Dewitalizacja zęba, inaczej określana jako zatrucie zęba, wykonywana jest standardowo przy chorobach miazgi. Mówi się, że każdy dorosły Polak przechodzi w swoim życiu zatruwanie 1–2 zębów. Takie zabiegi wykonuje się, aby uniknąć trwałego usunięcia zęba, czyli ekstrakcji.
Czy zatruwanie zęba boli?
Ból po zatruciu zęba może pojawić się mimo prawidłowo wykonanego zabiegu. Do zatruwania zęba stosuje się bowiem związek o nazwie paraformaldehyd, który doprowadza do martwicy miazgi. Jest to trucizna, która może działać w różnym tempie, dlatego dolegliwości bólowe mogą pojawić się nawet kilka godzin po wykonaniu zabiegu i trwać kilka dni. Wówczas stomatolodzy zalecają łagodzenie bólu środkami przeciwbólowymi, dostępnymi w aptekach bez recepty. Ponadto do zatruwania zęba wykorzystuje się substancje znieczulające. Po ustaniu znieczulenia pojawia się najczęściej ból.
Jak i po co zatruwa się zęby?
Dewitalizacja to zabieg, który jest „ostatnią deską ratunku” dla tych, którzy chcą uniknąć wyrwania zęba. Aby móc ocenić, czy ząb nadaje się do zatrucia, stomatolog posługuje się nowoczesnym sprzętem, np. endometrami czy mikroskopami zabiegowymi. Dzięki nim jest w stanie określić, jaką długość mają kanały i czy istnieje konieczność ich wypełnienia. Jeśli u pacjenta pojawiają się problemy z miazgą, lekarz stomatologii ma dwa wyjścia. Pierwszym z nich jest leczenie z zachowaniem miazgi, a drugim jej usunięcie.
Jak dochodzi do zapaleń miazgi? Próchnica kojarzona jest raczej z dolegliwością obserwowaną na powierzchni zębów. Okazuje się jednak, że może się tworzyć również pod szkliwem, penetrując powoli zębinę, co nie jest widoczne gołym okiem. Nagromadzone wówczas bakterie powodują silny ból i stan zapalny miazgi. Ząb jest nadwrażliwy na ciepło i zimno. Jeśli dojdzie do rozwoju procesu zapalnego miazgi, wzrasta ciśnienie krwi w komorze zęba, co również powoduje ból. Usuwanie miazgi przez dentystę określane jest mianem ekstyrpacji. Miazga może być usunięta żywa lub martwa. Po jej usunięciu dokonuje się wypełnienia kanałów.
Czym zatruć ząb? Do zatruwania wykorzystuje się specjalną pastę, która zawiera paraformaldehyd. Powoduje on mumifikację miazgi. Ważne jest zabezpieczenie ubytku poprzez jego zamknięcie. Zapobiega to wyciekowi pasty dewitalizacyjnej, co mogłoby doprowadzić do martwicy kości lub upośledzenia funkcjonowania nerwów.
Warto wiedzieć: Na czym polega leczenie kanałowe pod mikroskopem?
Czy zatruwanie zęba jest bezpieczne?
Z metodą ekstyrpacji wiąże się wiele wątpliwości. Co prawda, pozwala na zachowanie zęba, jednak szansa na powodzenie zabiegu w dużej mierze zależy od umiejętności endodonty i stanu uzębienia osoby leczonej. Ponadto paraformaldehyd jest substancją określaną jako cytotoksyczna (toksyczna w stosunku do komórek) i mutagenna (mogącą powodować mutacje genetyczne). Ryzyko związane jest również z samym stosowaniem środków dewitalizacyjnych, które mogą zniszczyć tkanki okołowierzchołkowe.
Znieczulenie u dentysty - jakie mogą być skutki uboczne? Zobaczcie na filmie:
Powikłania po zabiegu zatruwania zęba
Największe ryzyko związane jest z działaniem paraformaldehydu. Jeśli przedostanie się do organizmu przez nieszczelny opatrunek zęba, może doprowadzić do upośledzenia licznych organów. Badania na zwierzętach wykazały, że paraformaldehyd wywiera negatywny wpływ na tkankę mózgową, nerki, płuca, wątrobę oraz węzły chłonne szyi i głowy.
Zatrucie zęba u kobiet w ciąży
Czy zatruwanie zębów u kobiet w ciąży jest bezpieczne? Tak, jeśli endodonta wykona szczelne wypełnienie zęba. Jednakże takie zabiegi, szczególnie w pierwszym i w trzecim trymestrze ciąży, raczej nie są zalecane. Jeśli występują silne dolegliwości bólowe, ząb można zatruć w okresie karmienia piersią.
Polecamy: Ból zęba w ciąży – znieczulanie, leczenie i wyrywanie zębów w ciąży
Co po zatruciu zęba?
Po zabiegu zatruwania zęba należy odczekać ze spożywaniem posiłków około 2 godzin. Po pierwsze znieczulenie podawane do zabiegu działa jeszcze przez pewien czas, a spożywanie posiłków mogłoby spowodować np. pogryzienie języka. Po drugie wypełnienie czasowe musi stwardnieć. Jest to kluczowe, jeśli nie chcemy, aby opatrunek był nieszczelny. Picie lub jedzenie w tym czasie mogłyby wydłużyć ten proces, lub doprowadzić do zniszczeń. W kilka godzin po zabiegu można już jeść i pić. Zęby należy czyścić tak jak dotychczas.
Bibliografia:
1. Arabska-Przedpełska B., Pawlicka H., Współczesna endodoncja w praktyce, Bestom, Łódź 2012.
2. Torabinejad M., Walton R.E., Endodoncja, wyd. IV, Elsavier Urban & Partner, Wrocław 2010.
3. Jańczuk Z., Kaczmarek U., Lipski M., Stomatologia zachowawcza z endodoncją, Warszawa 2014.
