Sposobem na uzyskanie upragnionej sylwetki jest zmiana diety. Aby ta zmiana przyniosła spodziewane efekty, dieta musi być właściwie zbilansowana i dobrana do indywidualnych potrzeb. Niestety wiele osób o tym zapomina i aby pozbyć się ponadprogramowych kilogramów sięga po tzw. diety cud lub drastycznie zmniejsza kaloryczność swoich posiłków. Nie zdają sobie przy tym sprawy, że to najprostsza droga do efektu jojo lub problemów ze zdrowiem.
Aby schudnąć trzeba jeść
Dietetycy zgodnie podkreślają, że aby schudnąć i osiągnąć wymarzoną wagę trzeba jeść. Najlepiej pięć posiłków dziennie, których podstawą są warzywa, produkty z pełnego ziarna czy owoce. Trzeba także pamiętać o wypijaniu odpowiedniej ilości wody, najlepiej niegazowanej, która nie tylko nawodni organizm, ale także wspomoże metabolizm.
A czego lepiej unikać? Przede wszystkim wysoko przetworzonej żywności. Choć całkowite wyeliminowanie konserwantów i sztucznych dodatków jest praktycznie niemożliwe, to możemy kontrolować ich ilość. Najlepszym sposobem jest czytanie etykiet i wybieranie tych produktów, w których ilość sztucznych dodatków jest jak najmniejsza.
Jak wytrwać na diecie i w postanowieniach?
Mimo że zasady te nie są niczym oryginalnym ani odkrywczym, to wiele osób szybko traci zapał i wraca do starych nawyków. Czy problemem jest źle zbilansowana dieta czy raczej brak samozaparcia? A może problem leży zupełnie gdzie indziej? Jak powinno wyglądać bezpieczne i – przede wszystkim – skuteczne odchudzanie? Co jeść na diecie? Jak nie stracić motywacji? Na te i inne Wasze pytania odpowie dietetyczka, dr Krystyna Pogoń.
Dr Krystyna Pogoń jest specjalistką w dziedzinie żywienia człowieka zdrowego i chorego, łączącą w swojej praktyce porady z tworzoną przez siebie usługą cateringu dietetycznego pod marką Dietific. Tytuł doktora uzyskany z zakresu technologii żywności i żywienia człowieka oraz praca na Uniwersytecie Rolniczym w Krakowie pozwala jej na bieżące aktualizowanie wiedzy. Naukowo koncentruje swoje zainteresowanie na żywności prozdrowotnej i wpływie żywienia na poprawę zdrowia. Mając dostęp do najnowszych naukowych informacji na tematy żywieniowe ma możliwość pracy z pacjentami potrzebującymi pomocy w szerokim spektrum zagadnień. Układa diety dla chorych na celiakię, diabetyków, kobiet w ciąży i karmiących, czy osób zmagających się z problemami przekwitania czy starszego wieku.
Drogi Użytkowniku serwisu zdrowie.tvn.pl pamiętaj, że jeśli zamieszczasz wypowiedź, zarówno w formie komentarza jak i wymiany zdań w trakcie czatu, zawierającą dotyczące Cię informacje, to tym samym upubliczniasz informacje mogące zawierać twoje dane osobowe w tym np. dane o Twoim stanie zdrowia.
Korzystanie z czatu odbywa się na zasadach określonych w regulaminie serwisu zgodnie z art. 8 ustawy z dnia 18 lipca 2002 r. o świadczenie usług drogą elektroniczną.
Czat z ekspertem ma charakter edukacyjny i nie zastępuje wizyty u lekarza. Jeśli masz jakiekolwiek pytania i wątpliwości związane ze swoim stanem zdrowia, omów je ze swoim lekarzem.
Mój pięcioletni syn jest nadpobudliwy, miewa też napady złości. Koleżanka zasugerowała mi, że winny może być cukier. Przyznaje moje dziecko bardzo lubi słodycze. Czy faktycznie dieta może być winna?
dr Krystyna Pogoń, dietetyk
Oczywiście Pani koleżanka ma rację. Nieprawidłowa dieta wpływa zarówno na obserwowane zachowanie dziecka, jak i również na jego rozwój fizyczny, psychiczny i emocjonalny. Wysokie spożycie cukrów w diecie dziecka z cała pewnością nie jest wskazane, bo nie tylko może powodować nadpobudliwość, ale może przyczyniać się także do rozwoju otyłości i cukrzycy, ponadto dziecko spożywające słodycze zapewne nie spożywa wartościowych produktów zawierających niezbędne dla jego rozwoju składniki odżywcze. Radziłabym więc jak najbardziej ograniczyć spożycie słodyczy i zadbać o to, aby dieta dziecka była zgodna z zasadami prawidłowego żywienia dzieci. Jeżeli nie do końca umie Pani odpowiedzieć sobie na pytanie, co powinno znaleźć się na talerzu dziecka, najlepiej odwiedzić specjalistę, czyli dietetyka, który pomoże Wam dobrać właściwy pomysł na codzienne posiłki.
Od wielu lat unikam nabiału. Ostatnio zjadałam zupę dość mocno zaprawioną śmietaną. Po jedzeniu na skórze pojawiła się wysypka, wręcz pęcherze, zaczęły się też bóle brzucha. Czy to może być nietolerancja laktozy? Jeśli tak, to jak to sprawdzić?
dr Krystyna Pogoń, dietetyk
Nie, to nie może być nietolerancja laktozy. Nietolerancja laktozy to problem, który manifestuje się wyłącznie w układzie pokarmowym, wynika z tego, że nasz organizm nie produkuje enzymu laktazy, który rozkłada ten dwucukier. Laktoza zalegając w jelitach przyczynia się do dyskomfortu - przelewania, wzdęć, biegunek. Jeżeli zaobserwowała Pani objawy skórne w postaci wysypki, to bardziej prawdopodobna jest alergia na białka mleka krowiego, występowanie takiego problemu można potwierdzić za pomocą testów biochemicznych z krwi. Sprawdza się w nich obecność przeciwciał klasy IgE przeciwko białkom mleka. Badania takie może zlecić lekarz POZ.
Czy dieta bezglutenowa to dobry sposób na odchudzanie?
dr Krystyna Pogoń, dietetyk
Dieta bezglutenowa nie jest pomysłem na odchudzanie. Gluten, czyli białko zawarte w zbożach takich jak pszenica, nie przyczynia się do tycia. Jest on szkodliwy wyłącznie dla osób, u których zdolność do przyswajania tego białka jest upośledzona (np. chorzy na celiakię). Rzeczywiście część osób przechodzących na dietę bezglutenową obserwuje utratę masy ciała, ale nie jest to efekt niespożywania glutenu, a tego, że nowa dieta jest przeważnie dietą o zupełnie innym układzie składników odżywczych, zawiera mniej węglowodanów i jest niżej eneregetyczna niż wcześniej stosowana dieta. Wynika to z faktu, że rezygnując z glutenu musimy zrezygnować z wielu produktów, np. pizza, ciastka, które ciężko jest zastąpić równie kalorycznymi produktami w diecie bezglutenowej. Powodem utraty kilogramów jest deficyt energetyczny, jeżeli więc chcemy się odchudzić nie rezygnujmy z glutenu, bo taka dieta wymaga dużo uwagi w jej przygotowaniu, ale zadbajmy o to, żeby nasza dieta była zgodna z zasadami zdrowego odżywiania i dostarczała prawidłową dla nas liczbę kalorii.
Współlokatorka raz w miesiącu robi sobie 2-3 dniową głodówkę. Namawia mnie żeby też spróbowała, ale trochę obawiam. Czy to w ogóle bezpieczne?
dr Krystyna Pogoń, dietetyk
Choć głodówki mają wielu zwolenników w internecie, to z dietetycznego punktu widzenia nie mają one nadmiernego uzasadnienia. Być może doprowadzają do widocznej utraty masy ciała, ale nie jest to wynikiem trwałej redukcji tkanki tłuszczowej, a głównie silnego odwodnienia organizmu. Nasz organizm jest skomplikowaną maszyną, która do prawidłowego funkcjonowania potrzebuje regularnego dostarczania całej gamy składników odżywczych. Jeżeli stosujemy głodówkę to nie dostarczamy tych składników. Jeżeli jesteśmy zdrowi taki krótkotrwały niedobór nie jest niebezpieczny dla nas, ale powoduje również, że pozbawiony niezbędnych do funkcjonowania składników organizm wcale nie pracuje optymalnie. Kluczem do zdrowia jest raczej codzienne dbanie o to, aby na talerzu znalazły się wartościowe produkty w odpowiedniej dla nas ilości, a nie okresy folgowania sobie i nie zwracania uwagi na dietę z naprzemiennymi głodówkami.
Zaczynam dzień od kawy z mlekiem. Czy to doby początek dnia?
dr Krystyna Pogoń, dietetyk
Nie jest to idealny pomysł na pierwszy posiłek, ale jeżeli po wypiciu rano kawy z mlekiem nie odczuwamy negatywnych skutków ze strony układu pokarmowego, to możemy uznać, że ten sposób rozpoczynania dnia nie jest dla nas zły. Pamiętajmy tylko o tym, żeby oprócz kawy z mlekiem zmieścić też pełnowartościowe śniadanie.
Jak przekonać dzieci do tego żeby jadły więcej warzyw?
dr Krystyna Pogoń, dietetyk
Wszystko zależy od wieku dziecka - z dziećmi starszymi należy rozmawiać dlaczego warto jeść warzywa i dawać im przykład. Jeśli w posiłkach rodziców będą warzywa, dziecko również po nie sięgnie. W przypadku młodszych dzieci jest to często trudniejsze, bo dzieci niekoniecznie chętnie sięgają po składniki, których nie znają. Trzeba pamiętać, że warzywa mają delikatny i łagodny smak, stąd też jeśli dieta naszego dziecka jest nieprawidłowa i zawiera dużo produktów o intensywnym smaku z racji dużego dodatku soli, bądź produktów przetworzonych, zawierających dużo wzmacniaczy i ulepszaczy smaku, dziecko nie będzie chciało jeść warzyw, bo będą dla niego bez smaku. W takim wypadku pierwszym krokiem jest zmiana całego sposobu karmienia dziecka tak, aby poznało ono naturalne smaki jedzenia. Drugim elementem, o który należy zadbać to uatrakcyjnienie posiłków warzywnych - czy to poprzez wspólne ich przygotowywanie z rodzicem, czy poprzez ciekawą formę podania, np. ułożenie w zwierzątka. Dobrym pomysłem na zachęcenie dzieci są różne zabawy, których elementem jest zaproponowanie warzyw do spożycia.
Czy owoce można jeść w dowolnych ilościach?
dr Krystyna Pogoń, dietetyk
Nie, owoców nie powinno się spożywać w dowolnych ilościach. Wynika to z tego, że oprócz cennych składników (witaminy, błonnik, fitozwiązki z grupy przeciwutelniaczy) zawierają także cukry proste, a cukry proste powinniśmy jeść w umiarkowanej ilości. Niemniej jednak bezpieczne dzienne spożycie owoców jest dość wysokie, bo jest to minimum 150 gramów dziennie, a ilość na poziomie 300 gramów również nie powinna nam zaszkodzić. Choć nie możemy powiedzieć, że owoce możemy jeść w nieograniczonych ilościach, to wciąż są one jednym z najzdrowszych produktów spożywczych i ich regularne spożycie jest podstawą zdrowej diety. Kiedy dostępność owoców sezonowych jest większa możemy pozwolić sobie na jedzenie ich kilka razy dziennie.
Pamiętajmy, że warzywa i owoce to podstawa prawidłowej diety. Powinniśmy spożywać minimum 5 porcji tych produktów dziennie, z czego 1 do 2 powinny stanowić owoce, a 3 do 4 warzywa.
Chodzę na siłownie, trochę biegam. Stosuje dietę tzw. pudełkową (1500 kcal). Niby są efekty, ale małe. Chce sobie pomóc suplementami. Czy to właściwy kierunek?
dr Krystyna Pogoń, dietetyk
Niestety nie ma takich suplementów diety, co do których mielibyśmy pewność, że są one skuteczną metodą walki z nadmiarem kilogramów. Pewne wybrane suplementy diety można stosować, żeby wspomóc efekty treningu, poprawić wygląd skóry, uzupełnić niedobory składników, których nie dostarczamy na co dzień dietą, a zwiększony wysiłek fizyczny powoduje większe zapotrzebowanie na te składniki. Należy przy tym pamiętać, że suplementy diety niekoniecznie będą skuteczne, bo nie podlegają one podobnym badaniom jak lekarstwa. Tak więc deklaracja ze strony producenta, że dany suplement posiada jakieś działanie wcale nie musi mieć odzwierciedlenia w rzeczywistości. Jeśli uzyskiwane przez Panią efekty nie są zadowalające najlepiej byłoby skonsultować to z dietetykiem lub trenerem personalnym, który do Pani indywidualnych uwarunkowań dobierze skuteczniejszą metodę.
Czy osoba, która ma niedobory żelaza może przejść na dietę wegetariańską?
dr Krystyna Pogoń, dietetyk
Jeżeli mamy niedobory żelaza i rozważamy decyzję o przejściu na dietę wegetariańską dobrze byłoby wstrzymać decyzję do czasu uregulowania poziomu tego pierwiastka we krwi. Oczywiście dieta wegetariańska może dostarczać odpowiednich ilości żelaza, ale biorąc pod uwagę niższą zawartość i przyswajalność z surowców roślinnych wymaga to zdecydowanie więcej uwagi niż u osób, które spożywają mięso. Jeśli decyzja o przejściu na wegetarianizm nie może zostać odłożona, a problem z niedoborem występuje należy skonsultować to z lekarzem i dietetykiem, który przyjrzy się układowi diety i sprawdzi, czy może ona być zastosowana i jeśli będzie taka potrzeba dobierze odpowiednią suplementację preparatami zawierającymi żelazo.
Jestem zupełnie zdrowa i chce rozpocząć dietę ketogenną. Czy dobry pomysł? Czy taka dieta jest bezpieczna?
dr Krystyna Pogoń, dietetyk
Dieta ketogenna nie jest dietą pełnowartościową zawierającą wszystkich składników odżywczych, potrzebnych do funkcjonowania organizmu. Nie wiedząc jaki jest cel stosowania tej diety nie mogę określić, czy w Pani przypadku ta dieta będzie dobrym wyborem. Jeśli dieta ma służyć redukcji masy ciała to należy pamiętać, że redukcja bierze się z deficytu energetycznego, czyli tego, że nasz organizm zużywa więcej kalorii niż mu dostarczamy, w związku z tym najbardziej racjonalnym będzie zastosowanie diety, która będzie pełnowartościowa i będzie dostarczała organizmowi wszystkich niezbędnych składników przy jednoczesnym zachowaniu ujemnego bilansu energetycznego.
Jak sobie radzić z napadami głodu?
dr Krystyna Pogoń, dietetyk
Najlepszą metodą jest po prostu do nich nie doprowadzać. Jest to możliwe, jeśli jedzenie traktujemy w sposób przemyślany. Powinniśmy jeść posiłki o stałych porach, można nawet ustawić sobie przypomnienie w telefonie, aby tak jeść. Jedzenie musi być przez nas planowane, tj. przygotowane na czas, aby nie dopuścić do ataku głodu. Pamiętajmy, że posiłki powinny być pełnowartościowe. Oczywiście zdarzają się sytuacje, gdzie pojawiają się okresy zwiększonej chęci sięgnięcia po jedzenie. Wtedy najlepiej sięgnąć po przekąski, które są sycące np. z warzyw lub niskokaloryczne owoce.
Co zrobić aby przestać jest słodycze po okresie świątecznym ?
dr Krystyna Pogoń, dietetyk
Niestety nie obejdzie się bez silnej woli i trzeba podjąć postanowienie o całkowitej rezygnacji ze słodyczy. To, co ułatwi nam rezygnację ze słodyczy to dobre rozplanowanie posiłków w ciągu dnia. Powinny to być posiłki pełnowartościowe, czyli takie, które spowodują, że głód nie będzie odczuwalny. Bez uczucia głodu istnieje większa szansa, że wytrzymamy bez słodyczy. Jeśli mimo to mamy ochotę na słodycze to dobrze postawić na zdrowsze alternatywy, m. in. świeże owoce i orzechy.
