Ostre zapalenie krtani definiuje się jako zapalenie fałdów głosowych i otaczających je tkanek, trwające mniej niż 3 tygodnie. Najczęstszą przyczyną ostrego zapalenia krtani są infekcje wirusowe (bardzo rzadko inne patogeny), a także nadużycie głosu czy ostra reakcja na czynniki drażniące, np. dym tytoniowy. Do wystąpienia ostrego zapalenia krtani predysponują przewlekłe palenie papierosów i inne czynniki drażniące (w tym zawodowe), zanieczyszczenie powietrza, oddychanie przez usta. Ponadto zapaleniu krtani sprzyja np. stosowanie wziewnych glikokortykosteroidów.
Przyczyny ostrego zapalenia krtani
Do głównych przyczyn ostrego zapalenia krtani zalicza się infekcje wirusowe, nadwyrężanie głosu i narażenie na czynniki drażniące. Zdarza się, że dochodzi do nieżytowego ostrego zapalenia krtani w przebiegu stanu zapalnego jamy nosowej i gardła. Wśród wirusów najczęściej wywołujących ostre zapalenie krtani są wirusy paragrypy, adenowirusy, rynowirusy i wirusy grypy. Ostre zapalenie krtani może wystąpić zarówno u dzieci, jak i u dorosłych. U dzieci często może dojść do rozwoju krupu, czyli podgłośniowego zapalenia krtani. Jest to niebezpieczny stan nawet dla życia dziecka. Wywołuje bowiem obrzęk tkanek w obrębie krtani i zwężenie dróg oddechowych.
Objawy ostrego zapalenia krtani
Ostre zapalenie krtani charakteryzuje się przede wszystkim znacznym dyskomfortem przy mówieniu i przełykaniu, kaszlem, chrypką, czasami upośledzeniem drożności tego odcinka dróg oddechowych. Często pojawiają się również ból i pieczenie, a także zmiana barwy głosu. Rzadziej dochodzi duszność. Jeśli przyczyną ostrego zapalenia krtani jest infekcja, mogą towarzyszyć mu również złe samopoczucie i gorączka.
Ostre podgłośniowe zapalenie krtani u dzieci charakteryzuje się dodatkowo występowaniem szczekającego kaszlu, chrypki, duszności w czasie wdechu, a także świstu krtaniowego, czyli wysokiego dźwięku wynikającego z przepływu powietrza przez zwężone drogi oddechowe. Objawy ostrego podgłośniowego zapalenia krtani u dzieci najczęściej pojawiają się nagle, głównie w nocy i nad ranem. Z reguły poprzedzone są objawami infekcji dróg oddechowych w postaci kataru i kaszlu.
Leczenie ostrego zapalenia krtani
Podstawą leczenia ostrego zapalenia krtani jest wyeliminowanie czynników drażniących, nawilżanie powietrza i oszczędzanie głosu, ponieważ przedłużająca się ekspozycja, np. na dym tytoniowy, suche powietrze i nadwyrężanie strun głosowych, predysponują do przejścia zapalenia krtani w stan przewlekły. Rzadko zdarza się, by konieczne było zastosowanie antybiotyków, ponieważ nieczęsto dochodzi do bakteryjnego zapalenia krtani. Wirusowe zapalenie leczy się natomiast objawowo. W tym celu stosuje się leki przeciwkaszlowe, przeciwgorączkowe, a także środki rozrzedzające wydzielinę w drogach oddechowych i ułatwiające jej wykrztuszanie. W sytuacji zwężenia dróg oddechowych i wystąpienia znacznej duszności, konieczne bywa zastosowanie glikokortykosteroidów. Bardzo rzadko dochodzi do powikłań po ostrym zapaleniu krtani i trwałego uszkodzenia fałdów głosowych.
W przypadku podgłośniowego zapalenia krtani u dzieci konieczne jest zachowanie spokoju. Uspokajanie dziecka zapobiega narastaniu u niego duszności. W domowych warunkach sprawdza się oddychanie gorącą parą wodną. Najlepiej więc odkręcić gorącą wodę, doprowadzić do „zaparowania” łazienki i dać dziecku oddychać gorącym, wilgotnym powietrzem. Można też wypróbować odmiennej metody, czyli wykorzystania suchego i zimnego powietrza. Wystarczy wtedy wyjść z odpowiednio ubranym dzieckiem np. na balkon. Obie te metody mogą doraźnie złagodzić obrzęk krtani, co zmniejsza duszność i również wpływa na uspokojenie się dziecka, a tym samym na polepszenie jego stanu. W razie narastania objawów konieczne jest zgłoszenie się z dzieckiem do lekarza. Otrzyma ono dawkę glikokortykosteroidów. Objawy choroby ustępują szybko, maksymalnie po 48 godzinach.
