Gorzka czekolada cierpki smak zawdzięcza wysokiej (70–99%) zawartości kakao. W postaci płynnej spożywana była już ponad 3000 lat temu w Ameryce Południowej. Do Europy trafiła w XVI w. po hiszpańskich podbojach terytorium Azteków. W XIX w. pojawiła się czekolada w postaci tabliczki.
Tradycyjny wyrób cukierniczy z ziaren kakaowca występuje współcześnie w kilku odmianach – produkuje się czekoladę gorzką, deserową (słodszą i mniej cierpką od gorzkiej w związku z obniżoną zawartością kakao – 50–70%), mleczną (z dodatkiem mleka i ilością miazgi kakaowej nieprzekraczającą 50% masy), białą (z tłuszczem kakaowym, ale bez miazgi). Dzięki najwyższej zawartości procentowej kakao, spośród wszystkich rodzajów czekolad gorzka ma najwięcej właściwości prozdrowotnych.
Gorzka czekolada – wartości odżywcze
Swoje właściwości gorzka czekolada zawdzięcza wyjątkowym wartościom odżywczym ziaren kakaowca. Oprócz tłuszczu, aminokwasów i ich pochodnych (m.in. fenyloetyloaminy) i węglowodanów (głównie – cukrów złożonych i cennego błonnika) zawierają one wiele innych składników bioaktywnych. Należą do nich:
- witaminy z grupy B oraz A i E,
- minerały (w szczególności – magnez, żelazo, fosfor, cynk, potas i wapń),
- alkaloidy (teobromina i kofeina),
- związki polifenolowe (flawanole, procyjanidyny).
Przekonajcie się, czy czekolada jest zdrowa:
Gorzka czekolada na dobry nastrój
Dzięki wysokiej zawartości kakao gorzka czekolada jest źródłem skoncentrowanych, dobrze przyswajalnych substancji energetycznych i ma bardzo korzystny wpływ na działanie układu nerwowego. Spożywanie tego produktu w umiarkowanych ilościach zdecydowanie poprawia samopoczucie i sprawność intelektualną.
Substancje odżywcze, takie jak magnez, potas czy witaminy z grupy B, regulują przewodnictwo nerwowe, podnoszą zdolność myślenia, zapamiętywania i koncentracji. Mózg pobudzają do pracy także takie składniki czekolady, jak kofeina, teobromina i pirazyna. Zawarte w kakao tryptofan (niezbędny do produkcji serotoniny) i fenyloetyloamina (należy do grupy endorfin) odpowiadają za pozytywny nastrój i odczuwanie przyjemności. Ponieważ gorzka czekolada jest bogatym źródłem flawonoidów, ma działanie antyoksydacyjne. Jej regularne spożywanie może spowolnić rozwój procesów starzenia się i ograniczyć ryzyko wystąpienia wielu związanych z wiekiem chorób (w tym choroby Alzheimera).
Gorzka czekolada a układ krążenia
Substancje bioaktywne zawarte w gorzkiej czekoladzie wzmacniają mięsień sercowy, działają krwiotwórczo, rozszerzają i uszczelniają naczynia krwionośne, obniżają ciśnienie tętnicze i wpływają pozytywnie na stan układu krążenia. Wyjątkowo cenna jest rola związków polifenolowych. Dzięki działaniu antyoksydacyjnemu ograniczają proces utleniania „złego” cholesterolu i tworzenia się zakrzepów. Tym samym chronią przed zawałem serca, chorobą wieńcową czy udarem mózgu.
Gorzka czekolada – inne właściwości prozdrowotne
Za sprawą dobroczynnych właściwości ziaren kakaowca gorzka czekolada:
- ogranicza niebezpieczeństwo wystąpienia zmian nowotworowych,
- zmniejsza ryzyko wystąpienia cukrzycy,
- chroni przed chorobami oczu,
- pobudza pracę nerek i oczyszcza je jako łagodny środek moczopędny,
- łagodzi kaszel, wspomaga zwalczanie infekcji.
Gorzka czekolada a dieta odchudzająca
Niektóre źródła podają, że gorzka czekolada może wspierać odchudzanie. Istnieją nawet propozycje diet, w których przekąska w postaci 2–3 kostek czekolady spożywanych przed posiłkami ma spowodować szybszą utratę masy. Tego rodzaju teorie uzasadnione są działaniem bioaktywnych składników kakao.
Dzięki zawartości błonnika i stosunkowo niskiemu indeksowi glikemicznemu gorzka czekolada na długo wywołuje uczucie sytości. Umożliwia to zjadanie mniejszych porcji zasadniczych posiłków, a także hamuje potrzebę podjadania między nimi.
Obecne w gorzkiej czekoladzie substancje, takie jak teobromina czy teofilina, pobudzają metabolizm. Wspierając spalanie tłuszczu, powodują, że nie odkłada się on w postaci tkanki tłuszczowej.
Jako dobre źródło energii gorzka czekolada wspomaga aktywność fizyczną, niezbędną podczas procesu odchudzania. Wpływając korzystnie na samopoczucie, mobilizuje do działania i ułatwia przetrwanie stresu związanego z okresem diety.
Niezależnie od korzystnego wpływu składników gorzkiej czekolady na zdrowie i samopoczucie, należy spożywać ją z umiarem, zwłaszcza wtedy, gdy podejmuje się walkę ze zbędnymi kilogramami. Ważąca około 100 g tabliczka czekolady dostarcza – w zależności od zawartości kakao – od 500 do 600 kcal. Oprócz cennych dla organizmu składników w jej składzie znajdują się nasycone kwasy tłuszczowe, których spożycie należy ograniczać, oraz cukry proste (najczęściej syrop glukozowo-fruktozowy) będące źródłem pustych kalorii.
Zobaczcie, czy warto jeść czekoladę? Odpowiedź na filmie:
