Granat to owoc granatowca właściwego (Punica granatum), krzewu lub niewielkiego drzewa pochodzącego prawdopodobnie z terenów dzisiejszego Iranu lub Afganistanu. Był powszechnie wykorzystywany już w czasach starożytnych. Owoc granatu czczono w wielu religiach świata, symbolizował płodność, obfitość i nieśmiertelność. Stosowano go również w medycynie ludowej jako środek przeciwpasożytniczy oraz lek na afty, wrzody, biegunki, krwotoki czy schorzenia układu oddechowego i stany podgorączkowe. Współczesne badania naukowe potwierdziły odżywcze i prozdrowotne właściwości granatu.
Owoc granatu – właściwości
Owoc granatu jest niskokaloryczny – 100 g dostarcza 83 kcal, charakteryzuje się także niskim indeksem glikemicznym (35). W jego składzie dominują węglowodany, zawiera również dużo witamin (przede wszystkim B5, C i E) i składników mineralnych, głównie potasu, magnezu i fosforu. Około 50% całkowitej masy owocu stanowi skórka, która jest istotnym źródłem związków bioaktywnych: flawonoli, elagotaniny oraz proantocyjanidyny.
Cenne właściwości granatu wynikają przede wszystkim z zawartości związków o silnym działaniu przeciwutleniającym (garbników, antocyjanów), które uważane są jednocześnie za silne czynniki przeciwmiażdżycowe. Przyczyniają się m.in. do obniżenia ciśnienia skurczowego krwi oraz hamowania osoczowej aktywności enzymu konwertującego angiotensynę, dzięki czemu spożywanie granatu jest wskazane przy schorzeniach układu krążenia.
Właściwości granatu to także zasługa kwasu elagowego, który zabezpiecza skórę przed niebezpiecznymi skutkami promieniowania ultrafioletowego, powstrzymuje procesy jej starzenia, a także stymuluje produkcję kolagenu, zwiększając jędrność i elastyczność. Dlatego ekstrakty z granatu często pojawiają się w składzie różnych preparatów kosmetycznych.
Jak obierać granaty?
Granat pokryty jest twardą łupiną w kolorach purpury, fioletu lub brązu. Wewnątrz znajduje się średnio 400–700 nasion otoczonych osnówkami o galaretowatej konsystencji, stanowiącymi jadalną część owocu.
Najpopularniejszym i najprostszym sposobem o obierania granatu jest przekrojenie go na pół, a następnie, trzymając jedną z połówek nad miską, ostukanie jej drewnianą łyżką, do której powinny wypaść pestki. Inna metoda obierania granatu polega na obcięciu korony i wykonaniu na nim czterech nacięć, które podzielą owoc na ćwiartki. Później umieszcza się go w naczyniu z wodą, a po 10 minutach odgina naciętą łupinę i oddziela od nasion. Gdy opadną na dno, przecedza się je i osusza.
Słodko-kwaśne nasiona granatu mogą być ciekawym dodatkiem do sałatek, deserów czy nawet potraw mięsnych, zwłaszcza z wieprzowiny.
Pestki granatu
Pestki granatu są bogate w polifenole – organiczne związki zapobiegające powstawaniu zakrzepów i miażdżycy naczyń krwionośnych, pozytywnie wpływające na układ krążenia. Charakteryzują się dużą zawartością wielonienasyconych kwasów tłuszczowych (kwasu linolowego, linolenowego, punicynowego, oleinowego, stearynowego, a także palmitynowego). Granat jest jedynym roślinnym źródłem unikalnego kwasu punikowego, wykazującego silne właściwości przeciwzapalne.
Sok z granatu
Sok z granatu o charakterystycznym słodko-kwaśnym smaku jest nie tylko orzeźwiającym napojem, ale również produktem cechującym się właściwościami odżywczo-leczniczymi. Stanowi bogate źródło błonnika, białka, witamin B3 (niacyny) i C, potasu, kwasów organicznych, ale przede wszystkim dobrze przyswajalnych polifenoli, flawonoidów i antocyjanów. To związki organiczne chroniące człowieka przed chorobami oraz stresem oksydacyjnym – zaburzeniem równowagi w wytwarzaniu i zwalczaniu wolnych rodników, odpowiedzialnych za rozwój wielu poważnych schorzeń i przyspieszanie procesów starzenia się organizmu.
Właściwości soku z granatu były przedmiotem licznych badań naukowych, które wykazały, że produkt pozytywnie działa na układ odpornościowy, a dzięki dużemu stężeniu fitoestrogenów pomaga przywrócić równowagę hormonalną, zwłaszcza u kobiet w okresie menopauzy i w przypadku zespołu napięcia przedmiesiączkowego. Może być skutecznym wsparciem w przypadku chorób serca i stanów zapalnych. Zapobiega chorobom nowotworowym i hamuje ich rozwój, zwłaszcza raka gruczołu krokowego.
Sok z granatu obniża ciśnienie krwi i poziom cholesterolu, wspomaga układ krążenia, łagodzi problemy trawienne. Ponadto zwiększa poziom testosteronu – podstawowego męskiego hormonu płciowego, który nie tylko zwiększa popęd seksualny, ale również poprawia pamięć, wpływa na nastrój i wzmacnia mięśnie czy kości.
Dawkowanie soku z granatu jest istotne dla jego skuteczności. Należy pić go regularnie, najlepiej 3 razy dziennie przed jedzeniem – dorośli powinni przyjmować każdorazowo około 30 ml soku, dzieci 15–20 ml.
