Polub nas na Facebooku
Czytasz: Paraliż – przyczyny neurologiczne i przysenne – zapobieganie 
menu
Polub nas na Facebooku

Paraliż – przyczyny neurologiczne i przysenne – zapobieganie 

laska

Fot. KatarzynaBialasiewicz / Getty Images

Paraliż to potoczne określenie porażenia nerwów obwodowych. Może być spowodowane istotnym, chorobowym uszkodzeniem układu nerwowego albo paradoksalną reakcją organizmu na niektóre fazy snu. Postępowanie terapeutyczne jest uzależnione od zdiagnozowanej przyczyny.

Paraliż to zaburzenia czuciowo-ruchowe w obszarze ciała zaopatrywanym przez konkretne nerwy czaszkowe lub rdzeniowe. Jeśli objawy umiejscawiają się w sposób niezgodny z fizjologicznym zakresem unerwienia – można podejrzewać psychiczne podłoże zmian.

Paraliż – rodzaje

Z określeniem paraliżu najczęściej można spotkać się w kontekście zaburzeń neurologicznych spowodowanych przez dysfunkcje pracy mózgu. Mogą mieć one charakter przemijający albo trwały. Klinicznie charakteryzuje się te zmiany jako porażenie – całkowitą utratę funkcji i możliwości wykonywania ruchów dowolnych albo niedowład – częściowe zaburzenie działania z osłabieniem siły mięśniowej, zaburzeniem zborności i koordynacji ruchów. W przypadku porażenia nerwów czaszkowych objawy te mogą mieć inny charakter, np.

  • zaburzenie ruchomości gałek ocznych z dwojeniem,
  • opadanie kącika ust,
  • zbaczanie języka, zaburzenia mowy,
  • problemy z przełykaniem,
  • nieprawidłowe odbieranie bodźców zmysłowych słuchowych, węchowych, smakowych,
  • zaburzenia równowagi.

W przypadku paraliżu w zakresie unerwienia nerwów rdzeniowych najczęściej spotyka się porażenia połowicze – obejmujące (z różna siłą) kończynę górną i dolną po jednej stronie ciała. Jednocześnie występują często objawy neurologiczne dotyczące nerwów czaszkowych po przeciwległej stronie. Jest to spowodowane krzyżowaniem się niektórych dróg nerwowych, co powoduje, że np. uszkodzenie mózgu w okolicy ciemieniowej lewej spowoduje niedowłady lub porażenia w obrębie twarzy i szyi po tej samej stronie, a porażenie kończyn w prawej połowie ciała.

O paraliżu mówi się również w przypadkach uszkodzenia rdzenia kręgowego wskutek urazu lub procesu chorobowego. W zależności od miejsca, w którym dojdzie do naruszenia jego działania, można spotkać się z porażeniem poprzecznym:

  • kończyn dolnych ,
  • tzw. czterokończynowym, obejmującym również górną połowę ciała.

Paraliż senny (przysenny)

Mianem paraliżu sennego określa się przemijające samoistnie, krótkotrwałe porażenie mięśni ruchowych występujące w czasie zasypiania lub (częściej) przy przebudzeniu się w niektórych fazach snu. Osoba cierpiąca z tego powodu opisuje chwile, w których budzi się pod wpływem intensywnych marzeń sennych lub czynników zewnętrznych i nie może się poruszyć.

Objawy paraliżu nocnego mają charakter rozproszony, mogą dotyczyć wszystkich mięśni (z wyjątkiem oddechowych i poruszających gałkami ocznymi) albo niektórych grup. Stan wymuszonego bezruchu trwa od kilkunastu sekund do kilku minut i przemija bez pozostawienia śladów. Objawom tym mogą towarzyszyć bardzo silne przeżycia związane z marzeniami sennymi – wzruszenie, niepokój, przerażenie. Niekiedy pacjent przeżywa halucynacje słuchowe (dudnienia, dzwonienia, szumy, piski) albo wzrokowe, obejmujące w krańcowych przypadkach widzenie postaci ludzi, zwierząt lub duchów.

Przyczyny paraliżu

Paraliż, rozumiany jako porażenie związane z uszkodzeniami neurologicznymi, to najczęściej skutek niedokrwiennego udaru mózgu. Wynika on z upośledzenia przepływu krwi w niemających dostatecznego krążenia obocznego naczyniach mózgowych. Nawet krótkotrwałe zamknięcie światła tętnicy prowadzi do niedokrwienia i (już po kilku minutach) do obumarcia tkanki nerwowej. Innym powodem może być udar krwotoczny. W jego przebiegu dochodzi do wynaczynienia się krwi do tkanki mózgowej, która ulega uszkodzeniu.

Zmiany te wiążą się z miażdżycą naczyń, cukrzycą albo istnieniem wad rozwojowych naczyń (np. obecność tętniaków).

Porażenie (paraliż) twarzy może mieć charakter ośrodkowy lub obwodowy. Jeśli nerw twarzowy ulegnie przerwaniu albo jego funkcja jest upośledzona,np. w przebiegu zapalenia, może powstać porażenie obwodowe, które objawia się opadaniem powieki, zwężeniem źrenicy i obniżeniem kącika warg z wygładzeniem fałdu nosowo-wargowego. Jeśli przyczyną dysfunkcji tego nerwu jest uszkodzenie mózgu, to jedynym objawem jest wyżej opisana asymetria ust.

Porażenie poprzeczne to skutek uszkodzenia rdzenia kręgowego w wypadku komunikacyjnym, po urazie sportowym lub upadku z wysokości. Zmiany w obrębie kończyn dolnych powstają wskutek urazu kręgosłupa piersiowego lub lędźwiowego, zaś czterokończynowe – odcinka szyjnego.

Paraliż przysenny jest efektem braku prawidłowej regulacji pracy mięśni w fazie intensywnych marzeń sennych. Uważa się, że mózg „odcina” sterowanie mięśniami, by nie dopuścić do wykonywania ruchów wynikających z przeżywanych we śnie zdarzeń. U kilku procent ludzi przywracanie normalnego stanu (powrót funkcji ruchowych) może być opóźnione względem pojawienia się świadomości. Powoduje to całkowite porażenie ruchowe z poczuciem wielkiego lęku przed śmiercią, „uwięzienia” we własnym ciele.

Paraliż – leczenie i zapobieganie

Leczenie paraliżu będącego skutkiem udaru musi odbywać się w warunkach szpitalnych. Chorego po ustąpieniu ostrych objawów kieruje się zwykle na rehabilitację ze względu na pozostałe po incydencie porażenia lub niedowłady. Zapobieganie to przede wszystkim profilaktyka miażdżycy – odpowiednia dieta, aktywność ruchowa, leczenie ewentualnej hipercholesterolemii i precyzyjna kontrola cukrzycy.

Również skutki stłuczenia, uszkodzenia lub przerwania rdzenia kręgowego wymagają długotrwałego leczenia i rehabilitacji zmierzającej do przywrócenia samodzielności tym chorym, którzy nie odzyskali pełni funkcji życiowych. Ze względu na fakt, że wiele porażeń jest konsekwencją np. skoków do płytkiej wody, upadków z wysokości lub wypadków komunikacyjnych, podstawową rolę w profilaktyce odgrywają działania edukacyjne, a w miejscach pracy – również kontrolne.

Paraliż nocny jest schorzeniem, które może wymagać leczenia w poradni zaburzeń snu, kontroli neurologicznej, a w niektórych przypadkach – psychoterapii.

Zobacz film: Budowa dysku. Źródło: 36,6


Czy artykuł okazał się pomocny?
Tak Nie
15
1
Polecamy
Hemiplegia – przyczyny, objawy i leczenie porażenia połowiczego
Hemiplegia – przyczyny, objawy i leczenie porażenia połowiczego TVN zdrowie
Kto to jest paralityk?
Rodzaje paraliżu
Kto to jest paralityk? Rodzaje paraliżu TVN zdrowie
Nerwica neurasteniczna - czym jest i jak wygląda leczenie?
Nerwica neurasteniczna - czym jest i jak wygląda leczenie? Dzień Dobry TVN
Tachykardia, czyli przyspieszona czynność serca – objawy, przyczyny i leczenie
Tachykardia, czyli przyspieszona czynność serca – objawy, przyczyny i leczenie Dzień Dobry TVN
Komentarze (0)
Nie przegap
Dietetyczka radzi: Dieta ketogeniczna - plan, efekty, przepisy i skutki uboczne
Dietetyczka radzi: Dieta ketogeniczna - plan, efekty, przepisy i skutki uboczne
Dieta niskowęglowodanowa, czyli skuteczna redukcja tkanki tłuszczowej. Na czym polega dieta niskowęglowodanowa – zasady i efekty jej stosowania. Przykładowy dzienny jadłospis
Dieta niskowęglowodanowa, czyli skuteczna redukcja tkanki tłuszczowej. Na czym polega dieta niskowęglowodanowa – zasady i efekty jej stosowania. Przykładowy dzienny jadłospis
Co oznacza i do czego prowadzi zanik kory mózgowej? Przyczyny i objawy schorzenia
Co oznacza i do czego prowadzi zanik kory mózgowej? Przyczyny i objawy schorzenia
Kiedy i co można jeść po gastroskopii? Zalecenia po badaniu
Kiedy i co można jeść po gastroskopii? Zalecenia po badaniu
Strofantyna – gdzie kupić zapomniany lek nasercowy?
Strofantyna – gdzie kupić zapomniany lek nasercowy?
Dieta paleo - przykładowy jadłospis, przepisy, zasady i efekty
Dieta paleo - przykładowy jadłospis, przepisy, zasady i efekty