Polub nas na Facebooku
Czytasz: Dieta niskosodowa – menu, wskazania i przeciwwskazania
menu
Polub nas na Facebooku

Dieta niskosodowa – menu, wskazania i przeciwwskazania

dieta niskosodowa

Fot: Lisovskaya / gettyimages.com

Dieta niskosodowa polega na zmniejszeniu podaży sodu w codziennym jadłospisie. W praktyce oznacza to eliminację soli kuchennej oraz ograniczenie spożycia produktów o wysokiej zawartości sodu. Dieta niskosodowa wskazana jest w przypadku niektórych chorób, głównie przy nadciśnieniu tętniczym.

Sód jest elektrolitem niezbędnym do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Wraz z potasem i chlorem reguluje gospodarkę wodną i bierze udział w procesach utrzymywania równowagi elektrolitowej. Uczestniczy w procesach metabolicznych. Wspiera funkcje układu nerwowego i mięśniowego. Prawidłowe stężenie sodu umożliwia działanie układu krążenia, ale nadmiar tego pierwiastka uznawany jest za jedną z głównych przyczyn chorób sercowo-naczyniowych.

Dlaczego dieta niskosodowa to częste zalecenie dietetyków?

Dzienne zapotrzebowanie organizmu na sód to 1,5 g. Głównym źródłem tego pierwiastka w diecie jest sól kuchenna. Zgodnie z zaleceniami Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) dobowe spożycie sodu nie powinno przekraczać 2,4 g – tyle znajduje się na płaskiej łyżeczce soli (6 g). Według statystyk Polacy spożywają dziennie około 18 g soli, czyli ponad pięciokrotnie więcej niż wynosi fizjologiczne zapotrzebowanie. Jest to konsekwencja dosalania potraw, ale też spożywania dużej ilości produktów wysokoprzetworzonych, zawierających związki sodu. Dlatego wielu dietetyków apeluje o stosowanie diety niskosodowej.

Konsekwencje nadmiaru sodu w organizmie

Długotrwała nadpodaż sodu może mieć wiele konsekwencji:

  • powoduje zachwianie gospodarki wodno-elektrolitowej, tj. wypłukiwanie z organizmu potasu, magnezu i wapnia, których niedobór wywołuje wiele chorób (np. osteoporozę, wzmożone napięcie mięśni),
  • przyczynia się do nadmiaru płynów w organizmie,

Zobacz film: Jak jeść zdrowo i smacznie? Źródło: Stylowy Magazyn.

Najczęściej wskazywaną konsekwencją nadpodaży sodu w diecie jest nadciśnienie tętnicze, czyli stałe przekraczanie górnej granicy normy ciśnienia tętniczego krwi, która – zgodnie z ustaleniami WHO – w przypadku dorosłych wynosi 140/90 mmHg. Nadciśnienie tętnicze może stanowić przyczynę wielu dolegliwości, takich jak:

  • obniżona sprawność fizyczna i psychiczna,
  • zaburzenia snu,
  • problemy z pamięcią,
  • kołatanie serca,
  • nudności, wymioty.

Przewlekłe nadciśnienie tętnicze prowadzi do poważnych chorób:

  • niewydolności serca, a nawet jego zawału,
  • zmian otępiennych,
  • niedowładów kończyn,
  • uszkodzenia siatkówki oka.

Dieta niskosodowa – dla kogo?

Dieta niskosodowa wskazana jest w przypadku pojawienia się wyżej opisanych problemów zdrowotnych, o ile lekarz ustali, że ich powodem jest zbyt wysokie (przekraczające 148 mmol/l) stężenie sodu we krwi. Odpowiednio skomponowany jadłospis pozwala na przywrócenie równowagi w gospodarce wodno-elektrolitowej, co usuwa przyczynę dolegliwości. Lekarz decyduje o dozwolonej dziennie ilości sodu, która – w zależności od wariantu diety – może wynosić 1,2 g (dieta małosodowa), 0,4 g (dieta ubogosodowa), 0,05 g (dieta ścisła).

Zobacz film: Czy sól jest zdrowa? Źródło: Dzień Dobry TVN

Co jeść na diecie niskosodowej?

Dieta niskosodowa opiera się głównie na świeżych (nieprzetworzonych) produktach, których nie należy doprawiać solą kuchenną. Jej eliminacja nie jest równoznaczna z pogorszeniem walorów smakowych potraw. Do jadłospisu warto wprowadzić przyprawy o wyrazistym smaku i aromacie, takie jak oregano, estragon, tymianek, czosnek, cynamon, goździki. Co więcej, już po kilku dniach niedosalania żywności wyczuwalna staje się sól naturalnie w niej obecna.

Produkty dozwolone w diecie niskosodowej to:

  • świeże warzywa i owoce (szczególnie z dużą zawartością potasu i magnezu),
  • produkty pełnoziarniste (kasze, razowy makaron, brązowy ryż, płatki zbożowe),
  • ryby zasobne w nienasycone kwasy tłuszczowe (łosoś, tuńczyk),
  • chude mięso,
  • chudy nabiał (twarogi, kefiry, maślanka),
  • niesolone orzechy,
  • oleje roślinne.

Dieta niskosodowa – produkty niedozwolone

Oprócz soli kuchennej z diety niskosodowej wykluczona jest żywność o wysokiej zawartości sodu. Są to przede wszystkim produkty wysokoprzetworzone, zawierające konserwanty, np. benzoesan sodu (napoje gazowane), askorbinian sodu (wędliny), glutaminian sodu (zupy instant), cytrynian sodu (dżemy).

W wielu produktach sól jest łatwo wyczuwalna, np. w słonych przekąskach (chipsy, orzeszki, paluszki), kiszonkach, serach żółtych. Trzeba jednak pamiętać, że obecność sodu w pożywieniu nie zawsze jest oczywista. Pierwiastek ten znajduje się w tradycyjnym (zwłaszcza białym) pieczywie, wyrobach piekarniczych z dodatkiem proszku do pieczenia, niektórych warzywach (np. marchwi, burakach), czerwonym mięsie, mleku, jajach, płatkach kukurydzianych, wodzie mineralnej. Komponując dietę niskosodową, należy zachować dużą ostrożność i czytać etykiety lub korzystać z tabel wartości odżywczych.

Dieta niskosodowa – nie dla wszystkich

Ograniczanie ilości soli w jadłospisie jest rozsądnym zaleceniem dietetycznym, ale trzeba pamiętać, że dieta niskosodowa – czyli taka, w której zawartość sodu nie zaspakaja fizjologicznego zapotrzebowania – nie jest odpowiednia dla wszystkich. Nie jest oczywistym wyborem nawet w przypadku nadciśnienia tętniczego. Powodować je bowiem może wiele innych czynników – nadmiar tłuszczu zwierzęcego i cukrów prostych w diecie, nadczynność tarczycy, choroby nerek, palenie tytoniu, przewlekły stres.

Sól kuchenna jest jednym z głównych źródeł sodu i chloru w codziennej diecie. Oba pierwiastki są niezbędne do wielu procesów fizjologicznych. Ich niedobór może skutkować np. odwodnieniem, zaburzeniami trawienia, osłabieniem siły mięśniowej lub bolesnymi skurczami mięśni. Dlatego dietę niskosodową należy stosować z dużą ostrożnością i wyłącznie po konsultacji lekarskiej. Drastyczne ograniczenie podaży sodu wskazane jest tylko w przypadku stwierdzonej hipernatremii (nadmiaru sodu w organizmie).

Zobacz film: Budowa i funkcje układu krążenia. Źródło: 36,6.






Czy artykuł okazał się pomocny?
Tak Nie
58
6
Polecamy
Jak obniżyć cholesterol?
Dieta i produkty obniżające cholesterol
Jak obniżyć cholesterol? Dieta i produkty obniżające cholesterol Dzień Dobry TVN
Czym zastąpić mięso w diecie wegetariańskiej i wegańskiej?
Czym zastąpić mięso w diecie wegetariańskiej i wegańskiej? Dzień Dobry TVN
Naturalne źródła potasu i jego rola w organizmie
Naturalne źródła potasu i jego rola w organizmie TVN zdrowie
Sód – właściwości i pochodzenie.
Jaka jest jego norma w organizmie?
Sód – właściwości i pochodzenie. Jaka jest jego norma w organizmie? TVN zdrowie
Komentarze (0)
Nie przegap
Krosty na brzuchu – jakie mogą być przyczyny ich pojawienia się?
Krosty na brzuchu – jakie mogą być przyczyny ich pojawienia się?
Borowik – jakie są rodzaje borowików? Które są jadalne, a które trujące?
Borowik – jakie są rodzaje borowików? Które są jadalne, a które trujące?
Ognisko hipodensyjne – o czym świadczy taka zmiana?
Ognisko hipodensyjne – o czym świadczy taka zmiana?
Gnida, czyli jajo wszy – jak wygląda i jak się jej skutecznie pozbyć?
Gnida, czyli jajo wszy – jak wygląda i jak się jej skutecznie pozbyć?
Podgrzybek zajączek - jak wygląda? Czy ten grzyb jest trujący?
Podgrzybek zajączek - jak wygląda? Czy ten grzyb jest trujący?
Goryczak żółciowy – co to za grzyb? Jak go rozpoznać? Czy jest jadalny?
Goryczak żółciowy – co to za grzyb? Jak go rozpoznać? Czy jest jadalny?