Niedobór witaminy B6 uwarunkowany jest wieloczynnikowo. Stan ten może być spowodowany zażywaniem pewnych leków, nieodpowiednim sposobem odżywiania, ciążą lub niektórymi chorobami. Niedobory pirydoksyny uzupełnia się, wprowadzając suplementację preparatów witaminowych lub zwiększając spożycie produktów spożywczych zawierających jej duże ilości, takich jak: kiełki pszeniczne, ziarna soi, orzechy włoskie, banany i awokado. Niedobór witaminy B6 wykazuje ma konsekwencje dla zdrowia człowieka.
Możliwe przyczyny niedoboru witaminy B6
Witamina B6, znana też jako pirydoksyna, należy do witamin rozpuszczalnych w wodzie. Jest to grupa kilku związków chemicznych będących pochodnymi pirydyny, takich jak pirydoksyna, pirydoksal czy pirydoksamina. Witaminę B6 uważa się za niezbędną do prawidłowego funkcjonowania organizmu człowieka.
Istnieje kilka możliwych przyczyn niedoboru witaminy B6. Stan ten rozwinąć się może podczas antybiotykoterapii, długotrwałego zażywania kortyzonu i penicyliny, estrogenowej terapii zastępczej lub przyjmowania doustnych środków antykoncepcyjnych. Niedobór witaminy B6 często obserwuje się u diabetyków, ciężarnych kobiet i ludzi w podeszłym wieku, a także zmagających się z chorobą nowotworową, astmą, zaburzeniami pracy nerek, chorobami serca i chorobami o podłożu autoimmunologicznym, takimi jak reumatoidalne zapalenie stawów, celiakia i choroba Leśniowskiego-Crohna. Ryzyko niedoboru pirydoksyny wzrasta u osób palących papierosy, stosujących wysokobiałkową dietę, narażonych na działanie silnych stresorów i uzależnionych od alkoholu.
Skutki niedoboru witaminy B6
Skutki niedoboru witaminy B6 mogą okazać się bardzo poważne dla ludzkiego organizmu. Zbyt mała podaż pirydoksyny ma negatywny wpływ na funkcjonowanie ośrodkowego układu nerwowego. Objawami niedoboru witaminy B6 mogą być: drgawki, apatia, silne bóle głowy, problemy z koncentracją, zaburzenia snu i przedwczesne starzenie się neuronów. Można zauważyć także pogorszenie samopoczucia, silne zmęczenie i zniechęcenie do dotychczas podejmowanych aktywności. Niedobór pirydoksyny powoduje spadek syntezy białek ustrojowych, kwasów nukleinowych (DNA, RNA) niezbędnych dla wzrostu i rozwoju.
Witamina B6 w niedoborze wpływa negatywnie na pracę układu immunologicznego, ponieważ odpowiada za wytwarzanie przeciwciał. Osłabiony organizm jest w większym stopniu narażony na rozwój infekcji bakteryjnych i wirusowych. Osoby z niedoborem pirydoksyny narzekają na częste nudności. Mogą u nich wystąpić zaburzenia odżywiania. Niedobór witaminy B6 może prowadzić do upośledzenia pracy nerek, co sprzyja rozwojowi kamicy nerkowej.
U osób z niedoborem witaminy B6 zauważa się zaburzenia poziomu cukru we krwi, co jest czynnikiem sprawczym hipoglikemii (zbyt niskie stężenie glukozy we krwi). Stan ten objawia się ogólnym osłabieniem, zaburzeniami koncentracji, zawrotami głowy i przyspieszeniem akcji serca. Witamina B6 bierze udział w procesie wytwarzania hormonów, co przy jej niedoborze zostaje zaburzone. Jej niedostateczna podaż u chorych na astmę zaostrza objawy choroby i powoduje trudności w oddychaniu, duszności i świszczący oddech.
Skutki niedoboru witaminy B6 dla układu krążenia
Pirydoksyna reguluje wytwarzanie prostaglandyn, których niedobór zaburza pracę serca, wartość ciśnienia tętniczego krwi i powoduje skurcze mięśni. Ponieważ witamina B6 uczestniczy w syntezie hemoglobiny, jej niedostateczna podaż zaburza ten proces, sprawiając, że czerwony barwnik krwi nie rozprowadza efektywnie po organizmie tlenu i innych składników odżywczych. Ponadto stwarza to możliwość pojawienia się niedoboru żelaza, w konsekwencji czego rozwinąć się może anemia. Witamina B6 reguluje poziom homocysteiny, a jej niedobór zwiększa poziom tego aminokwasu, co podnosi ryzyko choroby wieńcowej i udaru mózgu.
Konsekwencje niedoboru witaminy B6 u dzieci
Niedobór witaminy B6 u dzieci może powodować niepełnosprawność umysłową, napady padaczkowe i nieprawidłowości w budowie kości. Niedostateczna podaż pirydoksyny sprawia, że małe dzieci stają się nadmiernie drażliwe i płaczliwe. Dodatkowo może przyczynić się do pogłębiania autyzmu i podnieść prawdopodobieństwo rozwoju choroby Parkinsona w podeszłym wieku.
Niedobór witaminy B6 – objawy w wyglądzie zewnętrznym
Niedobór witaminy B6 objawia się zmianami w wyglądzie zewnętrznym. Zaburzeniu ulega równowaga wodno-lipidowa skóry. Rozwinąć się może łojotokowe zapalenie skóry, łupież, suchość i pękanie skóry na stopach i dłoniach, podrażnienie języka i błon śluzowych jamy ustnej oraz nadmierne wypadanie włosów. Niedobór witaminy B6 zaostrza zmiany trądzikowe i nasila złuszczanie naskórka, a skóra staje się mniej elastyczna.
Jak uzupełnić niedobór witaminy B6?
Niedobór witaminy B6 najlepiej uzupełniać poprzez realizację odpowiednio zbilansowanej diety. Pirydoksyna występuje zarówno w produktach pochodzenia roślinnego, jak i zwierzęcego. Jej doskonałym źródłem są: płatki kukurydziane, mąka pełnoziarnista, kiełki pszeniczne, ziarna soi, orzechy włoskie, banany, awokado, ziemniaki, papryka czerwona, szpinak, podroby wieprzowe i wołowe oraz mięso drobiowe i indycze. Poza tym B6 jest obecna w drożdżach piwowarskich, nabiale, jajach i rybach, a zwłaszcza łososiu i makreli.
Dodatkowo witaminę B6 można dostarczać, zażywając dostępne w aptece produkty witaminowe. Mimo że są ogólnodostępne, to najlepiej, aby ich suplementacja została ustalona przez lekarza. Optymalna dzienna dawka witaminy B6 wynosi około 2 mg, ale w czasie ciąży i karmienia piersią zapotrzebowanie to nieco wzrasta.
Polecamy Wam zobaczyć, jakie produkty są bogate w witaminy B12:
