Parwowirusy to najmniejsze istniejące wirusy, bardzo odporne na działanie czynników zewnętrznych. Znanych jest kilka rodzajów patogenów należących do tej grupy. Większość z nich jest groźna tylko dla zwierząt, ponieważ wywołuje u nich ostre zakażenie układu pokarmowego, jakim jest parwowiroza.
Czym jest parwowiroza?
Parwowiroza to wysoce zakaźna choroba wywołana przez wirusy z rodziny parwowirusów. Atakuje wyłącznie zwierzęta, przede wszystkim małe psy do 6 miesiąca życia. Zdecydowanie rzadziej chorują starsze czworonogi, koty, lisy, świnie i drób. Parwowiroza jest bardzo niebezpieczna dla szczeniąt i cechuje się dużą śmiertelnością. Do zakażenia dochodzi poprzez kontakt z zakażonym zwierzęciem lub jego odchodami. Choroba ta nie występuje u ludzi i niemożliwe jest jej przeniesienie ze zwierzęcia do organizmu człowieka. Tylko jeden wirus z tej rodziny może wywołać objawy chorobowe u ludzi. Jest to powszechnie występujący w środowisku parwowirus B19.
Objawy parwowirozy u psów dotyczą układu pokarmowego. Pojawia się intensywna, wyniszczająca biegunka, wymioty, gorączka, ogólne osłabienie, apatia, brak apetytu oraz ból brzucha. Zdarza się także, że parwowiroza przyjmuje postać sercową, co objawia się zapaleniem mięśnia sercowego.
Leczenie parwowirozy polega na dożylnym nawadnianiu zwierzęcia, antybiotykoterapii i podawaniu preparatów wzmacniających. Jeżeli terapia zostanie wdrożona odpowiednio wcześnie, możliwe jest całkowite ustąpienie choroby. Profilaktyka parwowirozy to szczepienia ochronne zwierząt.
Parwowiroza u ludzi – czy jest możliwa?
Wielu właścicieli psów zastanawia się, czy parwowiroza u ludzi jest możliwa. Wirusy wywołujące zakażenie układu pokarmowego zwierząt są obojętne dla organizmu człowieka. Kontakt dziecka lub osoby dorosłej z chorym psem nie stanowi zagrożenia dla zdrowia lub życia.
Znany jest co prawda jeden patogen z rodziny parwowirusów, który może być niebezpieczny dla ludzi. Źródłem zakażenia jest jednak człowiek, a jego objawy nie dotyczą układu pokarmowego. Mowa o parwowirusie B19. Choroba, którą wywołuje, jest określana jako rumień zakaźny. „Parwowiroza u ludzi” to nazwa używana wyłącznie w potocznym języku. Nie występuje ona w nomenklaturze medycznej.
Parwowirus B19 – objawy zakażenia
Parwowirus B19 odpowiedzialny za „parwowirozę” u ludzi, czyli rumień zakaźny występuje przede wszystkim u niemowląt i małych dzieci. Najwięcej przypadków zakażenia stwierdza się w okresie od późnej zimy do wczesnej wiosny. Uzyskana po przechorowaniu odporność trwa przez całe życie.
Parwowirus B19 przenosi się drogą kropelkową z osoby chorej lub bezobjawowego nosiciela. Okres wylęgania trwa zwykle od 4 do 14 dni. Po tym czasie pojawiają się pierwsze objawy „parwowirozy” u ludzi. Charakterystyczna jest sinoczerwona wysypka o charakterze rumienia, która początkowo zlokalizowana jest tylko na policzkach. Po kilku dobach rozprzestrzenia się także na ramiona, tułów i pośladki. Przez około 3 tygodnie rumień na zmianę pojawia się i znika, po czym ustępuje samoistnie, nie pozostawiając blizn.
Inne objawy „parwowirozy” u ludzi to bóle stawów (kolanowych, skokowych lub nadgarstka), mięśni i dolegliwości grypopodobne. U niektórych osób zamiast wysypki na twarzy mogą pojawić się grudkowo-krwotoczne wykwity na dłoniach i stopach. Choroba ma zwykle łagodny przebieg, ale zdarza się, że parwowirus B19 uszkadza komórki szpiku kostnego, w wyniku czego dochodzi do niedokrwistości aplastycznej – obniżenia ilości wszystkich komórek krwi.
Leczenie rumienia zakaźnego polega przede wszystkim na łagodzeniu dolegliwości. Jeżeli występuje gorączka, należy obniżać ją dostępnymi środkami farmakologicznymi lub domowymi sposobami. Pacjent powinien odpoczywać i dużo pić. Bardzo ważne jest ograniczenie kontaktu ze zdrowymi osobami, ponieważ „parwowiroza” u ludzi jest wysoce zaraźliwa.
Infekcja wirusowa czy bakteryjna - czym się od siebie różnią? Odpowiedź znajdziesz w filmie
Parwowiroza a ciąża
Zakażenie parwowirusem B19 jest szczególnie niebezpieczne dla kobiet w ciąży, ponieważ istnieje ryzyko przeniesienia patogenu na płód przez łożysko. Z tego powodu zalecane jest zachowanie wszelkich środków ostrożności, dbanie o higienę (zwłaszcza mycie rąk) i unikanie kontaktu z chorymi osobami.
Powikłania u płodu, do których może dojść w wyniku zakażenia parwowirusem B19, to:
- ciężka niedokrwistość,
- niewydolność serca,
- zapalenie mięśnia sercowego,
- uogólniony obrzęk płodu (gromadzenie płynu przesiękowego w jamach ciała),
- zgon wewnątrzmaciczny (zwłaszcza u płodów przed 20 tygodniem ciąży).
Ciężarna, u której wystąpi rumień zakaźny, musi pozostać pod ścisłą kontrolą lekarza ginekologa. Konieczne jest monitorowanie stanu płodu przy pomocy badania ultrasonograficznego (USG), które wykonuje się co 14 dni do 30 tygodnia ciąży.
Bibliografia:
- K. Engel i wsp., Obrzęk uogólniony płodu w przebiegu zakażenia parvowirusem B19, opis przypadku, [w:] „Ginekologia Polska”, 2012, 83, s. 141–144.
- B. Kalicki i wsp., Manifestacje skórne wybranych chorób o etiologii wirusowej, [w:] „Pediatria i Medycyna Rodzinna”, 2009, 5 (2), s. 108–112.
