Mąka orkiszowa znajduje szerokie zastosowanie w świecie kulinarnym. Wykazuje również liczne właściwości prozdrowotne. Składniki obecne w mące orkiszowej umożliwiają utrzymanie prawidłowego poziomu cholesterolu we krwi oraz wspomagają funkcjonowanie układu odpornościowego.
Mąka orkiszowa – co to jest? Wartość odżywcza mąki orkiszowej
Mąka orkiszowa otrzymywana jest z orkiszu, czyli gatunku zboża należącego do odmian pszenicy. Wykorzystywana była już w czasach starożytnych, m.in. przez Rzymian i Germanów, którzy uznawali orkisz za zboże wzmacniające organizm i zwiększające siły organizmu. Mąka orkiszowa jest źródłem roślinnego białka, błonnika pokarmowego oraz nienasyconych kwasów tłuszczowych. Dostarcza również cennych dla organizmu witamin z grupy B, witaminy A, E, K oraz składników mineralnych, takich jak: cynk, miedź, selen, wapń, potas, fosfor, magnez i żelazo. W składzie mąki orkiszowej występują także fitosterole, które przyczyniają się do obniżenia poziomu cholesterolu, działają przeciwzapalnie i przeciwnowotworowo. Na rynku dostępna jest mąka orkiszowa biała i pełnoziarnista. Biała mąka orkiszowa w 100 gramach dostarcza około 320 kcal, natomiast pełnoziarnista około 335 kcal, jednak jest bogatsza w błonnik pokarmowy i minerały. Mąka orkiszowa, podobnie jak pszenna, zawiera gluten, dlatego może być niewskazana w żywieniu osób z celiakią lub nietolerancją glutenu. Niektóre badania wskazują jednak, że orkisz nie wywołuje negatywnej reakcji organizmu i nasilenia objawów choroby. Należy jednak pamiętać, że zależy to od indywidualnych predyspozycji organizmu.
Jakie są rodzaje mąki? Z jakiej mąki wyrabia się chleb? Mąka orkiszowa także się do tego nadaje:
Właściwości prozdrowotne mąki orkiszowej
Właściwości mąki orkiszowej wykorzystywane były w żywieniu i medycynie naturalnej już od starożytności. Jest ona bogatym źródłem błonnika pokarmowego, który usprawnia procesy trawienne oraz reguluje rytm wypróżnień, czego skutkiem jest zapobieganie zaparciom oraz zwalczanie nieprzyjemnych dolegliwości trawiennych (np. wzdęć). Obecność błonnika pokarmowego redukuje ryzyko chorób nowotworowych przewodu pokarmowego. Składniki mąki orkiszowej wykazują właściwości krwiotwórcze, gdyż uczestniczą w procesie wytwarzania krwinek czerwonych, a tym samym zmniejszają ryzyko wystąpienia anemii (inaczej niedokrwistości). Ponadto usprawniają krążenie krwi i zapewniają lepszy dopływ tlenu do komórek i tkanek organizmu, dzięki czemu polepszają ogólne samopoczucie i prowadzą do wzrostu poziomu energii. Mąka orkiszowa przyczynia się do obniżenia poziomu cholesterolu we krwi oraz zapobiega chorobom sercowo-naczyniowym. Posiada właściwości przeciwmiażdżycowe oraz reguluje poziom cukru we krwi. Mąka orkiszowa wspomaga pracę układu immunologicznego, co prowadzi do wzmocnienia odporności organizmu i zmniejszenia podatności na infekcje wirusowe i bakteryjne. Mąka otrzymywana z orkiszu dostarcza kwasu krzemowego, który ma pozytywny wpływ na kondycję skóry, włosów i paznokci.
Mąka orkiszowa – zastosowanie
Mąka orkiszowa jest szeroko wykorzystywana w przemyśle spożywczym. Znajduje zastosowanie w produkcji pieczywa oraz makaronów. Z mąki orkiszowej przygotowuje się różne słodkości, np. tarty z dodatkiem sezonowych owoców, naleśniki oraz muffiny. W sklepach dostępne są także przekąski z mąki orkiszowej, takie jak: krakersy, precelki, wafle, ciasteczka oraz pieczywo chrupkie.
Mąka orkiszowa – przepisy
Przepis na orkiszowe naleśniki z owocowym farszem
Składniki na ciasto:
- 1 szklanka mąki orkiszowej,
- 2 szklanki mleka,
- 1 jajo,
- olej do smażenia,
- szczypta soli.
Składniki na owocowy farsz:
- 6 jabłek,
- 3 brzoskwinie,
- świeżo starta skórka z jednej pomarańczy,
- 50 g rodzynek,
- 1 opakowanie cukru wanilinowego.
Sposób przygotowania:
1. Jabłka należy umyć, obrać i wydrążyć z gniazd nasiennych. Następnie jabłka ściera się na tarce o grubych oczkach. Brzoskwinie obiera się i kroi na cząstki.
2. Wszystkie owoce umieszcza się w garnku, podlewa niewielką ilością wody i dusi na małym ogniu aż do rozgotowania. Następnie do owocowej masy dodaje się cukier wanilinowy, skórkę z pomarańczy oraz rodzynki.
3. Mąkę orkiszową, mleko i jaja umieszcza się w wysokiej misce, a następnie łączy ze sobą za pomocą miksera aż do uzyskania gładkiej masy. Do ciasta naleśnikowego dodaje się szczyptę soli. Przygotowane ciasto odstawia się na około 20 minut, aby zgęstniało.
4. Na rozgrzanej patelni z dodatkiem tłuszczu smaży się naleśniki (obustronnie do zarumienienia).
5. Każdy naleśnik smaruje się przygotowanym owocowym farszem i zawija w rulonik. Naleśniki można podawać oprószone cukrem pudrem oraz udekorowane świeżym listkiem mięty.
Przepis na chleb orkiszowy
Składniki (na dwa bochenki chleba):
- 800 g mąki orkiszowej,
- 1 saszetka suchych drożdży,
- 2 łyżki oliwy z oliwek,
- 2 łyżeczki soli,
- 600 ml ciepłej wody,
- 1 łyżeczka miodu.
Sposób przygotowania:
1. Mąkę i sól należy wymieszać w misce, a następnie dodać do nich drożdże. Całość ponownie się miesza.
2. W środku suchej marzy robi się dołek. Dodaje się wodę, oliwę oraz miód. Ciasto należy starannie wyrobić dłońmi lub za pomocą miksera – przez około 5-10 minut.
3. Przygotowane ciasto dzieli się na dwie części. Każdą z nich umieszcza się w podłużnej formie wysmarowanej masłem i oprószonej otrębami, ewentualnie mąką pszenną. Wypełnione formy przykrywa się i odstawia do wyrośnięcia chleba (na około 1,5 godziny).
4. Przed pieczeniem chleb należy posmarować mlekiem i posypać opcjonalnie sezamem.
5. Chleb orkiszowy piecze się w temperaturze 200 stopni Celsjusza przez około 40-50 minut.
