Otręby powinny być stałym elementem jadłospisu osoby dbającej o zdrowie. Ze względu na surowiec, z którego są produkowane, wyróżnia się: otręby owsiane, żytnie, pszenne, gryczane oraz orkiszowe.
Otręby owsiane
Otręby owsiane powstają z przemiału owsa. Chociaż dostarczają najmniejszej ilości błonnika pokarmowego (ok. 10 g na 100 g suchej masy produktu), to uznawane są za najzdrowsze. Zawierają bardzo dużą zawartość węglowodanów złożonych (ok. 55 g na 100 g), a także stosunkowo wysoką zawartość białka (ok. 17,5 g na 100 g). W 100 g otrębów znajduje się zazwyczaj ok. 7 g tłuszczu. Kaloryczność otrębów owsianych wynosi mniej więcej 380 kcal na 100 g. Pod względem proporcji mikroskładników otręby owsiane przypominają płatki owsiane.
Błonnik pokarmowy to włókno pokarmowe należące do węglowodanów złożonych. Można podzielić go na rozpuszczalny i nierozpuszczalny w wodzie. Ten występujący w otrębach owsianych, w kontakcie z wodą przybiera konsystencję lepkiego żelu. Regularne spożywanie otrębów owsianych pozytywnie wpływa na błony śluzowe znajdujące się w przewodzie pokarmowym i poprawia perystaltykę przewodu pokarmowego. Przez wiele osób otręby owsiane nazywane są naturalną prewencją miażdżycy naczyń krwionośnych. Wykazano, że frakcja zawartego w nich błonnika przyczynia się do zmniejszenia zawartości tzw. złego cholesterolu we krwi (LDL), a także triglicerydów. Otręby owsiane zawierają wysoką zawartość kwasów tłuszczowych nienasyconych, dzięki czemu przyczyniają się do polepszenia parametrów lipidowych w ludzkim organizmie.
Otręby pszenne
Otręby pszenne mają bardzo dużą ilość błonnika pokarmowego, ok. 40 g na 100 g suchego produktu. Ich kaloryczność sięga ok. 275 kcal na 100 g. Ponadto otręby z pszenicy zawierają ok. 20 g węglowodanów, 16 g białka i 5 g tłuszczu. Błonnik w otrębach pszennych jest nierozpuszczalny w wodzie, przez co wpływa na zwiększenie perystaltyki jelitowej. Jak wskazują dietetycy, otręby są bogatym źródłem witamin z grupy B, przez co, przyczyniając się do przemiany białek oraz tłuszczów w organizmie, wspomagają działanie układu nerwowego. Poza tym są cennym źródłem minerałów: żelaza, miedzi, cynku, magnezu, potasu, fosforu i jodu.
Otręby pszenne pomagają w skutecznym usuwaniu z organizmu szkodliwych toksyn oraz metali ciężkich. Zapobiegają procesowi starzenia się skóry. Należy pamiętać, że otręby pszenne oraz bazujące na nich produkty nie są zalecane osobom mającym problemy z układem moczowym i chorobami nerek.
Otręby żytnie
Otręby żytnie są szczególnie zalecane osobom z nadciśnieniem oraz chorobami serca. Zawierają bardzo dużą ilość potasu oraz magnezu, przy jednocześnie niewielkiej zawartości fosforu i cynku na tle innych otrębów (ok. 30% mniej fosforu i 50% mniej cynku od otrębów pszennych). Podobnie jak otręby pszenne, błonnik pokarmowy w otrębach żytnich ma frakcje nierozpuszczalne w wodzie, co również przyczynia się do poprawy perystaltyki jelit. Dzięki takim właściwościom może być stosowany przez osoby zmagające się z otyłością. Po spożyciu otrębów żytnich błonnik pęcznieje w jelitach i zwiększa objętość, przez co wypełnia żołądek i przyczynia się do zmniejszenia uczucia głodu. W 100 g otrębów żytnich znajduje się blisko 40 g błonnika, 15 g białka, 26 g węglowodanów i 4 g tłuszczu. Taka ilość otrębów żytnich dostarcza ok. 280 kcal.
Otręby gryczane
Otręby gryczane powstają jako produkt uboczny przemiału gryki. Wyróżniają się innym rozkładem makroskładników od pozostałych rodzajów otrębów, a także wysoką zawartością magnezu i cynku. Właściwości odżywcze, witaminy i minerały obecne w otrębach gryczanych sprawiają, że są one polecane osobom ze słabymi włosami oraz paznokciami. Mają największą zawartość białka z grona wszystkich otrębów, przez co są szczególnie polecane osobom uprawiającym sport. W 100 g produktu znajduje się ok. 20 g węglowodanów, ok. 10 g tłuszczu i nawet 40 g wspomnianego białka. Kaloryczność w 100 g otrębów gryczanych wynosi mniej więcej 340 kcal. W 100 g suchej masy otrębów gryczanych zawarte jest ok. 13 g błonnika pokarmowego.
Otręby orkiszowe
Orkisz, z którego powstają otręby orkiszowe, to odmiana pszenicy cieszącej się w ostatnich latach sporą popularnością. W 100 g otrębów orkiszowych znajduje się 40 g błonnika pokarmowego, 20 g węglowodanów, 19 g białka oraz 4,5 g tłuszczu. Wartość energetyczna sięga blisko 280 kcal na 100 g suchej masy otrębów orkiszowych. Jak wskazują dietetycy, otręby orkiszowe są bogatym źródłem żelaza i wapnia, przez co są polecane osobom z tendencją do łamliwych kości i anemii. Zawierają także bardzo dużo błonnika pokarmowego, dzięki czemu służą perystaltyce jelit.
