Nabłonki płaskie w moczu nie muszą wiązać się z rozwinięciem w organizmie stanów zapalnych i chorób. W wielu przypadkach ich ilość podnosi się naturalnie. Jeżeli jednak badanie wykazało podwyższony wynik, należy przeprowadzić dodatkowe analizy, eliminujące ryzyko wystąpienia poważnych problemów ze zdrowiem.
Nabłonki płaskie w badaniu moczu
Układ moczowy człowieka jest w całości pokryty komórkami nabłonkowymi. Z tego powodu obecność nielicznych nabłonków płaskich w próbce moczu jest w pełni normalna i wiąże się z wypłukiwaniem tkanek w czasie mikcji. Za normę uznaje się występowanie 3–5 nabłonków w polu widzenia mikroskopu. Nie zawsze wątpliwości powinny wzbudzać również wyższe wyniki.
Nabłonki płaskie w moczu w ciąży są zjawiskiem zupełnie naturalnym. Jeżeli ich wysoki poziom utrzymuje się przez dłuższy czas, należy zwrócić się do lekarza. Zakażenia układu moczowego mogą przyspieszyć poród lub przyczynić się do różnego typu zaburzeń płodu. Liczne nabłonki płaskie w moczu obserwuje się również w trakcie menstruacji.
Zobacz także: Nabłonki płaskie w moczu - wynik i interpretacja badania
Aby właściwie określić źródło problemu, należy przede wszystkim odpowiednio określić liczbę i pochodzenie komórek nabłonkowych. Wyróżnia się nabłonki płaskie, okrągłe, przejściowe. Podczas odczytywania wyników zwraca się uwagę na obecność innych czynników, w tym bakterii, krwi oraz leukocytów. Zazwyczaj są one jednym z podstawowych objawów chorób nerek oraz dróg moczowych.
Liczne nabłonki płaskie w moczu
Nabłonki płaskie w moczu zwykle pochodzą z dolnego odcinka układu moczowego – ujścia cewki moczowej. Mogą także towarzyszyć ich procesom zapalnym. Wówczas w badaniu moczu stwierdza się również bakterie i znacznie podwyższoną liczbę leukocytów. Liczne nabłonki płaskie w moczu mogą być spowodowane niedawnym zabiegiem w okolicach cewki moczowej. Zazwyczaj pacjenci odnotowują pieczenie lub ból w trakcie mikcji, pojawia się uczucie parcia na mocz i wrażenie niepełnego opróżnienia pęcherza.
W trakcie oddawania moczu do badań należy zwrócić szczególną uwagę na higienę – w wielu przypadkach wynik ulega wypaczeniu na skutek przedostania się do próbki nabłonków z narządów płciowych. Aby uniknąć błędów, przed oddaniem moczu konieczne jest dokładne umycie i osuszenie okolic intymnych. O tę kwestię szczególnie powinni zadbać rodzice dzieci. Należy również pamiętać o tym, że w ich przypadku norma nabłonków płaskich jest niższa i wynosi 0–4 w polu widzenia mikroskopu.
Nabłonek przejściowy w moczu
Nabłonek przejściowy wyścieła pęcherz moczowy i moczowody. Jeżeli dość licznie pojawia się w moczu, może to oznaczać stany zapalne – w okresie infekcji lub zakażenia dochodzi do łuszczenia komórek nabłonkowych. Zwykle towarzyszy mu również leukocyturia, objawiająca się licznymi leukocytami w próbce. W niektórych przypadkach nabłonki płaskie w moczu mogą świadczyć o raku urotelialnym pęcherza – najpowszechniejszej złośliwej formie nowotworu pęcherza moczowego.
Nabłonki okrągłe w moczu
Stwierdzenie obecności dość licznych nabłonków okrągłych w badanym moczu jest charakterystyczne dla problemów z kanalikami nerkowymi. W moczu zdrowego człowieka nie powinno ich być w ogóle. W próbkach można obserwować także śluz oraz wałeczki. Zazwyczaj wskazują one na kłębuszkowe zapalenie nerek, stany zapalne tego organu, martwicę cewek nerkowych lub cytotoksyczne uszkodzenie nerek. Jeżeli nabłonki występują po ich przeszczepie, mogą świadczyć o odrzuceniu narządu przez organizm.
Nabłonki atypowe w moczu
Szczególne niebezpieczeństwo wiąże się z obecnością w moczu nabłonków atypowych. Zazwyczaj obserwuje się je w przebiegu chorób nowotworowych, w tym raka pęcherza. Jest to jeden z najczęstszych nowotworów złośliwych dróg moczowych. Z reguły występuje u osób starszych, 3/4 chorych stanowią mężczyźni. Jednym z czynników sprzyjających powstaniu choroby jest palenie tytoniu. Szczególnie narażone są także osoby pracujące w przemyśle gumowym, metalowym, naftowym i tekstylnym, ze względu na ciągły kontakt z niebezpiecznymi dla zdrowia chemikaliami. Niestety, czynniki mogą doprowadzić do powstania choroby nawet po kilkudziesięciu latach.
Zobacz także: Glukoza w moczu – o czym świadczy występowanie cukru w moczu i jakie normy są dopuszczalne?
Bardzo często stwierdzenie licznych nabłonków płaskich w moczu pozwala na rozpoczęcie właściwej diagnostyki, ponieważ rak pęcherza może rozwijać się w pierwszym stadium bezobjawowo albo dawać symptomy charakterystyczne dla łagodnych zakażeń dróg moczowych. Należy do nich przede wszystkim krwiomocz, bolesna mikcja oraz obecność w moczu małych skrzeplin. Oprócz tego pojawia się pieczenie, uczucie niepełnego opróżnienia pęcherza, ból w podbrzuszu oraz w okolicy lędźwiowej, bezmocz, a także objawy występujące po wystąpieniu przerzutów odległych.
