Wśród kardiomiopatii wyróżnia się dwie grupy: pierwotne i wtórne. Istnieje również wiele odmian schorzeń mięśnia sercowego, np. kardiomiopatia alkoholowa, kardiomiopatia gąbczasta czy kardiomiopatia przerostowa. Leczenie uzależnione jest od czynnika, jaki je wywołał.
Rodzaje kardiomipatii i przyczyny ich powstawania
Kardiomiopatie dzieli się ze względu na ich etiologię:
1. Kardiomiopatie pierwotne - pochodzenie jest niejednoznaczne i trudne do ustalenia. W tej grupie znajdują się:- kardiomiopatia zastoinowa: przypuszcza się, że rolę w jej powstawaniu odgrywają m. in. czynniki toksyczne, immunologiczne oraz infekcyjne,
- kardiomiopatia przerostowa: w części przypadków jest dziedziczona,
- kardiomiopatia zaciskająca: może być spowodowana niedoczynnością tarczycy oraz zaleganiem w mięśniu sercowym patologicznych białek o zmienionej strukturze (amyloidów),
- kardiomiopatia gąbczasta: prawdopodobnie jest dziedziczona, występuje najczęściej u noworodków.
2. Kardiomiopatie wtórne – są to kardiomiopatie, których nazwa sugeruje przyczynę:
- kardiomiopatia alkoholowa: będąca następstwem choroby alkoholowej,
- kardiomiopatia miażdżycowa: spowodowana miażdżycą,
- kardiomiopatia nadciśnieniowa: wywołana hipertonią (wysokim ciśnieniem tętniczym),
- kardiomiopatia niedokrwienna: spowodowana chorobą niedokrwienną serca lub stanem pozawałowym,
- kardiomiopatia restrykcyjna (kardiomiopatia ograniczająca): jej przyczyną jest nieprawidłowa budowa ścian serca, często prowadzi do niewydolności serca,
- kardiomiopatia rozstrzeniowa: wywołana wirusami (np. różyczki, HIV, opryszczki), bakteriami (np. gruźlicy), pasożytami, niedożywieniem, chorobami metabolicznymi, chorobami tkanki łącznej, może być też dziedziczona,
- kardiomiopatia stresowa (zespół złamanego serca, zespół akinetycznego koniuszka, zespół takotsubo): to choroba mięśnia sercowego wywołana przewlekłym stresem,
- kardiomiopatia tachyarytmiczna: jest powikłaniem tachykardii (częstoskurczem serca),
- kardiomiopatia z niescalenia: wynika z zaburzenia rozwoju tkanki serca w życiu płodowym,
- kardiomiopatia zapalna: wywołana infekcjami wirusowymi, bakteryjnymi lub pasożytniczymi.
Objawy kardiomiopatii
W początkowym okresie choroby kardiomiopatie najczęściej nie manifestują się charakterystycznymi objawami. Dopiero zaawansowany stan powoduje dolegliwości związane z niewydolnością serca, którymi są:
- nieregularny rytm serca, kołatanie serca,
- ogólny niepokój,
- uczucie duszności, braku powietrza, niemożność wzięcia głębokiego oddechu,
- chroniczne zmęczenie,
- opuchlizna nóg,
- zawroty głowy,
- nadmierna potliwość,
- "mroczki" przed oczami,
- zasłabnięcia wysiłkowe,
- omdlenia, utraty przytomności,
- zadyszka,
- duszność w czasie aktywności fizycznej,
- męczący przewlekły kaszel,
W niektórych rodzajach kardiomiopatii występuje ból (typowy dla dusznicy bolesnej), tj.: rozpierające, ugniatające, piekące uczucie bólu powyżej mostka, promieniujące do lewego ramienia i łopatki. Pojawiają się one niezależnie od pozycji ciała i trwają nawet przez kilkanaście minut.
Diagnostyka i leczenie kardiomiopatii
Po zauważeniu u siebie symptomów, mogących wskazywać na kardiomiopatię, konieczna jest wizyta u kardiologa. Diagnostyka chorób mięśnia sercowego polega na przeprowadzeniu specjalistycznych badań (m. in. EKG serca, RTG klatki piersiowej, echokardiografia, morfologia krwi, biopsja serca, cewnikowanie serca).
Preparaty stosowane w terapii kardiomiopatii to najczęściej leki: moczopędne, z grupy blokerów oraz suplementy uzupełniające poziom potasu we krwi. Zaawansowane kardiomiopatie z silnymi objawami niewydolności krążenia kwalifikowane są do leczenia operacyjnego, w tym również przeszczepu serca. W zależności od diagnozy leczenie może być prowadzone w warunkach ambulatoryjnych lub jedynie za pomocą przyjmowanych doustnie leków i częstych wizyt kontrolnych.
Przebieg kardiomiopatii
Kardiomiopatia wymaga stałego monitorowania. Bardzo ważne są regularne wizyty u kardiologa, wykonywanie badań oraz stosowanie zaleconego leczenia. Istotne jest szybkie reagowanie i leczenie chorób, które mogą nasilać objawy kardiomiopatii, np. przeziębień, zaburzeń hormonalnych.
Kardiomipatie pierwotne często są odporne na terapię farmakologiczną, dlatego w celu odroczenia w czasie pojawienia się niewydolności krążenia niezbędne są systematyczne kontrole stanu zdrowia.
Powikłania kardiomiopatii
Niewłaściwie leczone lub nieleczone wcale kardiomiopatie, podeszły wiek, prowadzenie niehigienicznego trybu życia, oraz inne choroby i dolegliwości towarzyszące mogą prowadzić do powikłań, np.:
- przewlekłej niewydolności serca,
- zaburzeń rytmu serca,
- nagły zgon sercowy.
Dieta w kardiomiopatii
Osoby ze zdiagnozowanym schorzeniem mięśnia sercowego powinny przeorganizować swój jadłospis pod kątem eliminacji tłuszczów zwierzęcych na rzecz roślinnych olejów, redukcji soli, rezygnacji z żywności wysoko przetworzonej, włączenia dużej ilości warzyw i owoców oraz rezygnacji z używek. W zależności od rodzaju kardiomiopatii aktywność fizyczna jest zalecana lub całkowicie zabroniona ze wskazaniem do przebywania w łóżku.
