Przyjmuje się, że zdrowy człowiek jest w stanie w ciągu doby wydalić z moczem 250 mg białek. Zdarza się, że badanie wskaże podwyższony poziom po przebytej infekcji. Jeżeli jednak dodatni wynik powtarza się i utrzymuje przez dłuższy czas, trzeba wziąć pod uwagę problemy z nerkami, a nawet z sercem.
Skąd białko w moczu?
Białka są budulcem wszystkich komórek w organizmie. W sytuacjach długotrwające głodu stanowią źródło energii, są również niezbędne w wielu procesach enzymatycznych.
Obecność białka w moczu wcale nie musi oznaczać groźnej choroby. W normalnych warunkach białko przechodzi w nerce proces niemal całkowitej resorpcji zwrotnej do krwi, dlatego nie powinno być go w moczu.
Zdarzają się sytuacje, w których stężenie białka we krwi jest tak wysokie, że przenika ono do moczu. Większe ilości białka, niż wskazują normy, występują po wzmożonym wysiłku fizycznym, zmęczeniu, gorączce, w przypadku nadmiernego stresu, a nawet po długotrwałym staniu (białkomocz ortostatyczny) czy silnym przemarznięciu. Obecność białka w moczu może być też wyższa przy powikłaniach po zapaleniach dróg oddechowych. W takich przypadkach powtórzenie badania po jakimś czasie powinno dać już wynik mieszczący się w normie i rozwiać nasze obawy.
Badanie moczu - co mówi o zdrowiu? Dowiesz się tego z filmu:
Białko w moczu – norma
Zdrowy człowiek wydala w ciągu doby około 100 mg białka, które przedostaje się do moczu, a takiej ilości test laboratoryjny nie jest w stanie wykryć. Testy odnotowują dopiero poziom 150 mg, a jako dzienną normę przyjmuje się 250 mg na dobę. Z białkomoczem mamy do czynienia od poziomu 300 mg.
Dla lekarza interpretującego badanie ważna jest nie tylko sama ilość białka w moczu, ale istotny jest również jego rodzaj. W moczu zdrowej osoby 45% stanowią białka z dróg moczowych, 40% – albuminy (białka występujące w płynach, np. osoczu krwi), a 15% – immunoglobuliny osoczowe (uczestniczą w procesach ochronnych organizmu).
Wysoki poziom białka w moczu
Chorobowe przyczyny białkomoczu mogą być różne. Najczęściej związany jest on z chorobą nerek (taką jak przewlekła choroba nerek, zapalenie kłębuszkowe, zespół Goodpasture’a czy nefropatia IgA). Uszkodzenia nerek mogą wynikać też z zakażenia bakteriami, toksycznego działania np. leków, nadciśnienia tętniczego, cukrzycy czy procesów autoimmunologicznych, jak toczeń rumieniowaty układowy.
Podwyższony poziom białka w moczu może być także następstwem:
- hipoglikemii,
- wirusowego zapalenia wątroby,
- amyloidozy,
- chorób serca i układu krążenia,
- zapalenia osierdzia,
- białaczki,
- tocznia,
- szpiczaka mnogiego,
- reumatoidalnego zapalenia stawów,
- sarkoidozy,
- anemii sierpowatej,
- zakażenia HIV.
Jeżeli białku towarzyszą bakterie, przyczyną może być infekcja układu moczowego. U kobiet podłożem najczęściej jest infekcja pochwy, czemu towarzyszą upławy. U mężczyzn zdarza się natomiast, że białkomocz sygnalizuje problemy z prostatą.
W każdym przypadku zbyt wysokiego wskaźnika białka we krwi niezbędny jest kontakt z lekarzem, który poszerzy diagnostykę o kolejne testy.
Białko w moczu u kobiety w ciąży
Zazwyczaj w przypadku kobiet w ciąży zawartość białka w moczu jest znacznie wyższa niż wspomniane wcześniej normy. Za normę w tym przypadku przyjmuje się aż 300 mg i przy tak podwyższonym wyniku nie ma się czego obawiać. Jeżeli jednak wynik przekracza nawet tę wartość i utrzymuje się przy kolejnych badaniach, wówczas również może sugerować choroby nerek, infekcje dróg moczowych, a nawet zatrucie ciążowe (gestoza, która w skrajnych przypadkach zagraża zdrowiu matki i dziecka).
Zobacz także: Białko w moczu w ciąży – jakie są normy i co oznacza wysoki poziom?
Najczęściej jednak przyczynę takiego wyniku należy upatrywać w stanach podgorączkowych, zmęczeniu czy infekcjach dróg moczowych, którym towarzyszą upławy.
Jak działa układ moczowy? Dowiesz się tego z filmu:
Białko w moczu u dziecka
U dzieci profilaktycznie powinno się kontrolować poziom białka w moczu co 2 lata. Podwyższony również może sugerować infekcję dróg moczowych bądź problemy z funkcjonowaniem nerek. W przypadku dzieci badanie powinno zostać przeprowadzone również przy:
- silnych gorączkach,
- zmianie barwy moczu i jego zmętnieniu,
- występowaniu skąpomoczu,
- częstym oddawaniu moczu przy jednoczesnym uskarżaniu się na ból brzucha.
Zobacz także: Białko w moczu u dziecka – przyczyny, normy i o czym świadczy podwyższony poziom?
Białko w moczu – objawy
Białkomocz może być powiązany bezpośrednio z zatrzymywaniem się wody w organizmie, co skutkuje charakterystycznymi obrzękami, zwłaszcza w okolicach twarzy i kończyn. Bardzo często zatrzymywana woda przekłada się na niepokojąco rosnącą wagę ciała. Przy oddawaniu moczu można zaobserwować charakterystyczną pianę, a przy kontroli ciśnienia – jego wzrost, dlatego też większe jest ryzyko wystąpienia i rozwoju nadciśnienia tętniczego i choroby niedokrwiennej serca u osób ze stwierdzonym białkomoczem.
