Olej rzepakowy pozyskiwany jest z nasion rzepaku – rośliny z rodziny kapustowatych, powszechnie uprawianej w wielu krajach o klimacie umiarkowanym, między innymi w Polsce. Do wyprodukowania jednego litra oleju wykorzystuje się około trzech kilogramów nasion rzepaku. Uzyskany tłuszcz bogaty jest w nienasycone kwasy tłuszczowe oraz witaminy. Dzięki temu wykazuje szereg właściwości prozdrowotnych, takich jak obniżanie poziomu złego cholesterolu czy zapobieganie przedwczesnemu starzeniu.
Olej rzepakowy nierafinowany czy olej rzepakowy rafinowany – co będzie lepszym wyborem?
Rafinacja to proces polegający na oczyszczaniu oleju. Przeprowadza się go przy użyciu substancji chemicznych, takich jak ziemie okrzemkowe, kwas fosforowy czy soda kaustyczna. Pod wpływem rafinacji, olej traci swój naturalny kolor, zapach oraz smak – staje się niemalże całkowicie neutralny. W rafinowanym oleju rzepakowym znacznie zredukowana zostaje również ilość substancji dobroczynnych dla zdrowia, takich jak witaminy, sterole, minerały czy enzymy. Osoby, które chcą włączyć do diety olej rzepakowy ze względu na jego prozdrowotne właściwości, powinny sięgać po wersję nierafinowaną i spożywać ją na zimno. W roli oleju do smażenia i przygotowywania gorących dań lepiej sprawdzi się zaś olej rafinowany – posiada on wyższą temperaturę dymienia i dłuższą przydatność do spożycia.
Olej rzepakowy – kalorie, składniki odżywcze
W 100 gramach oleju rzepakowego znajduje się około 880 kilokalorii, wartość ta w całości pozyskiwana jest z tłuszczów.
Wśród najważniejszych składników aktywnych, obecnych w oleju rzepakowym, wyróżnia się:
- Nienasycone kwasy tłuszczowe – na tle innych tłuszczów roślinnych olej rzepakowy wyróżnia się najwyższą zawartością nienasyconych kwasów tłuszczowych. W skład oleju wchodzi kwas linolowy (omega-6), kwas linolenowy (omega-3) oraz kwas oleinowy. Co istotne, stosunek pomiędzy ilością kwasów omega-6, a omega-3 wynosi 2:1. Jest to wynik pozwalający zachować idealne proporcje pomiędzy poszczególnymi kwasami tłuszczowymi w organizmie.
- Prowitaminę A, czyli beta-karoten – substancję, która ma duży wpływ na wzrok, zdrowie skóry oraz kondycję błon śluzowych.
- Witaminę E – o silnym działaniu antyoksydacyjnym, nazywaną również „witaminą młodości”.
- Witaminę K – odgrywającą istotną rolę w procesach krzepnięcia krwi oraz w metabolizmie kości.
- Sterole roślinne – substancje, które wpływają na obniżenie cholesterolu LDL w organizmie.
Olej rzepakowy – właściwości
Dzięki zawartości wielu cennych składników, olej rzepakowy wykorzystywany jest nie tylko w kuchni, ale także w profilaktyce zdrowotnej czy w pielęgnacji skóry i włosów. Wśród najważniejszych właściwości oleju rzepakowego, wyróżnia się:
-
Zmniejszanie ryzyka wystąpienia chorób układu krwionośnego – fitosterole oraz kwasy tłuszczowe omega-3 i omega-6 pozwalają utrzymać prawidłowy poziom cholesterolu w organizmie. Jednocześnie obniżają poziom „złego” cholesterolu LDL i podnoszą poziom „dobrego” cholesterolu HDL. Tym samym znacznie obniżają ryzyko chorób układu sercowo-naczyniowego, takich jak zawał, choroba niedokrwienna serca czy udar mózgu.
-
Pielęgnację skóry – olej rzepakowy bogaty jest w witaminę E, która jest wyjątkowo silnym antyoksydantem. Chroni ona skórę przed działaniem wolnych rodników oraz szkodliwym wpływem czynników zewnętrznych. Co więcej, witamina E przyspiesza procesy regeneracyjne, zmniejsza widoczność zmarszczek i pozwala utrzymać optymalny poziom nawodnienia skóry.
-
Obniżanie ryzyka wystąpienia chorób nowotworowych – dzięki bogactwu antyoksydantów, olej rzepakowy może stanowić skuteczne narzędzie w profilaktyce raka.
-
Obniżanie ryzyka cukrzycy – nienasycone kwasy tłuszczowe zawarte w oleju rzepakowym, wspomagają utrzymanie prawidłowego poziomu glukozy we krwi.
Olej rzepakowy – do smażenia, jedzenia na zimno, na skórę i na włosy
Olej rzepakowy jest uniwersalnym tłuszczem roślinnym. Z powodzeniem można stosować go jako:
- Dodatek do potraw na zimno – na przykład jako składnik dressingów sałatkowych, sosów podawanych na zimno.
- Tłuszcz do smażenia – temperatura dymienia (czyli temperatura, w której tłuszcz zaczyna się spalać i wyzwalać substancje rakotwórcze) oleju rzepakowego rafinowanego wynosi około 200 stopni Celsjusza.
- Naturalny produkt do odżywiania skóry, skóry głowy oraz włosów.
- Składnik domowych preparatów pielęgnacyjnych – peelingów, maseczek do twarzy, masek na włosy, odżywek do paznokci.
Olej rzepakowy w pielęgnacji – przepisy na domowe zabiegi z wykorzystaniem oleju:
-
Maseczka do skóry suchej – 3 łyżki jogurtu naturalnego wymieszać z 1 łyżką oleju rzepakowego i odrobiną soku z cytryny. Wymieszać, a następnie nałożyć na skórę twarzy. Po 15 minutach zmyć ciepłą wodą.
-
Peeling do twarzy – 2 łyżki oleju rzepakowego wymieszać z 1 łyżką brązowego cukru oraz z 2 rozgniecionymi plasterkami banana. Całość dokładnie wymieszać.
-
Maska do włosów – 1 łyżkę oleju rzepakowego połączyć z 1 łyżką miodu oraz surowym żółtkiem z 1 jajka. Wymieszać i nałożyć na suche włosy. Po 60 minutach umyć włosy przy użyciu delikatnego szamponu.
