Choroba Gravesa-Basedowa to schorzenie o podłożu autoimmunologicznym. Jak wykazały liczne badania, może być dziedziczona genetycznie. Zazwyczaj towarzyszy jej nadczynność tarczycy. Dolegliwość ta dziesięciokrotnie częściej dotyka kobiety niż mężczyzn. Po raz pierwszy została opisana w 1832 roku przez lekarza Roberta Gravesa, 8 lat później, w 1840 roku, chorobę tę scharakteryzował również Karl Adolph von Basedow.
Przyczyny choroby Gravesa-Basedowa
We krwi osoby chorej pojawiają się przeciwciała anty-TSHR (TRAb), które stymulują receptory tarczycy do wzmożonego wytwarzania hormonów tarczycy: tyroksyny (T4) i trijodotyroniny (T3). Ze względu na to, że choroba częściej występuje u kobiet niż mężczyzn, specjaliści dopatrują się w jej powstawaniu i rozwoju udziału estrogenów.
Palenie tytoniu oraz wzmożony stres zwiększa ryzyko zachorowania na to schorzenie. Chorobie tej towarzyszyć mogą inne dolegliwości w postaci:
- reumatoidalnego zapalenia stawów,
- cukrzycy typu I,
- bielactwa.
Jakie są objawy choroby Gravesa-Basedowa?
Podobnie jak w wielu innych chorobach, także w przypadku Gravesa-Basedowa występuje szereg różnorodnych objawów. Najczęściej towarzyszą jej symptomy charakterystyczne dla nadczynności tarczycy. Wyróżnić tutaj należy przede wszystkim:
- powiększenie tarczycy w postaci wola tarczycowego - występuje średnio w 80% przypadków,
- objawy oczne - pojawia się wytrzeszcz oczu na tle zmian immunologicznych tkanek miękkich oczodołu, symptom ten dotyka 10 - 30% osób chorych,
- inne objawy oczne - łzawienie, obrzęk powiek, zaczerwienienie gałek ocznych,
- nerwowość i zmęczenie,
- zwiększona potliwość,
- nieregularne miesiączki,
- zwiększone łaknienie,
- utrata masy ciała,
- nietolerancja ciepła,
- obrzęk przedgoleniowy,
- bardzo rzadko pojawia się tzw. akropachia tarczycowa, czyli niebolesny obrzęk palców rąk i stóp.
Choroba Gravesa-Basedowa a ciąża
W przypadku występowania choroby Gravesa-Basedowa mogą pojawić się problemy z płodnością. Nie należy jednak z góry przypuszczać, iż kobieta, którą dotknęła ta dolegliwość, jest całkowicie bezpłodna.
Prawidłowo prowadzone leczenie umożliwia zajście w ciążę. Bardzo ważne jest jednak, aby przyszła matka była pod stałą kontrolą zarówno ginekologa, jak i endokrynologa.
Istnieje pewne prawdopodobieństwo, że u kobiet zmagających się z chorobą Gravesa-Basedowa może dojść do nieprawidłowości na tle tarczycy. Dlatego też wszystkie noworodki tuż po porodzie badane są pod kątem występowania zburzeń czynności tarczycy.
Leczenie choroby tarczycy Gravesa-Basedowa
W celu prawidłowego zdiagnozowania występowania choroby Gravesa-Basedowa konieczne jest zbadanie poziomu hormonów tarczycy - T3, T4 oraz fT4. Wyniki badań umożliwiają potwierdzenie lub wykluczenie rozwijającego się schorzenia.
W przypadku tej dolegliwości stosuje się następujące metody leczenia:
- leczenie farmakologiczne - pacjentowi podawane są leki przeciwtarczycowe; ten typ leczenia stosowany jest u osób z łagodnymi objawami choroby, dzieci, młodzieży oraz ludzi starszych,
- leczenie operacyjne - jest wskazane, gdy występuje guzek o cechach złośliwości, występowanie orbitopatii,
- leczenie promieniotwórczym izotopem (zwykle jodem radioaktywnym I131)- osobie chorej podawana jest dawka promieniotwórczego jodu,
- leczenie uzupełniające - leczenie fizykoterapeutyczne w postaci zażywania codziennych letnich kąpieli (w temperaturze 28-33°C).
Choroba Gravesa-Basedowa a dieta
Dieta przy chorobie tarczycy Gravesa-Basedowa powinna być wysokokaloryczna, bogata w białko i uboga w tłuszcze. Dziennie zaleca się spożywanie 1,5 - 2 g białka na jeden kilogram masy ciała, tłuszcze zaś powinno się ograniczyć do 70 g we wszystkich posiłkach.
Wskazane jest wprowadzenie do jadłospisu produktów bogatych w antyoksydanty (witaminę C, E i beta-karoten), wapń oraz witaminę D. Kategorycznie zrezygnować należy ze spożywania kawy, mocnej czarnej herbaty, wszelkiego rodzaju napojów kofeinowych, alkoholu oraz nikotyny.
Powinno się spożywać nieduże posiłki w mniejszych odstępach czasu - 5-7 dań dziennie. Zalecane jest duszenie potraw lub przyrządzanie ich na parze. Należy unikać smażonych produktów.