Zapalenie oskrzeli jest dolegliwością często występującą wśród dzieci i niemowląt, wywołaną przeważnie przez wirusy. Jest to stan zapalny błony śluzowej oskrzeli, spowodowany zakażeniem dróg oddechowych. Choroby tej nie wolno bagatelizować, ze względu na jej groźne powikłania.
Zapalenie oskrzeli - rodzaje i objawy
Zapalenie oskrzeli to choroba układu oddechowego, która może wystąpić w formie ostrej lub przewlekłej. Ostre zapalenie oskrzeli rozwija się zazwyczaj po 3-4 dniach trwania infekcji. Zazwyczaj ma ona podłoże wirusowe, spowodowane głównie przez wirusy z grupy rhinowirusy, RSV, adenowirusy. Sporadycznie za chorobę odpowiada zakażenie bakteryjne, dotyczące około 10% przypadków. Ustalenie przyczyny choroby odbywa się poprzez badanie wymazu z błony śluzowej nosa oraz gardła, przy czym wynik dodatni świadczy o zakażeniu bakteryjnym.
Ostre zapalenie oskrzeli trwa przeważnie 7-10 dni (po tym czasie odnawia się nabłonek rzęskowy oskrzeli). Towarzyszy mu podwyższona temperatura, dreszcze, najpierw suchy, potem wilgotny kaszel, trudna do odkrztuszenia wydzielina o żółtawej (wydzielina śluzowa) lub zielonkawej (wydzielina ropna) barwie, charakterystyczny odgłos furczenia czy rzężenie przy oddychaniu, szmery w płucach, świszczący oddech sugerujący małą drożność oskrzeli, ból brzucha, ból i podrażnienie gardła, wymioty przy silnych napadach kaszlu, zapalenie spojówek, światłowstręt, osłabienie i brak apetytu. Dziecko jest niespokojne, ma problemy ze snem. Objawem, który może utrzymywać się dłużej jest poranny kaszel.
Zapalenie oskrzeli u dzieci i niemowląt - przyczyny
Oprócz wyżej wymienionych czynników etiologicznych (infekcje bakteryjne i wirusowe), przyczyną zapalenia oskrzeli mogą być również czynniki nieinfekcyjne: alergia, obturacyjna choroba płuc, astma, zapalenie błony śluzowej w wyniku działania toksyn. Do zapalenia oskrzeli u dzieci i niemowląt prowadzić mogą częste nawroty przeziębienia, które osłabiają górne drogi oddechowe. Choroba może stanowić powikłanie po zapaleniu gardła, grypie, odrze, ospie wietrznej czy różyczce.
Rozwojowi choroby sprzyjać mogą także czynniki takie, jak: chłodne powietrze, wietrzenie pomieszczeń i przebywanie w zatłoczonych miejscach.
Jak leczyć zapalenie oskrzeli u dzieci?
Zapalenie oskrzeli u dzieci zawsze wymaga wizyty u lekarza i odpowiedniego leczenia. W przypadku choroby spowodowanej zakażeniem bakteryjnym lekarz zaleca zazwyczaj antybiotykoterapię. Należy podawać choremu dziecku zapisany przez lekarza antybiotyk, przestrzegając ustalonych przez niego dawek oraz pór zażywania leku. W przypadku wirusowego podłoża choroby można uniknąć stosowania antybiotyków. Uzależnione jest to od ogólnego stanu zdrowia dziecka i jego wieku. W przypadku niemowląt antybiotyk jest wskazany, ponieważ nieprawidłowo i mało skutecznie leczone zapalenie oskrzeli może przerodzić się w zapalenie płuc. Jeśli chodzi o dzieci starsze z dobrą kondycją zdrowotną, to antybiotykoterapia nie jest zazwyczaj konieczna. Czasem wystarczy samo oklepywanie pleców (powtarzane kilkakrotnie w ciągu dnia przez 15 minut do godziny), najlepiej po podaniu leków mukolitycznych, które ułatwia odkrztuszanie i pozbycie się nadmiaru wydzieliny. Zalecaną pozycją do oklepywania pleców chorego dziecka jest położenie go brzuchem na kolanach rodzica, z głową poniżej reszty ciała (oklepujemy otwartą, wypukłą dłonią). Pomaga również zażywanie środków mukolitycznych (rozrzedzających wydzielinę i ułatwiających odkrztuszanie) oraz leków przeciwgorączkowych (poprawiających drożność nosa w przypadku kataru) i przeciwkaszlowych.Należy pamiętać o nawadnianiu chorego na zapalenie oskrzeli dziecka. Po pierwsze w formie podawaniu płynów (woda mineralna, pokarm w przypadku karmiących piersią mam, rozcieńczone soki owocowe). Po drugie poprzez należyte nawilżenie pomieszczenia, w którym przebywa dziecko. Nie wolno narażać go na wdychanie dymu tytoniowego, gwałtowne zmiany temperatury i kontakt z chorymi osobami. Gdy zapalenie oskrzeli dotyka starsze dziecko, warto prowadzić inhalacje, które nawilżają drogi oddechowe. Nie muszą mieć one formy typowych inhalacji - można raz na jakiś czas rozpylić wokół dziecka mgiełkę z wody morskiej, przebywać z nim w zaparowanej łazience lub dodać kilka kropli olejku eukaliptusowego, szałwii czy rumianku do kąpieli.
