Kąpiel w basenie w upalny dzień bez wątpienia stanowi źródło dużej przyjemności. Niestety nie każdy może skorzystać z takiej formy relaksu. Kontaktu z chlorowaną wodą powinny się wystrzegać osoby, u których stwierdzono uczulenie na chlor. Mimo że charakteryzuje się on wysoką skutecznością w niszczeniu bakterii i wirusów, może odpowiadać za powstanie dolegliwości skórnych i innych objawów.
Czym jest chlor w wodzie?
Chlor jest pierwiastkiem chemicznym, który wykazuje silne działanie bakteriobójcze, dlatego od wielu lat jest najczęściej używanym środkiem do dezynfekcji i uzdatniania wody. Wbrew panującej powszechnie opinii uczulenie na chlor nie istnieje, gdyż pierwiastek ten nie stanowi alergenu. Mimo to, ze względu na jego silnie drażniące działanie, wywoływane przez niego objawy nazywane są alergią, a nie nadwrażliwością.
Chlor wnika do organizmu człowieka głównie przez skórę, drogi oddechowe i oczy. Na jego szkodliwe działanie w największym stopniu narażone są osoby korzystające z basenów, ponieważ pierwiastek występuje tam w dużym stężeniu. Znacznie mniej nasilone objawy mogą się rozwinąć podczas kąpieli w domu.
Jakie są objawy uczulenia na wodę chlorowaną?
Uczulenie na chlor objawia się przede wszystkim zmianami skórnymi. Skóra jest podrażniona, zaczerwieniona, bardzo sucha, pomarszczona i łuszczy się. Dodatkowo rozwija się wysypka, silne pieczenie i świąd, który przypomina ciągłe kłucie szpilek. Swędząca skóra wyzwala u chorych konieczność drapania, które nie przynosi oczekiwanego rezultatu i nie łagodzi świądu. Zdarza się, że częste drapanie dodatkowo podrażnia skórę, prowadząc do powstania otarć i uszkodzeń. Stanowią one wrota wnikania do organizmu szkodliwych czynników chorobotwórczych wyzwalających stan zapalny.
Uczulenie na chlor powoduje silne bóle i zawroty głowy oraz wodnisty katar. Chorzy po kontakcie z wodą mają załzawione, podrażnione, zaczerwienione oczy, które szczypią. Dodatkowo u chorych z alergią na chlor mogą się pojawić dolegliwości ze strony układu pokarmowego, takie jak wymioty, nudności i bóle brzucha. Ponadto wśród objawów uczulenia na chlor obserwuje się zaburzenia w pracy układu oddechowego. Chorzy wskazują na problemy z oddychaniem, duszność, świszczący oddech, kaszel i uczucie ucisku w klatce piersiowej. W 2008 roku belgijscy naukowcy dowiedli, że dzieci, które raz w tygodniu uczęszczały na basen z chlorowaną wodą, były bardziej podatne na astmę. Objawy alergii na chlor w znaczący sposób utrudniają codzienne funkcjonowanie osoby chorej, rzutując na poziom jakości życia.
Kiedy pojawiają się objawy alergii na chlor?
Osoby wykazujące dużą nadwrażliwość na chlor mogą zauważyć u siebie pierwsze dolegliwość nawet w trakcie pływania. Szczególnie szybko rozwijają się zmiany na skórne. Nierzadko zaraz po opuszczeniu basenu chorym zaczyna dokuczać katar.
Jak leczyć uczulenie na chlor?
Leczenie uczulenia na chlor polega przede wszystkim na ograniczeniu kontaktu z czynnikiem wyzwalającym objawy. W związku z tym zaleca się zamontowanie przy prysznicu specjalnych filtrów oczyszczających lub zainstalowanie systemów oczyszczających wodę dopływającą do domu. Ryzyko zmian skórnych zmniejsza posmarowanie ciała przed kąpielą kremem lub żelem na bazie oleju, co stworzy powłokę ochronną i uniemożliwi bezpośredni dostęp szkodliwych składników zawartych w wodzie. Chorzy z uczuleniem na chlor nie powinni korzystać z basenu i innych atrakcji wodnych, takich jak chłodzenie się w fontannie lub kurtynie wodnej w upalne dni. Wyjątek stanowią pływalnie, w których woda jest wyłącznie ozonowana. Niestety obecnie jest ich coraz mniej. Ponadto zdarza się, że woda w basenach ozonowanych jest dodatkowo chlorowana. Zwykle jednak stężenie tego pierwiastka jest niższe niż w tych pływalniach, w których woda została poddana wyłącznie procesowi chlorowania. W przypadku kontaktu skóry z chlorowaną wodą najlepiej możliwie szybko dokładnie umyć się pod prysznicem. W ten sposób spłucze się z ciała drażniący chlor i ograniczy jego przeniesienie na ubrania.
Chlor nie jest alergenem, w związku z tym nie ma możliwości przeprowadzenia odczulania. Zmiany skórne pojawiające się po kąpieli w basenie można leczyć za pomocą maści sterydowych lub leków antyhistaminowych. Doskonale sprawdzają się emolienty, które chronią skórę przed nadmierną utratą wody i szkodliwymi czynnikami zewnętrznymi. Zapewniają prawidłowy poziom natłuszczenia i elastyczności skóry. Łagodzą świąd i pieczenie. Mogą mieć postać kremów, maści, emulsji i mleczek. Dostępne są w sprzedaży bez recepty w aptekach i niektórych drogeriach. Pomocne mogą się okazać także domowe rozwiązania. Skórę można posmarować cienką warstwą oliwy, oleju z wątroby dorsza, olejku z drzewa herbacianego lub żelu aloesowego.
Czy na pewno ma się do czynienia z uczuleniem na chlorowaną wodę?
Uczulenie na chlorowaną wodę bywa mylone z niezwykle rzadką alergią na wodę. Prostym sposobem na określenie, z czym ma się do czynienia, jest polanie jednej dłoni wodą chlorowaną, a drugiej wodą destylowaną. Jeśli reakcja alergiczna rozwinie się na obu dłoniach, stwierdza się alergię na wodę, a pojawienie się dolegliwości na dłoni oblanej wodą z chlorem świadczy o nadwrażliwości na ten pierwiastek.
Bibliografia:
1. Szepietowski J., Reich A., Świąd – patomechanizm, klinika, leczenie, Poznań, TerMedia, 2010.
2. Mędrala W., Podstawy alergologii, Wrocław, Górnicki Wydawnictwo Medyczne, 2006.
