Zaburzona praca błędnika może dawać objawy podobne do neurologicznych, które na ogół wprowadzają cierpiącą na nie osobę w stan dużego niepokoju. Prowadzi ona też do bardzo nieprzyjemnych dolegliwości, dlatego warto wtedy wykonać badanie błędnika.
U kogo wykonuje się badanie błędnika?
Badanie błędnika wykonuje się u osób, u których podejrzewa się jego zapalenie, uszkodzenie lub upośledzenie jego pracy. Przesłanką do tego mogą być następujące objawy:
- zaburzenia równowagi,
- zawroty głowy,
- niedosłuch,
- oczopląs,
- mdłości i wymioty,
- szum w uszach.
Do zapalenia błędnika dochodzi najczęściej na skutek przeniesienia się infekcji bakteryjnej z ucha wewnętrznego lub powikłań chorób wirusowych, takich jak HIV, różyczka, świnka ospa, odra, opryszczka lub toksoplazmoza. Uszkodzenia występują w przebiegu niektórych chorób autoimmunologicznych oraz na skutek urazów, natomiast upośledzenie pracy związane jest z chorobą Meniere’a.
W przypadku podejrzenia, że doszło do zapalenia błędnika, istotna jest jak najszybsza diagnostyka, ponieważ nieleczone choroby infekcyjne w tej części ciała mogą doprowadzić do licznych powikłań. Patogeny z błędnika z łatwością mogą dostać się do centralnego układu nerwowego i wywołać zapalenie opon mózgowych lub ropnie mózgowe, nadoponowe i podoponowe.
Zobaczcie, jak jest zbudowane nasze ucho i jakie pełni funkcje:
Na czym polega badanie błędnika?
Bezpośrednie badanie błędnika może zostać wykonane w technice VNG lub ENG. W obydwu przypadkach polega ono na podrażnianiu błędnika za pomocą różnych bodźców, a następnie monitorowaniu ruchów gałek ocznych.
Celem wyjaśnienia uciążliwych dolegliwości warto zastosować rozszerzoną diagnostykę, która umożliwia wykluczenie innych schorzeń oraz rozpoznanie przyczyn wywołujących zaburzenia funkcjonowania tego narządu.
Morfologia krwi z rozmazem i CRP pozwalają ustalić, czy w organizmie toczy się infekcja oraz określić, czy jest ona bakteryjna czy wirusowa.
W postawieniu odpowiedniej diagnozy bardzo dużą rolę odgrywa również przebieg choroby ustalany w trakcie wywiadu. Jeżeli do objawów doszło podczas przebiegu lub krótko po infekcji, można podejrzewać, że przeniosła się ona do błędnika. Z kolei powtarzające się, napadowe zawroty głowy, po których następuje trwałe pogorszenie słuchu świadczą o chorobie Meniere’a. Schorzenia autoimmunologiczne atakujące błędnik, takie jak zespół Cogana, najczęściej obejmują więcej narządów, a w badaniu krwi można znaleźć przeciwciała atakujące struktury ucha wewnętrznego.
Badania rezonansem magnetycznym lub tomografem pozwalają wykluczyć istnienie innych czynników wywołujących objawy neurologiczne – zaburzenia naczyniowe, guzy i urazy mózgu.
Badanie błędnika – VNG
Badanie błędnika VNG (wideonystagmograficzne) polega na obserwacji ruchów gałek ocznych przez wyjątkowo czułe kamery, które mogą wychwycić oczopląs. Umieszczone są one w specjalnych goglach zakładanych przez pacjenta, który ma za zadanie śledzić wyświetlające się w nich świetliste punkty. W tym czasie zostaje on poddany próbom:
- oczopląsu samoistnego przy oczach otwartych oraz po zniesieniu fiksacji,
- śledzenia,
- oczopląsu spojrzeniowego,
- optokinezy,
- położeniowej,
- zmiany szybkiego położenia (Dix-Hallpike’a),
- kalorycznej.
Część wykonywanych prób może być nieprzyjemnych dla pacjenta, ale nie są one bolesne. Próba kaloryczna polega na pobudzenia błędnika poprzez naprzemienne wlewanie do ucha ciepłej i zimnej wody.
Jeżeli pod wpływem przeprowadzanych prób, u badanej osoby pojawi się oczopląs lub zaburzenie równowagi, świadczy to o zakłóceniach pracy lub uszkodzeniu błędnika.
Badanie VNG może być nieprzyjemne dla pacjenta i ze względu na ryzyko wywołania mdłości i wymiotów powinien on przyjść na nie na czczo (minimum 4 godziny po lekkim posiłku). Powinno się zrezygnować z makijażu, szczególnie z malowania rzęs. Na kilka dni przed badaniem należy zaprzestać zażywania leków oddziałujących na ośrodkowy układ nerwowy.
Badanie błędnika – ENG
Badanie ENG błędnika (elektronystagmograficzne) może być alternatywą dla VNG. Także w tej sytuacji ocenia się, czy u pacjenta występuje oczopląs, jednak jest to rejestrowane za pomocą elektronystagmografu.
Żelowe elektrody podłączone do skroni pacjenta przekazują informacje do komputera, który tworzy zapis ruchów gałek ocznych. Badanie to można przeprowadzać nawet przy zamkniętych oczach, gdyż dane uzyskuje się na podstawie różnicy potencjałów elektrycznych, która występuje między dodatnio naładowaną rogówką, a ujemnie naładowaną siatkówką. W wyniku oczopląsu komputer rejestruje szybko występujące zmiany potencjałów.
VNG jest bardziej nowoczesnym badaniem i stosuje się je częściej, ponieważ jest ono łatwiejsze do interpretacji. Bywa jednak, że ze względu na stan zdrowia lub wiek pacjenta zapada decyzja o zastosowaniu ENG.
Badanie ENG i VNG – ograniczenia
Badania ENG i VNG pozwalają na ustalenie, czy objawy pacjenta zostały wywołane przez zaburzenia pracy błędnika czy też ich pochodzenie ma charakter neurologiczny. Nie umożliwiają one jednak bezpośredniego zobrazowania pracy tego narządu i dokładnego określenia, co dzieje się w jego wnętrzu.
Zobaczcie, jak zbudowany jest mózg:
Bibliografia:
http://www.medicusdcl.pl/badania-specjalistyczne/
