słoniowa. Zęby stałe nie są tak białe jak zęby mleczne. Wynika to z innego stopnia zmineralizowania tkanki zębowej. Zęby stałe są naturalnie bardziej żółte niż mleczne. Odcień koloru zębów jest również inny w przypadku siekaczy. Są one nieco bielsze. Im bliżej dziąsła, tym zęby są bardziej żółte. Żółty kolor zębów stałych wynika również z wieku chorego. Przyczyny żółtych zębów stałych obejmują przede wszystkim palenie papierosów. Nieco bardziej żółty odcień może nadawać kamień nazębny.
Ruszające się zęby stałe
Ruszanie się zęba stałego może być wynikiem wielu czynników. Najczęstszą przyczyną jest uraz. Ruszający się ząb stały po urazie jest wskazaniem do wizyty u stomatologa. Czasami, w przypadku niewielkiej ruchomości zęba stałego, możliwe jest leczenie specjalistyczne i tzw. replantacja zęba. Zęby stałe osłabione są również w wyniku zabiegów wypełniających czy noszenia aparatu. Ruszanie się zęba stałego może być konsekwencją chorób przyzębia i kamienia nazębnego. Ruszający się ząb stały u dziecka to przede wszystkim wina urazów.
Aby zapobiec rozchwianiu zębów stałych, konieczne jest zachowanie właściwej higieny jamy ustnej. Ważna jest profilaktyka chorób zębów oraz przyzębia. W tym celu należy odbywać regularne wizyty u stomatologa, usuwać kamień nazębny. Czasem mimo doskonałej profilaktyki nie udaje się zapobiec ruszaniu się zęba. Konieczne jest wtedy właściwe leczenie stomatologiczne.
Aparat na zęby stałe
Aparaty na zęby stałe cieszą się wśród dorosłych osób ogromną popularnością. Nigdy bowiem nie jest za późno na korekcję wad zgryzu. Jeśli nie ma medycznych przeciwwskazań, a także zęby i kości są w dobrym stanie, nie ma obaw, by założyć aparat na zęby nawet w starszym wieku. Niewłaściwe ustawienie zębów stałych nie jest jedynie problemem natury estetycznej, lecz może stać się przyczyną ogromnego dyskomfortu i uszkodzenia zębów.
Wybór aparatów na zęby stałe jest ogromny. Aparaty ligaturowe, czyli klasyczne, mają zamki, łuki i ligatury. Są to aparaty widoczne, często podrażniają sąsiadujące tkanki, łatwo je uszkodzić. Wiążą się jednak z niższą ceną i wielokierunkowym działaniem. Średnio zakłada się je na zęby stałe na 2 lata. Alternatywą są nowoczesne systemy z zastosowaniem ruchomych aparatów nakładkowych. Warte uwagi są również aparaty lingwalne, czyli językowe, które w odróżnieniu od tradycyjnych aparatów nie są nakładane na przedniej powierzchni zębów, lecz na tylnej, od strony języka i podniebienia. Skuteczność leczenia jest ogromna, daje możliwość w szybszy i bardziej estetyczny sposób zredukować wadę zębów stałych. Jednak koszt jest zdecydowanie wyższy.
Polecamy: Aparaty ortodontyczne – rodzaje, zakładanie, higiena i koszty
