Nawracające infekcje pochwy stanowią jedną z najczęstszych przyczyn wizyt u ginekologa. Kobietom z tym problemem zaleca się stosowanie probiotyków zawierających bakterie kwasu mlekowego, które odbudowują prawidłową mikroflorę pochwy. Niestety wdrożone leczenie eliminuje stan zapalny przeważnie na pewien czas, po którym infekcja powraca. Typowymi objawami infekcji intymnych są uporczywy świąd, pieczenie, zaczerwienienie oraz białe upławy o nieprzyjemnym zapachu i grudkowatej konsystencji.
Czym są nawracające infekcje pochwy?
Nawracające infekcje pochwy to jedna z głównych przyczyn wizyt w gabinecie ginekologicznym. Czynnikami za nie odpowiadającymi bywają bakterie, a zwłaszcza niekontrolowane namnażanie rodzaju Prevotella, Mobiluncus, Bacteroides, Gardnerella vaginalis i Mycoplasma pneumoniae. Sporadycznie występuje infekcja pasożytnicza i wirusowa. Najczęściej pojawiają się nawracające infekcje grzybicze pochwy, które w większości przypadków spowodowane są przez drożdżaki z rodzaju Candida wchodzące w skład naturalnej flory fizjologicznej człowieka. Przeważnie 70–90% infekcji wywołuje C. albicans. O nawracającej kandydozie pochwy i sromu mówi się, gdy zostanie zdiagnozowana co najmniej 4 razy w ciągu 12 miesięcy.
Przyczyny nawracających infekcji pochwy
Wśród głównych przyczyn nawracających infekcji pochwy wymienia się nieodpowiednią higienę intymną i niewyleczenie wcześniejszych zakażeń. Czynnikami zwiększającymi ryzyko nawrotu infekcji intymnej są m.in. menopauza, długotrwała antybiotykoterapia (zwłaszcza wielolekowa), stosowanie antykoncepcji hormonalnej i leków immunosupresyjnych, intensywna aktywność fizyczna, niewyrównana cukrzyca, obniżona odporność, mikrourazy pochwy i zabiegi chirurgiczne w obrębie dróg moczowo-płciowych. Ponadto nawracające infekcje pochwy to dość często spotykany problem u kobiet w ciąży. Zwiększone ryzyko zakażenia u ciężarnych wynika ze zmiany w gospodarce hormonalnej, zaburzeń naturalnej mikroflory pochwy i zaburzeń tolerancji glukozy.
Nawracające infekcje pochwy po stosunku
Problem nawracających infekcji pochwy może pojawiać się po stosunku. Ryzyko rozwoju infekcji wiąże się z aktywnością seksualną podejmowaną szczególnie bez zabezpieczenia w formie prezerwatywy oraz w przypadku licznych kontaktów seksualnych z różnymi partnerami.
Infekcje intymne, nawet gdy nie wywołują objawów u nosiciela, mogą stać się przyczyną dolegliwości u partnera seksualnego. Ryzyko zakażenia można zmniejszyć, unikając zbliżeń w czasie miesiączki. Podczas krwawień menstruacyjnych błona śluzowa jest dodatkowo podrażniona, a krew to dogodne środowisko do namnażania drobnoustrojów chorobotwórczych. Ryzyko infekcji intymnej po stosunku znacząco zmniejsza unikanie kontaktów seksualnych z przygodnymi partnerami.
Objawy nawracających infekcji pochwy
Nawracające infekcje pochwy znacznie obniżają jakość życia zmagających się z nimi kobiet, które skarżą się na uporczywe swędzenie, pieczenie i podrażnienie okolic intymnych. Pojawia się u nich ból, który nasila się zwłaszcza podczas stosunku płciowego (dyspareunia) lub oddawania moczu (objawy dyzuryczne). Nierzadko infekcjom towarzyszą upławy pochwowe o białym zabarwieniu, nieprzyjemnym zapachu i grudkowatej konsystencji. Niekiedy pojawić się mogą także dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego, takie jak nudności, ból brzucha, wymioty i biegunka.
Jak zapobiegać nawracającym infekcjom pochwy?
W przypadku podłoża bakteryjnego infekcji chorym podaje się zazwyczaj metronidazol doustnie i dopochwowo. Z kolei w infekcji grzybiczej wdraża się leczenie miejscowe i/lub doustne preparatami azolowymi, a przeważnie flukonazolem. Terapia przeciwbakteryjna i przeciwgrzybicza jest często niewystarczająca z uwagi na niedostateczne odbudowywanie flory bakteryjnej pochwy. Dlatego kobietom zmagającym się z ciągle nawracającymi infekcjami pochwy zaleca się zażywanie probiotyków ginekologicznych zawierających bakterie kwasu mlekowego z rodzaju Lactobacillus, które przywracają równowagę mikrobiologiczną pochwy. Na rynku dostępnych jest wiele różnych probiotyków, zarówno doustnych, jak i dopochwowych w formie globulek. Preparaty te są dostępne bez recepty.
W profilaktyce nawracających bakteryjnych i grzybiczych zakażeń warto stosować preparaty dopochwowe zawierające hialuronian, który po połączeniu z wydzieliną pochwy tworzy rodzaj żelowej powłoki. Działa ona nawilżająco, hamuje wnikanie i namnażanie patogenów w środowisku pochwy i eliminuje uczucie suchości pochwy towarzyszące infekcjom. Ponadto powoduje naturalną aktywację mechanizmów przeciwzapalnych organizmu i regeneruje uszkodzony nabłonek pochwy.
Ważne jest przestrzeganie zasad higieny intymnej i używanie osobnego ręcznika do wycierania stref intymnych. Do mycia warto stosować specjalne żele do higieny intymnej, które są hipoalergiczne i nie powodują podrażnień. Najlepiej wybierać te bezzapachowe i bezbarwne. Ponadto powinno się nosić bieliznę wykonaną z przewiewnej bawełny i często ją zmieniać. Najlepiej unikać noszenia obcisłej odzieży, gdyż blokuje ona swobodny przepływ powietrza w miejscach intymnych, tworząc ciepłe i wilgotne środowisko do rozwoju bakterii i grzybów. W trakcie leczenia wskazana jest wstrzemięźliwość seksualna.
Bibliografia:
1. Gałęcka M., Szachta P., Nawrotowe grzybice i bakteryjne zapalenia pochwy – charakterystyka przyczyn oraz możliwości terapeutycznych i profilaktycznych, „Forum Zakażeń”, 2013, 4(2), s. 121-125.
2. Bręborowicz G.H., Położnictwo i ginekologia, Warszawa, PZWL, 2007.
3. Jabłońska S., Majewski S., Choroby skóry i choroby przenoszone drogą płciową, Warszawa, PZWL, 2005.
