Arbuz, w Polsce zwany niekiedy kawonem, to dyniowata roślina tropikalna pochodząca najprawdopodobniej z Afryki Południowej. Trafił na Stary Kontynent już w starożytności i zyskał ogromną popularność, którą niezmiennie cieszy się do dziś. Ze względu na warunki niezbędne do uprawy, głównym producentem arbuzów w Europie są kraje śródziemnomorskie, jednak w Polsce te sezonowe owoce są cenione nie mniej niż rodzime.
Arbuzy to słodkie, bardzo soczyste owoce, których walorom smakowym dorównuje wysoka wartość odżywcza. W sezonie letnim, kiedy są powszechnie dostępne, zdecydowanie warto włączać je do codziennej diety. Doskonale orzeźwiają, dostarczając organizmowi wiele cennych składników – witamin, minerałów, fitozwiązków.
Arbuz a dieta
Arbuz cieszy się popularnością ze względu na wyjątkowy smak oraz dlatego, że skutecznie gasi pragnienie w upalne dni – 92% składu owocu stanowi woda. Jest on niskokaloryczny (tylko 30 kcal w 100 g), przez co często wykorzystuje się go w dietach odchudzających. To jednak nie wszystkie zalety arbuza. Smaczny owoc stanowi dobre źródło witamin – głównie C, ale zawiera też witaminy B, E i K. Jeśli chodzi o minerały, arbuz zasobny jest głównie w potas, ale dostarcza również magnezu, fosforu, sodu, wapnia, żelaza i cynku. Niezwykle wartościowymi składnikami owocu są barwniki odpowiedzialne za intensywnie czerwony kolor jego miąższu – karotenoidy. Należą do nich m.in.: beta-karoten (prowitamina A), likopen, luteina, zeaksantyna. Substancje te chronią roślinę przed szkodliwym działaniem czynników zewnętrznych. W organizmie ludzkim wpływają korzystnie na funkcje układu immunologicznego i zapobiegają aktywności wolnych rodników. Cennym składnikiem arbuza jest także cytrulina – aminokwas, który przekształcany jest w organizmie w L-argininę.
Dzięki powyższym właściwościom wzbogacanie codziennej diety o arbuz może przynieść wiele prozdrowotnych efektów. Zawarte w nim składniki:
- wzmacniają odporność,
- mają właściwości przeciwzapalne i antybakteryjne,
- wykazują działanie przeciwnowotworowe,
- zmniejszają poziom „złego” cholesterolu we krwi,
- ograniczają ryzyko chorób sercowo-naczyniowych,
- obniżają ciśnienie krwi,
- regulują gospodarkę wodną organizmu,
- sprzyjają przemianie materii,
- mają działanie moczopędne,
- zwiększają wydolność mięśni,
- poprawiają wygląd skóry, włosów i paznokci,
- zapobiegają procesom przedwczesnego starzenia się.
Zasady oczyszczającej diety arbuzowej
Krótkoterminowa monodieta arbuzowa służy przede wszystkim oczyszczeniu organizmu. Bazuje na właściwościach moczopędnych owocu oraz fakcie, że zawiera on dużo wody i jest niskokaloryczny.
Jadłospis w radykalnej wersji diety arbuzowej ograniczony jest do arbuza (w kawałkach lub w postaci soku) i wody, której należy wypijać 1,5–2 l. Przez 1–3 dni codziennie spożywa się kilka regularnych, arbuzowych posiłków, które w wariantach mniej restrykcyjnych wzbogacić można o inne sezonowe owoce (np. maliny), jogurt naturalny, niewielką ilość pełnoziarnistego pieczywa lub gotowane na parze chude mięso. Generalnie – im mniej składników diety, tym lepszy jej efekt. Nie trzeba ograniczać jedynie ilości arbuza, którego – według niektórych źródeł – należy spożywać dziennie nawet 1 kg na 10 kg masy ciała.
Dieta arbuzowa – efekty
Dieta arbuzowa to w gruncie rzeczy dieta oparta na wodzie bogatej w elektrolity (potas, sód, wapń, magnez). Dlatego umożliwia oczyszczenie organizmu z toksycznych produktów przemiany materii, a także pozwala na wyrównanie bilansu płynowego i elektrolitowego w organizmie. Oznacza to, że zostaje on dobrze nawodniony, a jednocześnie usuwany jest nadmiar płynów z przestrzeni pozanaczyniowej, co np. likwiduje obrzęki.
Monodieta arbuzowa wskazana jest np. po okresie świątecznego przejedzenia. Pozwala także na przygotowanie organizmu do właściwej diety odchudzającej. Nie należy stosować jej często (w wersji jednodniowej – najwyżej raz w tygodniu, trzydniowej – raz w miesiącu) i nie powinna trwać dłużej niż 3 dni. Jest to bowiem dieta niedoborowa i może prowadzić do poważnych zaburzeń w funkcjonowaniu organizmu.
Ile można schudnąć na diecie arbuzowej? Po 3 dniach odnotowuje się spadek wagi o 3–4 kg, ale należy pamiętać, że wynika on głównie z redukcji płynów w organizmie, a nie tkanki tłuszczowej. Jeśli po diecie arbuzowej powróci się do dawnych nawyków żywieniowych, szybko odzyska się także utracone kilogramy. Co więcej, należy liczyć się z efektem jo-jo, który zwykle następuje po niedoborowych głodówkach.
Przeciwwskazania do diety arbuzowej
Ze względu na fakt, że dieta arbuzowa nie jest pełnowartościowa, nie jest wskazane stosowanie jej w ciąży i w okresie laktacji. Nie zaleca się jej również dzieciom, młodzieży oraz osobom, które pracują fizycznie. Spożywania dużej ilości arbuzów powinni unikać diabetycy, ponieważ jest to owoc o wysokim indeksie glikemicznym (IG = 75).
Dieta bogata w arbuz
Dobrą alternatywę dla monodiety arbuzowej stanowi regularne spożywanie owocu w sezonie letnim – w charakterze przekąski lub komponentu zasadniczego posiłku. Kawałek arbuza to zastrzyk witamin, minerałów i innych cennych substancji odżywczych, z których działania organizm skorzystać może tylko przy długotrwałym, regularnym stosowaniu. Dopiero dobrze zbilansowana, zdrowa dieta bogata w owoce (w tym korzystnie działający arbuz) i warzywa przyniesie takie pożądane efekty, jak redukcja tkanki tłuszczowej i spadek wagi czy oczyszczenie cery. Przede wszystkim jednak pozwoli ona na utrzymanie zdrowia i dobrej kondycji.
