Niedobór witamin jest stanem, którego nie należy ignorować, gdyż może prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych. Niweluje się go zwłaszcza dzięki realizacji zbilansowanej diety, spożywaniu dużej ilości warzyw i owoców, a także zażywaniu preparatów witaminowych. Objawy hipowitaminozy zależą od tego, której witaminy brakuje, ale jednymi z najczęstszych symptomów są dolegliwości skórne.
Niedobór witamin – przyczyny hipowitaminozy
Niedobór witamin w nomenklaturze medycznej określa się hipowitaminozą. Stan ten determinowany jest wieloczynnikowo. Najczęściej odpowiada za niego nieprawidłowy sposób odżywiania przejawiający się mało urozmaiconą dietą (hipowitaminoza pierwotna). Do powstawania niedoborów witaminowych predysponuje upośledzenie procesu wchłaniania składników odżywczych z przewodu pokarmowego, przyczyną czego mogą być trwające w organizmie stany chorobowe lub zażywanie niektórych leków. Niedobory witamin mogą być też spowodowane zwiększonym zapotrzebowaniem organizmu, co zauważa się podczas wzmożonego okresu wzrostu i rozwoju lub w czasie ciąży (hipowitaminoza wtórna).
Jakie są objawy niedoboru witaminy K i D?
Objawy niedoboru witamin w organizmie bywają rozmaite. Niedostateczna ilość witaminy K objawia się zaburzeniem procesu krzepliwości krwi, w konsekwencji czego pojawić się mogą trudności w opanowaniu krwotoków. Zauważa się także problemy z gojeniem się ran i osłabioną mineralizację kości, co sprzyja osteoporozie. Występuje wzmożona predyspozycja do powstawania siniaków, wybroczyn, krwiaków, krwotoków z nosa i obfitych miesiączek. U noworodków może rozwinąć się skaza krwotoczna.
Niedobór witaminy D w organizmie jest przyczyną krzywicy, osteomalacji (rozmiękanie kości) i osteoporozy. Podnosi ryzyko złamań, skrzywień i zwyrodnień układu kostnego oraz wypadania zębów. Może powodować zaburzenia funkcjonowania układu nerwowego i mięśniowego. Nie pozostaje bez wpływu na stan skóry. Odpowiada za zapalenie spojówek, uczucie zmęczenia, ogólne osłabienie organizmu, gorsze samopoczucie i spadek odporności.
Czy witaminę D należy suplementować cały rok? Sprawdźcie:
Jakie są objawy niedoboru witaminy C, B i A?
Niedobór witamin z grupy B w organizmie daje liczne objawy. Odpowiada za szybką męczliwość, upośledzenie koncentracji, bóle i zawroty głowy, zaburzenia zachowania, apatię i drażliwość. Hipowitaminoza B manifestuje się zmianami skórnymi, takimi jak bladość skóry i błon śluzowych, zapalenie kącików ust, jamy ustnej i języka, hiperpigmentacja i zgrubienie skóry. Występują dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego, takie jak zaburzenie smaku, pieczenie języka, nudności, wymioty, biegunka, ból brzucha, zmniejszenie masy ciała i utrata łaknienia. Rozwinąć się mogą objawy ze strony układu nerwowego, m.in. parestezje palców, niepewność chodu oraz upośledzenie czucia temperatury i bólu. Niebezpiecznym stanem jest hipowitaminoza witaminy PP, czyli niacyny, w konsekwencji której rozwija się choroba zwana pelagrą.
Niedostateczna podaż witaminy A prowadzi do pogorszenia kondycji skóry oraz obniżenia adaptacji wzroku do ciemności. Konsekwencją niedoboru tego składnika mogą być trudności z zajściem w ciążę, zaburzenia miesiączkowania u kobiet i spermatogenezy u mężczyzn oraz zwiększone ryzyko poronienia. U dzieci obserwuje się zahamowanie wzrostu, a u starszych dzwonienie w uszach. Paznokcie i włosy stają się nadmiernie łamliwe oraz wolno rosną, a niekiedy pojawia się nawet łysienie plackowate.
Niedobór witaminy C prowadzi do szkorbutu, który objawia się m.in. krwawieniem i owrzodzeniem dziąseł, wypadaniem zębów, kruchością i pękaniem naczyń krwionośnych, bólem mięśni, stawów i kości, osłabieniem i słabym gojeniem ran. Zbyt mała ilości witaminy C nie pozwala na dostateczną ochronę przed działaniem wolnych rodników. Oprócz tego pojawiają się bóle stawowe, osłabienie mięśniowe i znacząco spada odporność organizmu.
Gdzie znajdziemy witaminę C? Zobaczcie na naszym filmie:
Badania na niedobór witamin
Najprostszym sposobem przeprowadzenia badania na niedobór witamin jest oznaczenie ich poziomu w surowicy krwi. Materiałem do testu jest krew żylna pobrana najczęściej z żyły łokciowej. Stwierdzenie niedoborów witaminowych możliwe jest także przy użyciu nowoczesnego sprzętu elektronicznego opartego na kwantowej medycynie. Urządzenie to nazywa się Kwantowym Analizatorem Magnetycznym. Przeciwwskazaniem do badania są ciąża i metalowe elementy w ciele. Pozwala ono dokładnie przedstawić zawartość witamin i innych składników w organizmie.
Jak uzupełniać niedobory witamin w organizmie?
Niedobór witamin w organizmie człowieka uzupełnia się, realizując urozmaiconą i pełnowartościową dietę oraz zwiększając udział świeżych warzyw i owoców w jadłospisie, ponieważ są one najlepszym źródłem witamin.
Witaminę K w dużych ilościach zawiera: brokuł, seler, rzepa, szpinak, ogórek, lucerna i awokado. Witaminę D dostarczają zwłaszcza ryby (łosoś, dorsz, makrela, sardynki, tuńczyk, śledź, węgorz), tran, wątroba, żółtko jaj i niektóre grzyby. Dodatkowo odpowiednie nasłonecznienie pozwala na wytwarzanie witaminy D w skórze.
Doskonałym źródłem witaminy C są acerola, owoce róży, nać pietruszki, czarna porzeczka, koper, brukselka i jarmuż. Witaminy z grupy B znajdują się w mięsie, orzechach, ziarnach zbóż, roślinach strączkowych (groch, fasola) i drożdżach. Witaminę A dostarczają: wątróbka i podroby, marchew, jarmuż, szpinak, dynia, sałata, kapusta pekińska i produkty nabiałowe.
Przy niedoborach witaminowych można stosować produkty witaminowe, których oferta w ostatnim czasie stała się bardzo bogata. Najlepiej jednak, żeby dawki tych środków zostały ustalone przez lekarza.
Bibliografia:
1. Sikorski Z., Chemia żywności, Warszawa, Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, 2000.
2. Włodarek D., Dietetyka, Warszawa, Format-AB, 2005.
3. Gertig H., Przysławski J., Bromatologia. Zarys nauki o żywności i żywieniu, Warszawa, PZWL, 2007.
