Krótkowzroczność jest jedną z najpopularniejszych wad wzroku. Często ma ona podłoże genetyczne, ale zdarza się również, że pojawia z wiekiem na skutek nadwerężania narządu wzroku. Jedną z przyczyn nabytej krótkowzroczności jest zbyt długa praca przy komputerze, oglądnie telewizji z bliskiej odległości oraz czytanie książek (zwłaszcza w nocy, w źle oświetlonych pomieszczeniach).
Na czym polega krótkowzroczność?
Krótkowzroczność, zwana również myopią i hypometropią, jest wadą wzroku, polegającą na zbyt bliskim usytuowaniu promieni równoległych, przechodzących przez układ optyczny. Wówczas dochodzi do powstania kręgów rozproszenia, czego następstwem jest niemożność ostrego widzenia przedmiotów, usytuowanych w dużej odległości od oczu.
Przyczyną krótkowzroczności są najczęściej uwarunkowania genetyczne oraz czynniki środowiskowe. Myopia dziedziczna zazwyczaj pojawia się już we wczesnym dzieciństwie i pogłębia się do 20. roku życia. Przyczyną krótkowzroczności mogą być również wszelakie czynności, przy których nadwerężany jest narząd wzroku. Można wymienić tu, m.in.: pracę przy komputerze, pracę w słabo oświetlonych warunkach oraz oglądanie telewizji zbyt bliskiej odległości od ekranu telewizora.
Rodzaje i stopnie krótkowzroczności
W okulistyce wyróżnia się kilkanaście typów krótkowzroczności o rożnym poziomie intensywności. Biorąc pod uwagę optyczne przyczyny myopii, można wyróżnić:
- krótkowzroczność osiową, która występuje przy zbyt długiej osi gałki ocznej. Jest to najpowszechniejszy rodzaj tej wady wzroku. Zwykle pojawia się w okresie dojrzewania płciowego i rozwija się do 17. roku życia u kobiet i do 20. - u mężczyzn;
- krótkowzroczność krzywiznową, która związana jest z niewłaściwym kształtem rogówki lub soczewki oka;
- krótkowzroczność refrakcyjną, wynikającą z zbyt dużego poziomu załamania soczewki. Często pojawia się jako jedno z następstw cukrzycy lub zaćmy.
W zależności od stopnia intensywności wady wzroku, krótkowzroczność dzieli się na: małą (wówczas, gdy nie przekracza -3 dioptrii), średnią (o przedziale od -4 do -7 dioptrii) i wysoką, która występuje powyżej -8 dioptrii.
Często stosowanym podziałem krótkowzroczności jest kwalifikacja, zaproponowana przez Grosvenora. Przy uwzględnieniu okresu, w którym pojawia się ta wada wzroku, wyróżnia kilka typów myopii:
- krótkowzroczność wrodzoną,
- krótkowzroczność dziecięcą, która najczęściej pojawia się w wieku 6-7 lat i rozwija się do 20. roku życia,
- krótkowzroczność wieku dorosłego, pojawiającą się zwykle przed 40. rokiem życia,
- krótkowzroczność z późnym początkiem, która występuje po 40. roku życia.
Diagnostyka krótkowzroczności
W rozpoznaniu krótkowzroczności niezbędna jest konsultacja lekarska i badanie okulistyczne. Jedną z technik wykorzystywanych w diagnostyce myopii jest metoda Dondersa. Opiera się ona na badaniu ostrości widzenia. Badanie to wykonywane jest przy użyciu oprawek okularowych, do których wkłada się soczewki o zróżnicowanej mocy. Przy tej metodzie rozpoznania wad wzroku pacjent ma za zadanie wskazać obraz, który jest najostrzejszy i na tej podstawie okulista ustala typ wady oraz poziom jej intensywności. Metoda ta jest najskuteczniejsza u dorosłych, natomiast u dzieci i młodzieży, u których akomodacja nie jest równomierna, częściej stosuje się skiaskopię. Polega ona na rzutowaniu na narząd wzroku pacjenta wiązki świata, a następnie obserwacji ruchu odblasku z dna oka. Przy badaniu tym wykorzystuje się tzw. koło Hessa lub specjalistyczne linijki.
Leczenie krótkowzroczności
Najszerzej rozpropagowaną metodą leczenia krótkowzroczności są okulary korekcyjne oraz soczewki kontaktowe, które w głównej mierze wybiera się ze względów estetycznych. Do korygowania tej wady wzroku wykorzystuje się minusowe soczewki rozpraszające. Przy wyborze okularów warto pamiętać, że różnica pomiędzy szkłami korekcyjnymi nie może wynosić więcej niż 2 dioptrie. Chociaż soczewki kontaktowe są wygodniejsze od okularów, to mogą stać się przyczyną wielu chorób narządu wzroku, w tym, m.in.: zespołu suchego oka czy zapalenia spojówek. Przy noszeniu soczewek kontaktowych bardzo ważna jest dbałość o nawilżanie oczu oraz o pielęgnację soczewek.
Przy leczeniu krótkowzroczności wykorzystuje się również metody operacyjne. Jedną z najnowocześniejszych technik korygowania myopii jest metoda LASIK,w której wykorzystuje się specjalistyczny laser. Tego typu leczenie krótkowzroczności opiera się na laserowym modelowaniu rogówki. Większość operacyjnych metod korygowania tej wady wzroku to zabiegi laserowe. Do przeciwwskazań do typu leczenia należy wymienić: niską grubość rogówki, choroby autoimmunologiczne, np. toczeń, zapalenie spojówek oraz wiek poniżej 18. roku życia.
