Objawy Salmonelli - jakie występują najczęściej? | TVN Zdrowie

Główne objawy salmonellozy to przede wszystkim biegunka oraz kurczowe bóle brzucha. Zatrucie nie wymaga zastosowania antybiotykoterapii. Należy pamiętać, iż objawowe zakażenie Salmonellą w niektórych przypadkach może przejść w nosicielstwo.

Objawy Salmonelli - jak powstają?

Ostra choroba zakaźna wywołana przez Gram-ujemną bakterię pałeczkę z rodzaju Salmonella jest przyczyną wielu chorób człowieka. Poszczególne gatunki tego patogenu wywołują objawy różniące się nasileniem oraz przebiegiem. Najgroźniejszą odmianą jest Salmonella typhi oraz paratyphi wywołujące dur brzuszny oraz paradur, która w Polsce występuje rzadko. Częstsze są zakażenia łagodnymi gatunkami, do którego dochodzi w wyniku spożycia zanieczyszczonych produktów pochodzenia zwierzęcego takich jak surowe jaja, niedogotowane mięso, a także kiełków.

Najczęstszą postacią zatrucia bakterią jest ostra biegunka infekcyjna. Objawy zakażenia Salmonellą częściej rozwijają się u osób o zmniejszonej kwasowości soku żołądkowego - u niemowląt oraz pacjentów przyjmujących środki zobojętniające, z poantybiotykowym zaburzeniem flory bakteryjnej lub z uszkodzeniami bariery jelitowej. Zatrucie Salmonellą jest również często nazywana biegunką podróżnych.

Objawy Salmonelli wynikają z wytwarzania przez nią enterotoksyny, która powoduje stan zapalny w obrębie śluzówki jelit.

Pierwsze objawy zatrucia Salmonellą

Pierwsze objawy Salmonelli rozwijają się szybko, bo od 6 do 48 godzin od spożycia zanieczyszczonego bakteriami pokarmu lub wody i są one gwałtowne.

Dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego nie zawsze pozwalają na ustalenie przyczyny, jaką jest Salmonella. Pierwsze objawy zatrucia to typowo:

nudności,
wymioty,
biegunka - luźne stolce, zazwyczaj bez obecności krwi, nie są obfite, choć może pojawić się również obfite, krwiste wypróżnienia oraz śluz, mogą przypominać czerwonkę bakteryjną,
kurczowe bóle brzucha,
podwyższenie temperatury ciała do 39 stopni,
bóle lub pobolewania głowy.

W badaniu przedmiotowym lekarz stwierdza zwykle bolesność całego brzucha podczas palpacji, która zwykle jest bardziej intensywna w prawym dole biodrowym.

Objawy Salmonelli w ciąży są takie same jak w przypadku kobiet, które nie spodziewają się potomstwa. Dolegliwości są różnie nasilone. Czasami objawy salmonellozy mogą przypominać zapalenie wyrostka robaczkowego (również te przebiegające z przerwaniem ciągłości przewodu pokarmowego) lub nieswoiste zapalenia jelit.

Salmonella - objawy choroby. Przebieg

W większości przypadków choroba ma przebieg łagodny. Objawy Salmonelli u dorosłego mają tendencję do samoograniczania się. Luźne stolce normują się w ciągu tygodnia od zakażenia, spadek temperatury następuje natomiast po około 3 dniach.

W przypadku niemowląt, osób starszych i z obniżoną odporności objawy salmonelli mogą przybrać cięższą postać i do ich opanowania konieczny jest pobyt w szpitalu. Wiąże się to ze zwiększoną podatnością na rozprzestrzenienie zakażenia oraz odwodnienie. W ciężkich postaciach może dojść do zaburzeń świadomości oraz zaburzeń elektrolitowych, najczęściej objawów zmniejszenia potasu we krwi wynikających z ich utraty wraz ze stolcem.

Ostra salmonelloza predysponuje do rozwoju dyspepsji czynnościowej oraz zespołu jelita drażliwego, które objawiają się zaburzeniami rytmu wypróżnień, niestrawnością, wzdęciami. Powikłania obejmują również krwotoczne zapalenie jelita grubego, toksyczne rozdęcia jelita grubego, reaktywne zapalenia stawów, odległe zakażenia ogniskowe (w jamie brzusznej, płucach, oponach mózgowo-rdzeniowych, układzie moczowym) oraz sepsę. Uogólnione zakażenie Salmonellą występuje rzadko. Charakteryzuje się ono ciężkim stanem chorego i jest zagrożeniem życia. Zaobserwować można septyczny tor gorączkowy, spadek ciśnienia tętniczego, drgawki, zaburzenia świadomości oraz przyspieszenie akcji serca.

Rozpoznanie choroby ustala się na podstawie badania kału w kierunku Salmonelli, które powinno powtórzyć się 3-5 razy.

Nosicielstwo Salmonelli a objawy

W rzadkich przypadkach po przechorowaniu salmonellozy dochodzi do wytworzenia przewlekłego nosicielstwa - dotyczy to około 1% chorych. O stanie takim mówimy, gdy po 12 miesiącach od zakażenia w badaniach stwierdza się obecność Salmonelli. W takim przypadku o obecności bakterii w organizmie świadczą utrzymujące się dodatnie posiewy stolca, a oprócz tych odchyleń nie stwierdza się innych dolegliwości. Ryzyko powstania nosicielstwa wzrasta w wyniku stosowania antybiotykoterapii. Nawet bezobjawowa Salmonella wymaga rezygnacji z obowiązków osób pracujących w gastronomii aż do czasu, kiedy próbki stolca z trzech kolejnych dni będą ujemne. Stan taki może trwać kilka miesięcy lub być trwały.