Nutrigenomika jest dyscypliną nauki stosunkowo nową. Budzi wiele kontrowersji wśród osób zajmujących się dietetyką kliniczną, zdrowym żywieniem i zależnością pomiędzy dietą a stanem zdrowia. Nutrigenomika polega na tworzeniu zaleceń dietetycznych i jadłospisów w oparciu o badanie genotypu danej osoby.
Nutrigenomika a nutrigenetyka
Nutrigenomika określa wpływ składników żywności na ekspresję genów, a tym samym metabolizm i stan zdrowia. Ten dział nauki podkreśla zależność, jaka istnieje pomiędzy predyspozycją genetyczną a wystąpieniem chorób cywilizacyjnych, jak nadciśnienie, cukrzyca czy otyłość. W szczególności podkreśla się tu pośredni, lecz znaczący wpływ diety na rozwój tych chorób względem uwarunkowań genetycznych. Nutrigenetyka to pojęcie obejmujące różnice genetyczne, które w zależności od przynależności rasowej czy innych osobniczych odrębności, jak pochodzenie czy płeć, są w ścisłej zależności ze stosowanym żywieniem. Prościej mówiąc, celem tych nauk jest stworzenie poradnictwa genetycznego, dostosowanego ściśle dla konkretnej osoby.
Co Polacy wiedzą o zdrowej diecie? Jak wygląda zdrowe odżywianie w praktyce?
Wpływ żywności na organizm
Żywność składa się m.in. ze związków bioaktywnych, co oznacza, że mają one ogromny wpływ na funkcjonowanie organizmu na poziomie genów. Jednak ze względu na osobnicze różnice wpływ tej żywności również jest osobniczo zmienny. Do bioaktywnych składników żywności zalicza się:
- beta-karoten (zawarty w marchwi),
- kwas ursolowy (w bazylii),
- kurkuminę (w kurkumie),
- gingerol (w imbirze),
- likopen (w pomidorach).
Badanie nutrigenetyczne – co pozwala wykryć?
Badanie nutrigenetyczne wykonywane jest przez nieliczne ośrodki w Polsce. Pozwala na stworzenie indywidualnego trybu żywieniowego i diety dostosowanej do potrzeb organizmu. Na podstawie informacji zawartych w kodzie genetycznym można stwierdzić, jak poprawić stan zdrowia. Dieta nutrigenetyczna uwzględnia indywidualne zapotrzebowanie na składniki odżywcze, czyli białka, tłuszcze i węglowodany. Pozwala na określenie, jakie choroby cywilizacyjne są zagrożeniem dla danej osoby. Wykrywa wszelkie nietolerancje pokarmowe i nadwrażliwość na produkty. Co więcej, test pozwala na określenie indywidualnego planu ruchowego, czyli ile i w jaki sposób powinno się ćwiczyć dla osiągnięcia pożądanych efektów. Dieta ułożona na podstawie wyników testu wpływa pozytywnie na metabolizm organizmu, wzmacnia jego siły witalne, spowalnia procesy starzenia. Plan żywieniowy i ruchowy pozwala zmniejszyć indywidualne ryzyko chorób.
Kiedy wykonuje się badania nutrigenetyczne?
Kod genetyczny nie zmienia się przez całe życie. W związku z tym badanie nutrigenetyczne można wykonać w dowolnym czasie. Wystarczy pojedyncze badanie. Wprowadzona na jego podstawie dieta stanowi nie tylko profilaktykę chorób, ale też doskonałe uzupełnienie stosowanej terapii leczniczej w razie ich wystąpienia. Wśród wskazań do wykonania badania żywieniowego zalicza się przede wszystkim chęć zdrowego odżywiania, jednak w sposób zindywidualizowany. Stosowanie diety opartej o badania nutrigenetyczne wpływa na wzmocnienie odporności, właściwej formy fizycznej. Pozwala to na lepsze dostosowanie diety u kobiet w ciąży i właściwe odżywianie dziecka. Dzięki tym badaniom treningi stają się efektywniejsze, a ryzyko wystąpienia chorób cywilizacyjnych maleje. Właściwa dieta może być stosowana już od najmłodszych lat, czyli także u dzieci.
Metodyka badań nutrigenetycznych
Aby wykonać test nutrigenetyczny, konieczne jest pobranie próbki DNA poprzez wykonanie wymazu z błony śluzowej policzka. Wynik badania otrzymywany jest w ciągu tygodnia. Przez co najmniej godzinę przed badaniem nie wolno spożywać posiłków, pić płynów.
Dlaczego dieta powinna być dobierana do indywidualnych potrzeb? Odpowiedź na filmie:
