Mącznica lekarska, zwana również niedźwiedzim gronem, jest rośliną klasyfikowaną w rodzinie roślin wrzosowatych. Nazwa rośliny bierze się z tego, że jej owoce mają mączny smak. Mącznica lekarska kwitnie wiosną, od kwietnia do czerwca.
Mącznica lekarska – co to jest?
Mącznica lekarska jest niską krzewinką. Liście mącznicy są zielone, skórzaste. Na końcach gałązek wyrastają kwiaty, tworząc grona. Kolor kwiatów jest biały bądź jasnoróżowy o kształcie dzbanuszka. Mącznica wytwarza owoce, którymi są czerwone jagody. Rośnie w klimacie umiarkowanym oraz arktycznym, choć rozprzestrzeniła się na wszystkie regiony świata. W Polsce spotkać ją można na wielu obszarach, szczególnie na wrzosowiskach, w borach czy na stokach gór.
Mącznica lekarska – właściwości
Elementem mącznicy lekarskiej pozyskiwanym w celach leczniczych są jej liście. Od lat wykorzystywane są w wielu jednostkach chorobowych, szczególnie do leczenia chorób dróg moczowych, w tym infekcji tego układu. Wśród jednostek chorobowych, w których sprawdza się mącznica lekarska, należy wymienić kamicę nerkową, choroby prostaty, białkomocz, moczenie nocne, ropomocz, infekcje dróg moczowych. Właściwości liści mącznicy lekarskiej zawdzięcza się zawartym w nich następującym substancjom:
- arbutyna i jej metabolity o właściwościach bakteriobójczych,
- izokwercytryna (flawonoid, czyli związek mający właściwości barwnikowe, utleniające i chroniące rośliny przed insektami czy zakażeniami),
- kwasy organiczne,
- śluz.
Arbutyna działa bakteriobójczo, m.in. wobec bakterii Escherichia coli, które stanowią najczęstszy czynnik etiologiczny zakażeń dróg moczowych. Ponadto liście mącznicy wspomagają pracę układu moczowego poprzez działanie moczopędne. Niestety, aby ten efekt uzyskać, należy poprzez dietę utrzymać odpowiednie pH moczu, a co za tym idzie:
- przyjmować właściwą ilość płynów w ciągu dnia,
- ograniczyć cukry proste w diecie,
- ograniczyć produkty mięsne.
Mącznica lekarska dzięki swoim właściwościom jest składnikiem wielu leków bazujących na naturalnych składnikach. Doskonale uzupełnia inne zioła, dlatego korzystne jest stosowanie różnego rodzaju mieszanek ziół. Mącznica lekarska znajduje zastosowanie jako produkt przeciwzakrzepowy. Ma działanie antyoksydacyjne i oczyszczające organizm, dlatego zalecana jest również w problemach skórnych, takich jak stany zapalne czy przebarwienia.
Należy uważać ze stosowaniem preparatów mącznicy lekarskiej dłużej niż tydzień. Ziele nie jest zalecane kobietom karmiącym piersią, ciężarnym czy osobom cierpiącym z powodu stanu zapalnego przewodu pokarmowego. Działania niepożądane związane ze spożyciem mącznicy lekarskiej obejmują bóle brzucha, nudności, a czasem i szum w uszach. Następuje to jednak głównie przy znacznym przedawkowaniu tej rośliny.
Mącznica lekarska – preparaty
Mącznica lekarska zawarta jest w wielu gotowych preparatach aptecznych, w tym w lekach ziołowych, jak np. urosept. Można również przygotować preparaty mącznicy lekarskiej samodzielnie.
- Odwar – suszone liście mącznicy zalewa się wodą (najlepiej 2 łyżki stołowe na 3 szklanki wody). Gotuje się je wolno przez kilkanaście minut, a następnie odcedza. Przy kamicy nerkowej zalecane jest picie takiego odwaru 2 razy dziennie – rano i wieczorem.
- Ziołowe mieszanki – mącznicę można mieszać z innymi ziołami, jak np. skrzyp.
Również gotuje się je w takiej proporcji jak wyżej. Mieszanki doskonale sprawdzają się np. przy zapaleniu pęcherza moczowego. Odwar z mieszanki należy spożywać 3 razy dziennie do ustania objawów. Duże korzyści wywierają mieszanki mącznicy lekarskiej z kwiatem lipy, brzozy, rumiankiem, liśćmi poziomki. Ułatwiają oczyszczenie dróg moczowych z drobnych złogów.
